به گزارش خبرنگار گروه علم و فناوری ایسکانیوز، هپاتیت بیماری التهاب کبد است. این عارضه میتواند دارای خودمحدودکنندگی باشد (یعنی بهطور خود به خودی یا بدون درمان خاصی برطرف شود) یا اینکه ممکن است به سمت فیبروز، سیروز یا سرطان کبد پیش برود. ویروسهای هپایت رایجترین علت هپاتیت در دنیا هستند؛ ولی عفونتهای دیگر، مواد سمی (مثل الکل و برخی از داروها) و بیماریهای خودایمنی نیز میتوانند موجب بروز هپاتیت شوند.
پنج ویروس اصلی هپاتیت وجود دارد که با حروف A، B، C، D و E نشان داده میشوند. این ویروسها بهعلت بیماری و مرگومیری که سبب میشوند و نیز پتانسیل شیوع و همهگیری که دارند، بسیار نگرانکننده هستند، به خصوص انواع B و C که موجب بروز بیماری مزمن در صدها میلیون فرد شده و اصلیترین علت سیروز و سرطان کبد هستند.
بیماری هپاتیت از آن دسته بیماریهای ویروسی است که اگر پیشگیری یا درمان نشود میتواند پرخطر است.
علائم هپاتیت
طبق اعلام موسسه ملی دیابت و بیماریهای گوارشی و کلیوی (NIDDK)، برخی از بیماران، هیچ علائمی را تجربه نمیکنند اما به طور کلی هپاتیت دارای علائمی از جمله زردی (زرد شدن پوست و چشم)، درد شکم، بی اشتهایی، حالت تهوع و استفراغ، اسهال و تب است.
علل ایجاد بیماری هپاتیت
هپاتیت اغلب به دلیل مصرف مواد مخدر، الکل، مواد سمی، عفونت باکتریایی، ویروسها، انگلها و بیماری خود ایمنی به وجود میآید که شایعترین علت آن ویروسها هستند.
با توجه به اعلام CDC، هپاتیت C از طریق تماس با خون فرد آلوده منتقل میشود. به طور معمول این تماسها زمانی رخ میدهند که افراد از سوزنهای مشترکی برای تزریق دارو استفاده کنند.
چه کسانی بیشتر در معرض خطر بیماری هپاتیت ویروسی قرار دارند؟
کارگران شاغل در حرفههای بهداشت و سلامت
آسیاییها و ساکنان جزایر اقیانوس آرام
کارگران بخش فاضلاب و تصفیه فاضلاب
افراد دارای شرکای جنسی متعدد
مصرفکنندگان مواد مخدر تزریقی
بیماران مبتلا به عفونت HIV
افراد مبتلا به هموفیلی که فاکتورهای انعقاد خون دریافت میکنند
انتقال خون که زمانی ابزار معمولی در انتشار هپاتیت ویروسی بود، امروزه علت نادری از هپاتیت به شمار میرود. بهطور کلی هپاتیت ویروسی، ۱۰ برابر بیشتر در میان افرادی که وضعیت تحصیلی و اجتماعی-اقتصادی پایینی دارند، دیده شود. حدود یک سوم موارد هپاتیت از منبعی ناشناخته یا غیر قابلشناسایی میآید. این بدان معنا است که یک فرد لازم نیست حتما در یک گروه با خطر بالا باشد تا به ویروس هپاتیت آلوده شود. در کشورهایی که شرایط بهداشتی ضعیفی دارند، آلودگیهای آب و غذا با HAV موجب افزایش خطر ابتلا میشود.
علایم و نشانههای هپاتیت ویروسی چیست؟
دورهی زمانی بین قرار گرفتن در معرض ویروس هپاتیت و آغاز بیماری دورهی انکوباسیون خوانده میشود. این دوره بسته به نوع ویروس هپاتیت متغیر است. ویروس هپاتیت A دارای دورهی انکوباسیون حدود ۱۵ تا ۴۵ روز است؛ ویروس هپاتیت B دارای دورهای از ۴۵ تا ۱۶۰ روز است و دورهی انکوباسیون هپاتیت C از حدود ۲ هفته تا ۶ ماه میتواند طول بکشد. بسیاری از بیماران مبتلا به HAV، HBV و HCV دارای نشانههای کمی از بیماری بوده یا اصلا نشانهای ندارند. در افرادی که نشانههای هپاتیت ویروسی را بروز میدهند، علایمی نظیر از دست دادن اشتها، حالت تهوع، استفراغ، تب، ضعف، خستگی و تیر کشیدن در ناحیه شکم بروز میکند. البته ادرار تیره، مدفوع با رنگ روشن، زردی (روی پوست و سفیدی چشمها) نیز گاهی ممکن است در این افراد مشاهده شود.
روش تشخیص بیماری
هنگامی که فرد علائمی مانند زردی و خستگی را تجربه کند دچار عفونت حاد کبدی شده است و آزمایشهای خون برای تعیین مقدار ویروس و همچنین آنتی بادی موجود در بدن او مورد استفاده قرار خواهند گرفت.
تشخیص هپاتیت غیر ویروسی
برای تشخیص هپاتیت غیر ویروسی، پزشک با پرسیدن شرححالی از بیمار یک معاینهی فیزیکی انجام میدهد. در ادامه اقداماتی نظیر آزمایشهای تصویربرداری (اولتراسوند، MRI یا سیتیاسکن) و نمونهبرداری (بیوپسی) از بافت کبد ممکن است، انجام شود. هپاتیت خودایمنی با آزمایشهای خونی تشخیص داده میشود. گاهی اوقات هم به نمونهبرداری از کبد نیاز است. روش درمان، تجویز دارویی برای متوقف کردن سیستم ایمنی در حمله به کبد است. اگر آسیب کبد جدی باشد ممکن است نیاز به پیوند کبد باشد.
روش درمان هپاتیت سمی میتواند شامل موارد زیر است:
قرار نگرفتن در معرض مادهای که مسبب آن بوده است.
استفاده از دارو
پیوند کبد
برای درمان علایم، پزشک ممکن است دارویی (کورتیکواستروئید) برای کاهش التهاب کبد تجویز کند یا اینکه ممکن است نیاز به بستری بیمار باشد. اگر فردی دچار هپاتیت الکلی باشد باید کاملا مصرف الکل را متوقف کند تا از بدتر شدن بیماری و مرگ جلوگیری شود.
به منظور پیشگیری از هپاتیت سمی باید موارد زیر رعایت شود:
مصرف دارو تنها در صورت تجویز شدن و آن هم به اندازهای که لازم است.
کاهش تعداد داروهای مصرفی در صورت امکان؛ این امر شامل مکملها نیز میشود.
پرهیز از مصرف الکل به ویژه اگر فرد در حال مصرف دارو و بخصوص استامینوفن باشد.
اگر فردی با مواد شیمیایی خطرناک کار میکند، حتما به توصیهها و هشدارها در خصوص آن مواد توجه کند و در صورت قرار گرفتن در معرض آنها حتما اقدامات بهداشتی و پزشکی لازم را انجام دهد.
پیشگیری از هپاتیت
طبق اعلام CDC، واکسیناسیون نوع A این بیماری در دهه 1990 میلادی در بسیاری از نقاط ایالات متحده آمریکا اجرا شد، به طور قابل توجهی و تا حدود 95 درصد موارد جدید بیماری هپاتیت A را در طول سالهای 1995 تا 2010 میلادی کاهش داد.
به گفته سازمان بهداشت جهانی، واکسیناسیون نوع B نیز در دسترس بوده و حدود 95 درصد در جلوگیری از عفونتهای ویروسی و عواقب مزمن آن موثر بوده است.
همچنین نوزادان متولد شده از مادران مبتلا به نوع B برای پیشگیری از عفونت، باید در مدت 12 ساعت پس از تولد ایمن گلوبولین هپاتیت B و واکسن نوع B بیماری را دریافت کنند.
انتهای پیام/