به گزارش گروه بین‌الملل ایسکانیوز، تغییر مواضع امارات متحده عربی در قبال تحولات منطقه ای و به ویژه طرح موضوع عقب نشینی از یمن، حرف و حدیث های فراوانی درمورد آینده مناسبات راهبردی این کشور با عربستان ایجاد کرد.

اگرچه دسته ای باتوجه به همگرایی ویژه این دو متحد همچنان این دگرگونی ها را در قالب تقسیم کار و وظایف تفسیر می کردند. با این حال اما به نظر می رسد روابط عربستان و امارات، حداقل در یمن با شیب سریعی از همگرایی به سوی واگرایی گام برمی دارد و نیروهای نیابتی دو طرف نیز هیچ ابایی از زد و خورد و تسویه حساب با یکدیگر ندارند.

در چهار روز گذشته شهر عدن به صحنه رویارویی سنگین نیروهای مزدور دو طرف تبدیل شده و اکنون گزارش ها حاکی از مداخله مستقیم عربستان برای نجات دولت منصور هادی است.

عربستان تنها و درمانده

در ماه مارس 2015 عربستان در یک نمایش اغوا کننده قدرت از آغاز حملات سنگین خود به یمن خبر داد. قرار بود ریاض و ولیعهد جدید این کشور با نقره داغ نیروهای جنبش انصارالله پیروزمندانه و از موضع اقتدار به میدان بازی های استراتژیک خاورمیانه بازگردند. با این حال محاسبات سعودی ها اشتباه از آب درآمد و یمن به منجلاب بزرگی برای آنان تبدیل شد.

در این میان جنوب یمن و حفظ دولت مستعفی منصور هادی تنها بخش روشن کارنامه ائتلاف سعودی بود که تمام تخم مرغ ها را در سبد آن چیده بودند اما به نظر می رسد تنها برگ برنده «محمد بن سلمان» نیز در حال سوختن است و آنان در یک استیصال واقعی گرفتار شده اند.

پس از چهار روز از زد و خورد با نیروهای تحت حمایت عربستان، بالاخره نیروهای کمربند امنیتی شورای انتقالی (جدایی‌طلبان مورد حمایت امارات) کاخ ریاست جمهوری در شهر عدن را به تصرف خود درآورند. نیروهای انتقالی توانستند در این چند روز بر پادگان‌های تیپ اول،‌ دوم، سوم و چهارم ارتش تحت امر دولت مستعفی و «پادگان بد» و «پادگان النقل» و «پادگان دفاع ساحلی» در شهرستان‌های مختلف عدن نیز تسلط یابند.

در همین ارتباط شبکه المیادین نیز گزارش داد، نیروهای مورد حمایت امارات بر اکثر مناطق عدن در جنوب یمن تسلط یافته‌اند و حتی «فضل باعش» فرمانده نیروهای امنیت ویژه وابسته به دولت هادی پیوستن خود به نیروهای وابسته به شورای انتقالی یمن در عدن را اعلام کرد، این امر ضربه‌ای محکم به رئیس‌جمهوری مستعفی یمن است.

در مقابل وزارت خارجه دولت هادی، شورای انتقالی و امارات را مسؤول تبعات «کودتا» علیه دولت مستقر در عدن دانست و از ابوظبی درخواست کرد به حمیات های مالی و نظامی از جدایی طلبان پایان دهد.

در همین حال، به گزارش خبرگزاری دولتی عربستان سعودی، «اس‌پی‌ای»، ائتلاف عربی به سرکردگی ریاض خواستار آتش‌بس فوری در عدن شد و هشدار داد در صورت تخطی دو طرف، نیروهای جدایی طلب را بمباران می کند.

اندکی پس از این بیانیه، بالاخره عربستان در اولین عملیات نظامی خود جدایی طلبان در عدن را بمباران کرد و برای اولین بار در تاریخ جنگ یمن، سعودی ها نیروهای نیابتی امارات را مورد هدف قرار دادند. ائتلاف سعودی همچنین تهدید کرده است این نخستین عملیات خواهد بود و عملیات‌های دیگری در صورت عدم پایبندی به آتش‌بس در عدن انجام خواهد گرفت.

اما در مقابل موضع گیری امارات بسیار تامل برانگیز است. پس از چند روز سکوت معنی دار ابوظبی، «عبدالله بن زاید»، وزیر خارجه‌ این کشور بر لزوم تمرکز تمام تلاش‌ها بر مقابله با شبه‌نظامیان کودتاگر و گروه‌های تروریستی دیگر و در پیش گرفتن راه مذاکره به منظور حل اختلافات در این مرحله حساس تاکید کرد.

این درحالی است که نیروهای کودتاگر در عدن بر هماهنگی کامل خود با امارات تاکید دارند حال آنکه ابوظبی روایتی از خودسری این نیروها را ارائه می دهد. معلوم نیست که آیا واقعا جدایی طلبان بدون اجازه امارات، عدن را کنترل کرده اند یا اینکه امارات برای کاهش هزینه و انتقام جویی عربستان چنین مواضعی را در پیش گرفته است؟

شکاف دو متحده عمیق تر می شود

برای بررسی بیشتر این موضوع و تبیین دقیق تر مواضع امارات با یک کارشناس مسائل خاورمیانه گفت و گو کردیم. امارات از همان ابتدای بحران یمن و در چارچوب یک برآورد کلان، تصرف و تصاحب بندر عدن، «جزیره سقطرا» و به طور کلی حضرموت را در سر می پروراند و برای تحقق این راهبرد درصدد به کارگیری نیروهای آموزش دیده عشایر با هدایت فرماندهان نظامی خود بود مساله که حساسیت کمتری نیز ایجاد می کرد. این بخشی از سخنان «صباح زنگنه» بود.

زنگنه معتقد است پروژه امارات متغییرهای مهمی را نادیده گرفته بود. این راهبرد زمینه ادعای برخی از احزاب و گروهایی را که خواستار جدایی یمن جنوبی از یمن شمالی بودند را تقویت کرد. حتی به نظر می رسد تحولات عدن حتی به نوعی از کنترل امارات خارج شده و همین مساله نیز آغازگر جنگ، درگیری و ادعاهای جدیدی خواهد بود.

زنگنه براین باور است فاصله و شکاف ریاض و ابوظبی از این به بعد ابعاد خطرناک و جدی تری به خود خواهد گرفت و جنوب یمن سرآغاز رقابت و تنش های دامنه دار آنان خواهد بود.

سخن آخر

پادشاهی سعودی با حمله به یمن بزرگ‌ترین و مهلک‌ترین ضربه را به خود وارد کرد، اعتبار بین المللی اش را از دست داد و در میان افکار عمومی جهانی به کودکش ملقب شد و پوشالی بودن قدرت نظامی اش را نیز برای همه کشورها آشکار ساخت.

به لحاظ میدانی نیز نیروهای جنبش مردمی انصارالله ضمن حفاظت از پایتخت بخش های اعظم یمن را نیز در کنترل خود نگه داشتند و نفوذ عربستان را تنها بر بخش های کوچکی از جنوب محدود کردند.

به رغم این اوصاف، عربستان همچنان بر راهبرد خود اصرار داشت و در چارچوب تدابیر خوش‌بینانه و شیداگونه احساس می کردند هزینه هایشان در یمن به سرمنزل مقصود خواهد رسید.

اما به ناگاه همه معادلات تغییر کرد بخش های جنوبی یمن نیز لوله تفنگ های خود را به سمت عربستان نشانه رفتند و عدن یعنی پایتخت دوم این کشور به تصرف مزدوران تحت حمایت امارات درآمد.

اکنون عربستان با صرف صدها میلیارد دلار نه تنها در شمال بلکه در جنوب یمن نیز هیچ پایگاهی ندارد و به نظر می رسد یار غارش نیز در میانه راه به کوک کردن آتش جدایی طلبی نیروهای کمربند امنیتی او را ترک کرده است. جان کلام اینکه یمن به منجلابی تبدیل شده که هر دقیقه هزینه های بیشتری بر امنیت ملی عربستان و رویاهای جاه طلبانه آن وارد می کند.