گروه دانشگاه ایسکانیوز، مهدی فیضی‌صفت- آمریکا در سال‌های اخیر تحریم‌های شدیدی را علیه ایران اعمال کرده و هر چه در توان داشته برای مقابله با پیشرفت کشور به کار بسته است اما همان‌طور که صدام حسین، رئیس جمهور عراق پیش‌بینی حضور پررنگ جوانان ایرانی در جبهه‌های جنگ را نداشت، دولتمردان آمریکا هم فکرش را نمی‌کردند جوانان ایرانی حماسه بیافرینند و این‌بار در جبهه علم و دانش، شگفتی خلق کنند، بنابراین دایره تحریم‌ها را از اقتصاد به علم نیز کشانده‌اند و با روش‌های به‌روز شده سعی کردند عرصه را بر ایران تنگ کنند. یکی از روش‌هایی که از سه سال پیش آغاز شده و به شکل زیرپوستی، در تلاش است ناامیدی را به جامعه ایرانی تزریق کند، پروژه ایران 2040 استنفورد است.
رهبر معظم انقلاب اسلامی روز بیست‌وسوم ماه مبارک رمضان، در دیدار جمعی از استادان، نخبگان و پژوهشگران دانشگاه‌ها به جریانی با سرمنشأ خارجی و امتداد داخلی اشاره کردند و «پروژه ایران 2040 استنفورد» را مثال عینی زیر سؤال بردن پیشرفت‌های علمی و دانشگاهی ایران دانستند.
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای در ابتدای سخنان‌شان با اشاره به جایگاه برجسته و ممتاز استادان، دانشمندان، متخصصان و کارشناسان، سخنان شماری از استادان و محققان در این دیدار را قابل استفاده خوانده و گفتند: «حرکت علمی و پیشرفت‌های دانشگاه‌ها در دهه‌های اخیر به معنی واقعی کلمه چشمگیر و برجسته است اما جریانی با سرمنشأ خارجی و با امتداد داخلی سعی دارد با بی‌ارزش نشان دادن یا کوچک شمردن حرکت علمی کشور و پیشرفت‌های به‌دست آمده، مردم و جوانان را ناامید کند.»
ایشان با تأکید بر سازمان‌یافته بودن این جریان افزودند: «یک نمونه از این جریان، "پروژه ۲۰۴۰ دانشگاه استنفورد برای ایران" است که هدف آن، زیر سؤال بردن پیشرفت‌های علمی و دانشگاهی است و متأسفانه عده‌ای هم در داخل در حرکتی مرکب از خباثت و خیانت با آنها هم‌صدایی می‌کنند.»
ترویج ناامیدی با جلوه آمار
ایسکانیوز 25 اسفندماه 97 در گزارشی، ابعاد مختلف پروژه ایران 2040 استنفورد را بررسی کرد و از تلاش یکی از معتبرترین دانشگاه‌های جهان با بهره‌گیری از دانشمندان ایرانی مقیم خارج برای پیش‌بینی آینده ایران در عرصه‌های مختلف، گزارشی مفصل ارائه داد. پروژه ایران 2040 از سال 2016 در دانشگاه استنفورد آغاز شده و سعی کرده با ارائه جدول و نمودار، به تحلیل‌های خود جلوه رسمی و آماری بدهد. استنفورد که در رتبه‌بندی «سایمگو»، جزو 10 دانشگاه برتر جهان محسوب می‌شود، در کالیفرنیا واقع شده و در پروژه بحث‌برانگیزش تلاش می‌کند نقش بازوی دولت آمریکا را برای تشدید تحریم‌ها و گسترش دایره فشار روی ایران عمل کند.
سنگ بنای تحقیقات و منابع آماری پروژه ایران 2040 هم «Futures Studies» (آینده‌پژوهی بوده) که چشم‌اندازهای نگران‌کننده‌ای برای نفت، کشاورزی، آب و خاک ایران ترسیم کرده است. هر چند مدیران پروژه، مدعی تهیه آمار و تحلیلی مناسب از وضعیت اقتصادی کشور هستند ولی پروژه مورد نظر قبل از هر چیز، یأس را به جامعه تزریق کرده و جوانان را نسبت به آینده، ناامید می‌کند.
محققان پروژه ایران 2040 استنفورد، صدرا ساده، متین میررمضانی، محسن مسگران، امین فیض‌پور و پویا آزادی هستند. «ساده» دانشیار پژوهشی در رشته عصب‌شناسی در کالج دانشگاهی لندن، میررمضانی دانشجوی رشته اقتصاد در دانشگاه استنفورد، مسگران استادیار رشته علوم گیاهی در دانشگاه کالیفرنیا، دیویس و همراه تحقیقات پروژه ایران 2040 در بخش کشاورزی و غذایی، فیض‌پور محقق بیمارستان عمومی ماساچوست و «آزادی» هم مدیر پروژه ایران 2040 استنفورد است. البته کاوه مدنی، معاون سابق سازمان حفاظت محیط زیست ایران که در حال حاضر خارج از ایران به سر می‌برد نیز نقش پررنگی در پروژه دارد.
تلاش برای تخریب دانشمندان ایرانی
علی‌اکبر صبوری، استاد دانشگاه تهران و رئیس مرکز تحقیقات بیوشیمی و بیوفیزیک این دانشگاه چندی پیش از اهداف این پروژه به ظاهر علمی و آکادمیک برای تخریب تلاش‌های جریان علمی و دانشمندان ایرانی صحبت کرد. وی در مصاحبه‌ای که روز 29 اردیبهشت‌ماه 98 در سایت شورای عالی انقلاب فرهنگی منتشر شد، به آغاز کیفی‌گرایی در تولیدات علم کشور از 10 سال قبل (سال 2009 میلادی) و رسیدن به یک درصد سهم جهانی اشاره کرد.
او تأکید کرد که تشویق هر مقاله در دانشگاه‌ها متوقف شده و اصطلاح فهرست‌های سیاه و سفید نشریات در دانشگاه‌ها شکل گرفته است. اشاره صبوری به یکی از محورهای مهم پروژه ایران 2040 استنفورد در خصوص تعداد بالای مقالات تولید شده در دانشگاه‌های ایران بود که به زعم دست‌اندرکاران پروژه نتوانسته به رشد کیفی سطح علمی در کشور بینجامد.
محققان ایرانی در سال 1997 حدود هزار مقاله منتشر کردند اما در سال 2018، تعداد مقالات به 50 هزار رسید و سهم ایران از تولیدات علمی سالانه جهان را از 0.1 (یک دهم) درصد به 2.6 (دو و شِش دهم) درصد افزایش داد.
رشد کمی تولیدات علمی در حوزه مکتوب باعث شد ایران از ترکیه، هندوستان، کره جنوبی و چین سبقت بگیرد اما بنا بر اعتقاد محققان پروژه ایران 2040 استنفورد، مسیر تحقیق و پژوهش در ایران همچنان آموزش‌محور بوده و ارتباط میان کمیت و کیفیت علم با موانع بسیاری روبرو است.
حفظ شتاب علمی علیه جریان‌سازی‌ها
حجت‌الاسلام مصطفی رستمی، رئیس نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌ها در گفت‌وگو با ایسکانیوز، اولین اقدام، کمک و تلاش دانشگاهیان علیه جریان‌سازی‌های علمی را حفظ شتاب علمی دانست و بر لزوم مواظبت دانشگاهیان برای جلوگیری از تنزل در کیفیت مطالب علمی تأکید کرد.
حجت‌الاسلام رستمی به رشد علمی ایران در 20 سال اخیر اشاره کرد و از موفقیت محققان و پژوهشگران کشور در زمینه شتاب علمی، پیدا کردن وزن و کسب جایگاه در نظام بین‌المللی علمی سخن گفت. البته
حجت‌الاسلام ابراهیم کلانتری، معاون فرهنگی و دانشجویی دانشگاه آزاد اسلامی هم در گفت‌وگو با ایسکانیوز، محورهای اساسی پروژه ایران 2040 را متمرکز بر کمیت پیشرفت‌های علمی کشور توصیف و از بی‌توجهی تعمدی به بحث کیفیت، صحبت کرد. به باور معاون فرهنگی و دانشجویی دانشگاه آزاد اسلامی، جریان‌سازی‌های علمی علیه کشور بیشتر در راستای ترویج یأس و ناامیدی و شکستن روحیه علمی دانشمندان، پژوهشگران و دانشجویان جوان کشور در نظر گرفته شده و دشمن به وسیله این پروژه می‌خواهد اعلام کند دستاوردهای عظیم و افتخارآمیز مردم و دانشگاه‌های ما وجود ندارد و همچنین با این اقدام، یأس و ناامیدی را رواج دهد.
جای خالی آمارهای مستند داخلی
پروژه ایران 2040 از درخشش دانشمندان ایرانی در عرصه‌های هسته‌ای، نانو، پزشکی و ... عبور کرده و دلیلش را هم تمرکز روی محورهای اقتصادی عنوان کرده اما به نظر می‌رسد تنها ابعادی مورد بررسی قرار گرفته‌اند که آینده روشنی را پیش روی مردم قرار نمی‌دهند. از طرف دیگر پارامتر بسیار مهم تحریم، نادیده گرفته شده و از آثار عظیم و مخرب آن بر اقتصاد کشور صحبتی به میان نیامده است. نکته قابل تأمل دیگری که رهبر معظم انقلاب نیز از آن با عنوان «امتداد داخلی» یاد کردند، استناد برخی نهادهای دولتی مانند سازمان برنامه و بودجه کشور بدون ذکر منبع به پروژه ایران 2040 دانشگاه استنفورد است؛ پروژه‌ای که نه تنها شناخت صحیحی از حقیقت مسائل و مشکلات کشور ندارد، بلکه سوءنیت آن با توجه به نتایج و خروجی‌ها تقریبا واضح به نظر می‌رسد.
بهرام صلواتی، عضو هیأت علمی مؤسسه مطالعات جمعیتی وزارت علوم و مدیر برنامه پژوهشی مهاجرت در پژوهشکده سیاست‌گذاری دانشگاه صنعتی شریف در مصاحبه‌ای با ایسکانیوز، از نبود منابع آماری کافی برای استناد در کشور گلایه کرد. بهمن‌ماه 97 آماری از دانشجویان ایرانی در خارج از کشور ارائه شد اما صلواتی تأکید کرد آمار رسمی از دانشجویان محصل در خارج از کشور وجود ندارد چون چنین آماری تهیه نشده یا اگر جمع‌آوری شده، به دلایل مختلفی منتشر نمی‌شود و به همین دلیل ارگان‌های دولتی مجبور به استناد به آمار و ارقام خارج از کشور می‌شوند.
پروژه ایران 2040 شاید تلنگری باشد به مرکز آمار ایران و نهادهای ذیربط. سالانه هزاران فارغ‌التحصیل از رشته آمار به جمع بیکاران کشور اضافه می‌شوند و در بهترین حالت به تدریس درس آمار در مقاطع مختلف تحصیلی می‌پردازند، در حالی که می‌توان از ظرفیت فارغ‌التحصیلان دانشگاهی کشور برای تهیه جداول، نمودارها و آمارهای مستند و مستدل در عرصه‌های مختلف بهره برد تا ارگان‌های دولتی دیگر نیازی به رجوع به آمارهای خارجی نداشته باشند.
انتهای پیام/
