به گزارش خبرنگار گروه دانشگاه ایسکانیوز، حفاظت از دارایی‌های نامحسوس انسان به اندازه حفاظت از اموالی مانند زمین یا کالا اهمیت دارد. مفهوم «حقوق مالکیت معنوی» برای حفاظت از این دارایی‌ها شکل گرفت. حقوق مالکیت معنوی شامل حفاظت از مالکیت فکری، حفاظت از ثبت اختراع، حفاظت از کپی رایت و حفاظت از علامت تجاری است.

شاخص بین‌المللی حقوق مالکیت (IRRI) در سه حوزه محیط حقوقی و سیاسی (LP)، حقوق مالکیت فیزیکی (PPR) و حقوق مالکیت فکری (IPR) تعریف می‌شود که هر کدام مولفه‌های جزئی‌تری دارد. 

فنلاند در رتبه‌بندی بر اساس شاخص حقوق مالکیت فکری، با امتیاز ۸.۱۷۳، رتبه نخست جهان از بین ۱۲۹ کشور را دارد. سنگاپور، سوئیس، نیوزلند، لوکزامبورگ، دانمارک، نروژ، هلند، ژاپن و استرالیا هم رتبه‌های ۲ تا ۱۰ جهان را در سال ۲۰۲۲ به دست آورده اند. جدول زیر برترین کشورهای جهان در زمینه حقوق مالکیت فکری در سال ۲۰۲۲ را نشان می‌دهد: 

جایگاه ایران در رتبه‌بندی بر اساس شاخص حقوق مالکیت فکری، ۱۱۳ جهان و ۱۴ منطقه خاورمیانه و شمال آفریقاست. نکته قابل توجه این است که امتیاز ایران در سال ۲۰۲۲ نسبت به ۲۰۲۱، ۰.۵ کاهش داشته است. ادامه جدول نشان‌دهنده جزئیات رتبه ایران از نظر شاخص مالکیت فکری در جهان است. 

حقوق مالکیت فکری در ایران در ۱۱ سال گذشته

نمودار زیر حقوق مالکیت فکری در ایران را نشان می‌دهد:

نمودار بالا نشان‌دهنده وضعیت حقوق مالکیت فکری در ایران از سال ۲۰۱۱ تا ۲۰۲۲ است. مولفه حفاظت از مالکیت فکری در ایران نسبت به سایر مولفه‌ها شرایط بدتری دارد. همچنین همانطور که در جدول بالا مشاهده می‌شود اطلاعاتی در مورد حفاظت از کپی‌رایت در ایران ارائه نشده است. در موارد دیگر هم کشورمان رتبه خوبی در جهان ندارد.

ماهیت نامشهود مالکیت معنوی در مقایسه با دارایی سنتی مانند زمین یا کالا، مشکلاتی را ایجاد می‌کند. چرا که برخلاف مالکیت سنتی که مثلا افراد می‌توانند زمین خود را با حصاری محکم محاصره کرده و نگهبانان مسلح را برای محافظت از آن استخدام می کنند؛ اما تولیدکنندگان اطلاعات یا ادبیات نمی‌توانند خریداران خود را در مقابل قیمت‌های پایین‌تر حفظ کنند. به همین دلیل، مخترعان و کارآفرینان در ایران احساس امنیت نمی‌کنند.

انتهای پیام/