به گزارش گروه علم و فناوری ایسکانیوز، اندکی پس از اشغال رقه در سال ۲۰۱۴ و تعیین شهر به‌عنوان پایتخت خلافت، فیلم‌های مخوفی از اعدام های دسته جمعی در میادین شهر و سربریدن قربانیان در صفحات و شبکه‌های اجتماعی به سرعت منتشر و پخش شد. پرتاب قربانیان از ارتفاع، انداختن در قفس و رها کردن حیوانات وحشی برای تکه تکه کردن آنان و زنده‌سوزی قربانیان از سایر اقداماتی بود که مهارت داعش در استفاده از فضای مجازی را به رخ همگان کشید.

برخلاف طالبان و سایر گروه های متحجر و افراطی گرا که استفاده از تکنولوژی و ابزار مدرن را شرک می‌دانستند، «دولت اسلامی در عراق و شام» علاوه بر این که جنایت را به حد اعلی رسانده و معنای تازه ای از تروریست بودن را در اذهان جهانیان تعریف کرد، از این ابزار به بهترین نحو ممکن استفاده و بیشترین بهره تبلیغاتی و سیاسی را برد.

آنها نه تنها از این اعمال و اقدامات تصویربرداری می‌کنند، بلکه با سرعت بسیار زیادی، به نشر و توسعه این تصاویر و فیلم ها در فضاهای مجازی و رسانه ای می پردازند. روشی که بسیاری از محققان علوم انسانی را بر آن داشته تا به پژوهش درباره اثرگذاری عجیب داعش بر اذهان عمومی و اقناع آنها متمرکز شوند.

جادوی رسانه

در حالی که صدها استراتژی تبلیغاتی مختلف در دنیای مجازی وجود دارد، تنها یک استراتژی است که می‌تواند از همان روز اول تاثیرگذاری خود را شروع کند و آن هم تبلیغات در شبکه های اجتماعی است. شبکه های اجتماعی و در کل رسانه های دیجیتال یکی از قدرتمندترین وسیله ‌های تبلیغاتی است؛ زیرا به وسیله آن می‌‌توان اطلاعات و جزئیات زیادی را به دست آورد.

تبلیغات در شبکه های اجتماعی تنها از اطلاعات کاربران استفاده می کند، بنابراین می تواند تبلیغات بسیار مرتبطی را بر اساس منافع خاص کاربران، تعاملات رفتاری و سایر هدف های سفارشی ارائه دهد. در بسیاری از موارد هنگامی که جامعه هدف با ویژگی های جمعیت شناختی (دموگرافیک) کاربران به عنوان یک پلتفرم اجتماعی منطبق می شود، تبلیغات در شبکه های اجتماعی می تواند باعث افزایش چشمگیری در تاثیرگذاری بر آن جامعه شود.

روشی که دقیقا اعضای جریان تروریستی داعش از آن برای جذب نیرو استفاده می کنند. در همین راستا می توان شیوه های مختلفی از جمله روش هایی که برای جذب افراد صورت می گرفته را به ترتیب زیر نام برد: تأکید بر تشکیل حکومت اسلامی، سرمایه گذاری روی کودکان و نوجوانان، فعالیت گسترده و آزادانه در شبکه‌های اجتماعی، پخش فیلم از عملیات‌ها و جذب ریش‌سفیدان عشایر اعراب به خصوص در سوریه و عراق بوده است.

استفاده از یک ماشین تبلیغاتی قدرتمند، رمز اصلی و کلید موفقیت این گروه در جذب نیروهای جدید است. بر اساس گزارش سایبری سال 2016 «مؤسسه بین المللی مبارزه با تروریسم» گروه تروریستی داعش در میان دیگر سازمان های تروریستی از نظر نوآوری در دنیای سایبری پیشگام بوده است. افراد این گروه با استفاده از قدرت های بصری بالا در ساخت تیزرهای تبلیغاتی و استفاده گسترده و پیشرفته از شبکه های اجتماعی و ساخت نرم افزارهای گوناگون بر گوشی های هوشمند، درصدد جذب افراد بوده و هستند.

فعالیت بی‌دغدغه داعش در تلگرام

کاربران داعش در تلگرام بسیار فعال هستند و روزانه صدها آپدیت را برای یکدیگر ارسال می کنند که مواردی نظیر ویدئو، صدا، عکس و متن را در بر می گیرد.

مشترکان کانال های داعش نمی‌توانند مطلبی را منتشر کنند؛ اما در صورتی که عضو آنها شوند می توانند به سرعت و با سهولت به تمامی خبرها و مطالب منتشر شده از سوی این گروه تروریستی دسترسی داشته باشند.

«ریچل برایسون» یکی از محققان بنیاد «Quilliam» که تحقیقاتی را روی پروپاگاندای داعش انجام می دهد در این رابطه گفت: پس از حوادث پاریس، پیام های تبلیغاتی داعش روی تلگرام و توییتر منتشر شد. آنها یک اکانت توییتر خواهند داشت و در آن بیانیه می دهند که هوادارانشان آنها را در تلگرام دنبال نمایند و این گونه است که اعضای کانال هایشان در این اپ پیام رسان زیاد می شود.

به گفته «چارلی وینتر» از محققان تروریسم و کارشناس پروپاگاندای داعش، رتبه نخست را در انتشار این خبرها، اکانت های تلگرام گروه تروریستی یاد شده داشته اند هر چند که توییتر هم یکی از پلتفرم هایی است که توده عظیمی از کاربران را برای خود دارد؛ اما پیوند تبلیغات داعش و ارتباطات استراتژیک مساله بسیار مهمی است که توسط کارشناسان باید دنبال و بررسی شود.

تحقیقات جدید در دانشگاه «میزوری» نشان می دهد که تبلیغات و جوسازی داعش نوعی ارتباط استراتژیک است و مطالعه روی آن می تواند به مبارزه با تروریسم کمک کند. به عبارت دیگر، برای جنگ با داعش بهتر است که نگاه دقیق تری به جوسازی و تبلیغات سیاسی آنها انداخته شود.

«داگلاس ویلبور»، بازنشسته ارشد ارتش ایالات متحده آمریکا و دانشجوی دکتری در دانشکده روزنامه نگاری میزوری، روی متون تبلیغی و راهبردی شبه نظامیان داعش مطالعه ای وسیع انجام داده است.

وی استدلال می کند که تجزیه و تحلیل مصالح و روابط داعش از طریق «چارچوب سازمانی جدید» (نظریه ای که به بررسی چگونگی هنجارها و قوانین فرهنگی یک گروه در انتخاب آنها می پردازد) می تواند به محققان و نظامیان کمک کند تا بهترین تکنیک های تبلیغاتی افراطی را مورد بررسی قرار دهند و راه های مبارزه با آنها را طراحی و اجرا کنند.

تجزیه و تحلیل موفقیت آمیز تبلیغات داعش می تواند اهداف این سازمان را نمایان سازد و پس از آن است که کارشناسان می توانند برای مبارزه با این گروه تلاش خود را آغاز کنند. تبلیغات فقط کار یک نفر نیست که مطالب مجله یا یک جزوه را گردهم بیاورد بلکه نوعی از ارتباطات استراتژیک است که نشان می دهد این سازمان چقدر آگاهانه و سازمان یافته روی تبلیغات خود برنامه ریزی کرده است.

بررسی بیشتر تبلیغات و متون و کتاب های این گروه کاملا نشان می دهند که اغلب تبلیغ های رسانه ای برای پشتیبانی از اهداف سازمان در آن زمان خاص ایجاد و منتشر شده بودند.

در حال حاضر ، ویلبور مشغول کار بر روی «تئوری اقتضایی» است؛ تئوری‌ای که می‌گوید «بهترین اقدام برای یک سازمان، به وضعیت آن بستگی دارد.» روش که داعش بسیار هوشمندانه و در این شرایط از آن استفاده می کند. بنا به ادعای اخیر پنتاگون، داعش در پی ایجاد و تقویت شبکه های سری و مخفی جدید خود در سوریه و عراق است. شبکه هایی که با برنامه‌ریزی روش‌های جدید و به احتمال فراوان پوشاندن ضعف های پیشین خود با قدرت بیشتر و تبلیغات حساب شده تر در پی جذب نیروهای تازه نفس خواهند بود.

داعش در حال به‌روزرسانی است

در مطالعات کارشناسان مشخص شد که در گذشته‌، گروه های به اصطلاح جهادی از گرفتن نیروهای تازه نفس و آماتور خودداری می کردند؛ زیرا افرادی که به دلایل اعتقادی به آنها می پیوستند، پس از مدتی به این نتیجه می رسیدند که فعالیت های جنایتکارانه آنها اصول اسلام را نقض می کند. با گذشت زمان و موفقیت نیروهای نظامی و امنیتی در سرکوب این گروه و شکست خوردن روش های استخدام سنتی، آنها وادار شده اند تا به دنبال زمینه های جایگزین برای نیروهای جدید خود باشند.

عضوگیری از گروه های خلافکار و باندهای غیرقانونی یکی از پیشنهادات و گزینه های داعش برای جذب افراد جدید است. عضوگیری از گروه های مذکور این مزیت را دارد که آنها از قبل و یا ذاتا تمایل به اعمال خشونت دارند. فعالیت های جنایی پیشین آنها همچنین می تواند هزینه کمتری برای داعش در زمینه آموزش، اقناع و شستشوی مغزی اعضای جدید ایجاد کند.

در همین راستا پژوهشگرانی که در زمینه فعالیت های داعش تحقیق می کنند، اعلام کردند که برای جلوگیری از پا گرفتن و فعالیت های جدید داعش، مجریان قوانین بین المللی باید با الگوبرداری از عملکرد پلیس در جامعه، در مکان ها و کشورهای خاصی که گروه های تروریستی فعالیت دارند، مداخله کنند. آنها معتقدند شبه نظامیان و اعضای گروه های تروریستی که در کشورهای دیگر دست به انجام عملیات و جنایت می زنند، باید تحت پیگرد قانونی قرار گیرند.

رسانه خوب، رسانه بد

رسانه بخش مهم و موثری از پازل قدرت است و به عنوان مهم ترین ابزار اقناع در هر جامعه ای، می تواند بازیچه اهداف خوب یا بد قرار گیرد؛ اما گذشته از قدرت، هر رسانه وظیفه و رسالت هایی را نیز برعهده دارد. بنا به عقیده کارشناسان مهم ترین رسالت امروزه رسانه در جهان، کمک به برقراری عدالت اجتماعی و حمایت از حقوق تضییع شده بشر در اقصی نقاط جهان است. وظیفه ای که زیر سایه سایر ابعاد و کارکردهای رسانه شاید چندان به چشم نیاید. رسانه های بین المللی باید با بررسی و برجسته کردن جنایات ظالمانه ای که در حق بشریت انجام می‌شود و همچنین پرده برداشتن از نقاب های خوش آب و رنگ تبلیغاتی گروه های منحطی مانند داعش، به جوانان آگاهی و شناخت بدهند تا حقیقت را در مقابل روایت گروه های تروریستی، به عنوان مدافع اسلام آشکار کرده و در کشیده نشدن آنها به راه نابودی و ضلالت کمک کنند.

انتهای پیام/