جبارعلی ذاکری در گفتوگو با خبرنگار گروه دانشگاه ایسکانیوز در خصوص موانع نظام آموزش و شیوه پژوهش در دانشگاهها، با تاکید بر عدم کفایت منابع مالی برای انجام امور پژوهشی اظهار کرد: همانطور که میدانید منابع مالی در اختیار پژوهشگران کم نیست و از تنوع بالایی برخوردار است، اما در برخی موارد این بودجه برای انجام امور پژوهشی دانشگاهها کافی نیست.
وی ادامه داد: اساتید دانشگاهها دارای امتیازاتی در امور پژوهشی هستند که میتوانند از آن در تالیف و راهبری پروژهها استفاده کنند. همچنین صندوق حمایت از پژوهشگران و فناوران کشور، از پایاننامهها و پروژههای پسادکتری و سایر موارد نیز حمایت میکند که سایر دانشگاهها نیز میتوانند از این امتیازات استفاده کنند.
به گفته رئیس دانشگاه علم و صنعت، صندوق حمایت از پژوهشگران و فناوران کشور، برای دانشگاههای سطح یک محدودیت کمتری در نظر میگیرد.
وی خاطرنشان کرد: به نظر میرسد توازن بین تعداد پژوهشگران و بودجههای پژوهشی با چالشهای مختلفی مواجه شده است. در دستگاههای اجرایی حتی بخش خصوصی اعتباراتی برای رفع مشکلات و چالشهای در نظر گرفته میشود، ممکن است این بخش با مشکلات مختلفی مواجه شود. به عنوان مثال، ممکن است مدیران این شرکتها به اندازه کافی از پتانسیل علمی و پژوهشی دانشگاهها شناخت نداشته باشند، این افراد در برخی موارد نیز مطمئن نیستند که شخصیتهای علمی دانشگاهها بتوانند با پژوهشهای خود، مشکلات آنها را حل کنند.
لزوم کاربردی کردن پژوهشها بر اساس نیازهای جامعه
ذاکری در پایان با تاکید بر کاربردی کردن پژوهشها در دل جامعه بیان کرد: به نظر من باید اعتمادسازی بین سازمانهای اجرایی و دانشگاهها شکل گیرد، همچنین شناخت متقابل از چالشهای صنعت و ظرفیتهای دانشگاه نیز باید تببین شود و به دنبال آن، پروژههای دکتری و کارشناسی ارشد از دل این چالشها بیرون بیاید. قطعا چنین پروژهها و تحقیقاتی کاربردیتر هستند و میتوانند در رفع نیازهای جامعه نیز موثر واقع شوند. نتیجه این پروژهها نیز در بخش صنعت قابل مشاهده خواهد بود.
تقلبهای علمی در دانشگاههای تراز اول کشور تقریبا به صفر رسیده است
وی با اشاره به اینکه تقلبهای علمی در دانشگاههای سطح یک و تراز اول کشور تقریبا به صفر رسیده، اظهار کرد: تقلبهای علمی که در برخی دانشگاهها و مراکز علمی اتفاق میافتد، غیرقابل انکار است. چنین مواردی معمولاً در دانشگاههایی رخ میدهد که دانشجویان را برای مقاطع بالاتر جذب میکنند و پتانسیل علمی بالایی برخوردار نیستند.
ادامه داد: در برخی موارد دانشجویان برای انجام کارهای پژوهشی خود، به افراد خارج از دانشگاه متوسل میشوند تا پژوهشهای آنها را پیش ببرد. در کل ما این اقدام را تقلب علمی میدانیم زیرا در چنین مواردی فرد دیگری انجام پژوهشهای دانشجویی را بر عهده میگیرد و در نهایت پژوهش به نام فردی دیگر تمام خواهد شد.
رئیس دانشگاه علم و صنعت ایران گفت: بحث خرید و فروش پایاننامهها و نگارش مقاله در دانشگاههای معتبر کشور وجود ندارد، این موارد از خروجیهای دانشگاههای تراز اول کاملا مشهود است. اگر پنج دانشگاه صنعتی تراز اول کشور را در نظر بگیریم، سالانه حدود 1300 تا 1700 مقاله ISI تولید میکنند.
وی اضافه کرد: دانشگاههای صنعتی تراز اول کشور، فعالیتهای پژوهشی متعددی انجام میدهند، همچنین قرارداد صنعتی قابل توجهی را منعقد کرده و درآمدهای خوبی نیز کسب میکنند. این پویایی در دانشگاههای تراز اول صنعتی کشور کاملا مشهود بوده بیانگر فعالیتهای پژوهشی و دانشجویی است. پیشینه این پویایی به نیروی انسانی تحصیل کرده و فعالیت اساتید باز میگردد. این موضوعات عموماً ممکن است در دانشگاهها و مراکزی اتفاق بیفتد که دانشجوی تحصیلات تکمیلی جذب میکنند و از پتانسیل علمی کافی برخوردار نیستند.
نبود فرهنگ پژوهش در دانشجویان مقاطع تحصیلی
ذاکری با تأکید بر عدم وجود فرهنگ پژوهش در دانشجویان دانشگاهها به ویژه مقطع تحصیلات تکمیلی گفت: من تصور میکنم عدم فرهنگ پژوهش در دانشجویان تحصیلات تکمیلی به این علت رخ میدهد که حمایت مالی لازم از مؤسسات صورت نمیگیرد، مؤسسات نیز فراخوانهای لازم را برای پروژههای خود اعلام میکنند اما در عمل موفق به جلب حمایت پژوهشگران نمیشوند.
وی با اشاره به ضعفهای آموزشی شیوه پژوهش در دانشگاهها بیان کرد: برای دانشجویان تحصیلات تکمیلی در دانشگاهها، هم روش تحقیق و هم روش پژوهش اجرا میشود. دانشجویان در دروس متعدد آموزشهای لازم را فرا میگیرند حتی سمینارهای 2 واحدی نیز در این زمینه برگزار میشود که در آن، استاد و دانشجو مورد به مورد روش پژوهش را به دانشجویان آموزش میدهد.
رئیس دانشگاه علم و صنعت ایران تاکید کرد: طبیعتا آموزشی که پیشتر به آن اشاره شد، به طور صد درصدی و کامل نیست و میتواند به عنوان یک معضل شیوه پژوهش در آموزش عالی مورد توجه قرار گیرد؛ اما باید توجه داشت ضرورت شیوه پژوهش در مباحث آموزشی دانشگاهها در نظر گرفته شده است اما اجرای آن با مشکلاتی مواجه است و نمی توان این موضوع را کتمان کرد. به همین منظور باید بررسیهای لازم در اجرای مباحث مرتبط با آموزش شیوه پژوهش در دانشگاهها صورت گرفته و مورد ارزیابی قرار گیرد تا موانع آن شناسایی و روش صحیح تحقیق به دانشجویان منتقل شود.
انتهای پیام/