به گزارش گروه علم و فناوری ایسکانیوز، به طور کلی موضوع و بحث در مورد رابطه بین استفاده از شبکه های اجتماعی، افسردگی و احساس تنهایی سال هاست که ادامه داشته و در آینده نیز ادامه‌دار خواهد بود؛ اما موضوع اصلی این بوده که ارتباط این چنینی و مستقیم بین این شبکه ها و افسردگی بیشتر، هیچ گاه به طور کامل و صددرصد، به اثبات نرسیده بود. با این حال، تحقیقاتی در گذشته برای اثبات این موضوع انجام گرفته بود تا نشان دهد افراط در استفاده از شبکه های اجتماعی می تواند پیامد ها و آسیب های روحی شدیدی به همراه داشته باشد.

در مورد این موضوع، روانشناسان و محققان همیشه نظرات و مواضع مختلفی داشته اند. با این که این موضوع به طور کامل و صددرصدی هیچگاه به اثبات نرسید؛ اما افرادی که به نوعی معتاد به استفاده از این شبکه ها هستند، قطعا پس از حضوری طولانی مدت در آن‌ها، متوجه افزایش احساس تنهایی و افسردگی خود شده اند؛ آمارگیری و همه پرسی هایی از کاربران وفادار شبکه های مجازی، حالا اکثر دانشمندان را به باور داشتن و اعتقاد به مبحث تاثیرات فضای مجازی بر افسردگی انسان ها، واداشته است.

هیولایی برخاسته از برنامه‌نویسی!

در نهایت و پس از نظریه های مختلف، محققان موفق شده اند با بررسی هایی روی کاربران شبکه های مجازی، رابطه مستقیمی بین استفاده از شبکه های اجتماعی ( مانند اینستاگرام، اسنپچت و فیسبوک ) و احساس افسردگی و تنهایی در انسان ها کشف کنند.

«ملیسا هانت» روانشناس و استادیار دانشگاه «پنسیلوانیا» دراین باره می گوید: «در مورد مسئله شبکه های اجتماعی، نیاز به تحقیقات و مطالعاتی جامع تر بود تا این موضوع را از نظر زیست شناسی بومی نیز یک بار برای همیشه بررسی کند و پایانی بر اختلاف نظرها در مورد تاثیر شبکه های اجتماعی بر افسردگی انسان ها باشد.»

به همین منظور، محققان پژوهش های خود را روی سه پلتفرم اصلی که شامل سه شبکه اجتماعی پرطرفدار در ایالات متحده بودند، آغاز کرده و برای جمع آوری اطلاعات درباره این موضوع از کارآموزان و دانشجویان دانشگاه پنسیلوانیا استفاده شد. این تحقیقات به صورت مستقیم و با استفاده از جمع آوری اطلاعات از تلفن همراه دانشجویان داوطلب شرکت در این پژوهش انجام شد و نتایج بسیار جالبی نیز به همراه داشت.

در شروع این مطالعه، هر یک از شرکت کننده ها یک برگه نظرسنجی برای تعیین خلق و خو و حالات روحی خود در استفاده از شبکه های اجتماعی پر کردند و پس از آن، اطلاعات مصرف باتری تلفن همراه خود را برای تعیین مقدار استفاده ای که به طور میانگین توسط این افراد از شبکه های اجتماعی می‌شود، در اختیار محققان قرار دادند. پس از این اعمال، داوطلبان به صورت کاملا تصادفی و رندوم به گروه هایی به نام گروه کنترل منتقل شدند. در بعضی از این گروه ها به افراد اجازه داده شد هر چقدر می خواهند از شبکه های اجتماعی استفاده کنند و به دسته ای دیگر محدودیتی مبنی بر استفاده از این شبکه ها تنها به مدت 10 دقیقه در روز داده شد!

برای سه هفته آینده این تحقیقات، محققان میزان استفاده دقیق خود از شبکه های اجتماعی را با پژوهشگران به اشتراک گذاشتند؛ دکتر هانت پس از 3 هفته و همزمان با دریافت نتایج، به بررسی 7 معیار به مانند ترس از دست دادن افراد، اضطراب، افسردگی و احساس تنهایی پرداخت و نتایج بسیار جالب توجه بود.

هانت پس از این بررسی ها گفت:«حالا همه چیز مشخص است؛ این به نوعی می تواند آخر خط باشد! با معاینه و صحبت با داوطلبان این آزمایش ها، به طور واضحی می توان به این نتیجه رسید که استفاده کمتر از شبکه های اجتماعی، می تواند به صورت چشمگیری افسردگی و احساس تنهایی را در شما کاهش دهد؛ این مطالعات و معاینات، این موضوع را به صورت کامل اثبات می کنند.»

چه باید کرد؟

این یافته‌ها به هیچ وجه پیامی را مبنی بر کنار گذاشتن کامل شبکه های اجتماعی مخابره نمی کنند. در حقیقت، استفاده درست و به اندازه از این شبکه ها می تواند لازم و ضروری باشد. تنها باید برنامه ریزی هایی را برای کنترل میزان استفاده از شبکه های اجتماعی انجام داد.

به طور کل کمی عجیب است که فکر کنید استفاده زیاد از شبکه های اجتماعی می تواند موجب افزایش احساس افسردگی و تنهایی در شما شود؛ به هر حال می توان گفت این موضوع بدون دلیل و با تحقیقاتی گسترده به اثبات رسیده است. اگر بخواهیم دلیلی منطقی برای کسانی که این موضوع را همچنان تکذیب می کنند بیاوریم، باید گفت در شبکه های اجتماعی بحثی به نام «مقایسه» وجود دارد و بحث دیگر، «دید لحظه ای» است.

به خصوص در شبکه های اجتماعی مانند اینستاگرام، افراد در هنگام تنهایی، عکس های کاربرانی را به همراه تعداد زیادی از دوستانشان و با لوازم زندگی لوکس و مدرنی مثل یک خانه، یک خودرو و یا یک ساعت لوکس می بینند. در آن لحظه، فردی که به این عکس ها نگاه می کند، با وجود تمامی چیزهای موجود در حساب کاربری اینستاگرام یک فرد دیگر، احساس ناتوانی و کوچک بودن می کند و این موضوع احساس تنهایی و افسردگی را با خود به همراه می آورد؛ غافل از این که این ها چیزی جز چند عدد عکس نیستند و مشخص نیست چه ماجرایی پشت این عکس ها قرار داشته است! در کل همه این ها تنها یک پرسش را در ذهن کاربر شبکه اجتماعی به وجود می آورد: «چرا زندگی من مثل زندگی این افراد به خصوص در اینستاگرام، خوب و هیجان انگیز نیست؟»

پاسخ این پرسش را می توان به این صورت داد که کاربر افسرده، تنها عکس های فرد دیگر در اینستاگرام و مشکلات خودش را می بیند؛ بدون توجه به این که در واقع کسی نیست که عکسی از مشکلاتش در شبکه های مجازی منتشر کند! این افراد نیز با دغدغه ها و مشکلاتی در زندگی خود مواجه هستند؛ درست مثل همه و البته گرفتن و انتشار عکس هایی که به نوعی با فخرفروشی همراه هستند، کار چندان سختی نیست! از طرفی نمی توان حضور و انتشار عکس های دروغین و ضربه ای که به وسیله آن ها به سایر جوانان وارد می شود را به طور کامل کنترل کرد؛ از این رو تنها راه، کنترل مقدار زمان حضور در این شبکه های اجتماعی است.

کاربران این شبکه ها، حداقل برای سلامت روحی و روانی خودشان هم که شده، باید سرشان را از تلفن های همراه بیرون آورده و سعی در گذراندن وقت به همراه افراد واقعی حاضر در زندگی‌شان داشته باشند!

نتیجه‌گیری

تحقیقات انجام شده زیر نظر دکتر هانت که در دانشگاه پنسیلوانیا انجام شده، تنها پژوهش قابل اتکا در زمینه فضای مجازی و تاثیرات آن بر زندگی افراد به شمار می رود؛ اما این تحقیقات تنها شامل بررسی هایی روی سه شبکه اجتماعی اصلی و دانشجویانی 18 تا 22 ساله است. از این رو همه افراد را در برنمی گیرد. با وجود این، به نظر نمی رسد با توجه به راهبرد و سیستم کاربری سایر شبکه های اجتماعی، تفاوت چندانی بین شبکه های بررسی نشده که قابلیت انتشار عکس و ویدئو از زندگی شخصی افراد را دارا هستند با این شبکه های اجتماعی که مورد بررسی قرار گرفته اند، وجود داشته باشد.

در زمینه تاثیر شبکه های اجتماعی بر وضعیت روحی افراد در سایر سنین نیز قطعا تحقیقاتی در آینده نه چندان دور انجام خواهد شد.

در حال حاضر تنها عملی که می توان در این رابطه انجام داد، دوری بیشتر از شبکه های اجتماعی است؛ حرکتی که البته به معنای احساس بیشتر معنا و مفهوم زندگی واقعی و دور شدن هر چه بیشتر از سیاه‌چاله ای است که شبکه های مجازی شما را به دور از مسائل حقیقی، به سوی آن پرتاب خواهند کرد.

در آخر، همانند چیزی که دکتر هانت در پایان مقاله پژوهشی اش خطاب به دانشجویان دانشگاه پنسیلوانیا نوشته است: «تلفن های همراهتان را روی میز قرار داده و با آدم های واقعی حاضر در زندگی‌تان وقت بگذرانید که این، تنها چیزی‌ست که داشتید، دارید و خواهید داشت.»

انتهای پیام/