محمدحسن مقیسه در گفتوگو با خبرنگار گروه دانشگاه ایسکانیوز، درباره کاهش چشمگیر تعداد کرسیهای فعال زبان فارسی در جهان اظهار کرد: ایران در حوزه زبان فارسی، دو ساختار سازمند دارد که نوع و کیفیت فعالیت و بازدهی آنها را میتوان به تفصیل بررسی کرد. البته ایجاد فرهنگستان زبان و ادب فارسی و بنیاد سعدی، اقدام خوبی بوده است. فرهنگستان با تأکید بر حوزه زبان در داخل کشور فعالیت میکند و بنیاد سعدی نیز تمرکز خود را بر خارج از ایران قرار داده است.
وی ادامه داد: در گذشته سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی مسئول گسترش زبان فارسی در خارج از کشور بود. پیش از تشکیل این سازمان، مرکزی در وزارت فرهنگ و ارشاد به نام مرکز گسترش زبان فارسی در خارج از کشور فعالیت داشت. در ادامه تصمیم گرفته شد تمام این مراکز و سازمانها یکی شوند و بنیاد سعدی، نماینده ایران در خارج از کشور باشد؛ به همین دلیل تمام مراکز و سازمانهای دیگر برچیده شدند.
استاد زبان و ادبیات فارسی با اشاره به وظایف جدید رایزنهای فرهنگی تصریح کرد: مأموریت رایزن فرهنگی در گذشته فقط گسترش فرهنگ ایرانی اسلامی در خارج از کشور بود؛ اما اکنون علاوه بر این، مسئول گسترش زبان فارسی در فراسوی مرزها نیز محسوب میشود و باید استاد محلی زبان فارسی جذب کرده، مدرسههای زبان فارسی را در خارج از کشور مدیریت کند و استادانی را از ایران به خارج از کشور ببرد.
مقیسه خاطرنشان کرد: یک رایزن فرهنگی از طرف سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی منصوب میشود؛ اما برای گسترش زبان فارسی، هماهنگ با بنیاد سعدی است. در قیاس با بعضی از کشورهای بزرگ و توانمند، کاهش تعداد کرسیهای زبان فارسی در جهان مشهود بوده و بسیار محسوس است. کشورهای بزرگ در مناطق مختلف جهان، نماینده دارند؛ اما ایران در برخی کشورها نماینده ندارد یا تعداد نمایندگان کشورمان به حداقل موجود رسیده یا اگر هم نمایندگانی فعالیت دارند، تمام و کمال به انجام تمام وظایف خود نمیرسند.
وی افزود: به طور مثال چهار سال پیش به پاکستان سفر کردم و از طریق دوستان متوجه شدم حدود 30 دانشکده، پژوهشکده یا مرکز آموزش زبان فارسی در این کشور فعال بوده؛ اما تعدادشان به 5 یا 6 مرکز رسیده است. علت عمده چنین اتفاقی هم وضعیت اقتصادی کشور است. فردی که رایزن یا استاد زبان فارسی است، در داخل کشور درآمدی دارد و طبیعتاً درآمد او در خارج از کشور نیز باید برقرار باشد.
نویسنده و پژوهشگر زبان و ادبیات فارسی در ادامه گفت: همچنین رایزن فرهنگی ایران در پاکستان از ما دعوت کرد تا در جلسهای حضور پیدا کنیم. آنجا یک استاد پاکستانی بود که دکترای زبان و ادبیات فارسی داشت؛ اما نمیتوانست فارسی را به خوبی صحبت کند. این اتفاق برای من بسیار عجیب بود و علت را جویا شدم. او پاسخ داد: «20 سال پیش مدرک دکتری خود را از ایران دریافت کردم. وقتی به پاکستان برگشتم تنها به مدت دو، سه سال زبان فارسی تدریس کردم؛ اما دیگر دانشجو جذب نشد. اکنون دیگر زبان فارسی تدریس نمیکنم و به زبان اردو، درس میدهم!»
مقیسه در پایان تأکید کرد: متأسفانه بودجه کافی به توسعه زبان فارسی مخصوصاً در سالهای اخیر اختصاص نیافته است. نخستین حوزهای که به ذهن مسئولان عالیرتبه خطور میکند تا بودجهاش را کاهش دهند و مبلغ مورد نظر را به عرصههای دیگر تزریق کنند، بخش فرهنگیست. ظاهراً دیواری کوتاهتر از حوزه فرهنگ وجود ندارد.
انتهای پیام/