به گزارش گروه علم و فناوری ایسکانیوز، هومن عباسپور سر ویراستار نشر چشمه در بیست و ششمین نشست نقد و اندیشه با تاکید بر تفاوت شکسته نویسی و گفتار نویسی، گفت: گفتاری نویسی یعنی همان زبانی که با آن می‌نویسیم، سخن می‌گوییم و با دیگران ارتباط برقرار می‌کنیم. با زبان گفتاری فکر می‌کنیم و خواب می بینیم اما قرار نیست جای زبان معیار را بگیرد و نمی‌توان تصور کرد که قراردادهای حقوقی و پاسخ سوال های امتحانی و نامه نگاری های اداری نیز به زبان گفتاری باشد؟!

وی با اشاره به اینکه حد گفتاری نویسی در فضای مجازی بر اساس حدی است که مخاطب می‌خواهد، افزود: توقع کاربران از نویسنده، این است که راحت حرف بزند و کلمات دشوار بکار نبرد. بر همین اساس گفتاری نویسی قواعدی دارد تا خواننده آن را درست بفهمد. بر همین اساس گفتاری نویسی را دست کم نگیریم و نمی شود با آن جنگید، چراکه انتخاب یک نسل است.

نایب رئیس انجمن صنفی ویراستاران اظهار کرد: تا قبل از وجود چیزی به اسم فضای مجازی، متن‌هایی که کودکان و نوجوانان می خواندند، از کتاب های درسی، روزنامه، کتاب و صداوسیما بود که گروهی از معلمان یا پدران در خارج جهان کودکان و نوجوانان آن را تالیف و تولید کرده و وارد این جهان کرده بودند. اما با آمدن فضای مجازی، کودکان و نوجوانان ترجیح می دهند رسانه برای خودشان باشد. بنابراین الان دیگر نمی توان به جوان گفت که مطابق معیار فارسی نوشتاری باید بنویسی و مثلا فعل را باید آخر جمله بکار ببری. الان رسانه در دست جوان هاست که خودشان صاحب آن به شمار می روند هر طوری که می‌خواهند می‌نویسیند و حاضر نیستند که حرف معلم و یا ویراستار را گوش کنند.

زبان فارسی به همین راحتی تخریب نمی‌شود

عباسپور با بیان اینکه فضای مجازی ممکن است به بعضی از مشکلاتی که باعث تخریب گوشه‌هایی از زبان فارسی شود، دامن بزند اما زبان فارسی به همین راحتی تخریب نمی شود، گفت: اما منشا این تخریب و مشکلات، فضای مجازی نیست و به همین راحتی هم نمی توان به زبان فارسی ضربه زد.

وی با اشاره به پرورده شدن نسلی که حفظ کردن شعر، یاد گرفتن لغت و خواندن روزنامه یا کتاب را فضیلت نمی‌داند و دنبال حرف‌های مینیمالیستی و راحت و زودگذر است، افزود: به عبارت دیگر الان وارد دوره مینیمالیسم زبانی شده ایم. یعنی از مجموع کلماتی که در طیف معنایی یک کلمه هستند، فقط یکی را برگزینیم. به عنوان مثال به جای استفاده از عبارت‌هایی چون مسافرت کردن، به سفر رفتن یا راهی سفر شدن، فقط بگوییم: رفت. یعنی در این دوره زندگی می کنیم که طیف معنایی کلمه در نظر نویسنده اهمیت ندارد. برهمین اساس این نسل کلمه کم دارد و با 200 تا 300 کلمه می‌خواهد ترجمه کند و یا رمان بنویسد.

سر ویراستار نشر چشمه در مورد محتوای تولید شده در فضای مجازی با استفاده از المان‌هایی چون ایموجی‌ها، تصریح کرد: ایموجی‌ها نمونه‌ای از پیکتوگرام به شمار می روند و پیکتوگرام‌ها و ایموجی‌ها محال است که جای اشعار حافظ را بگیرند.

نایب رئیس انجمن صنفی ویراستاران با بیان اینکه زمانی نوشتن املای صحیح، فضیلت بود اما الان ارتباط برقرار کردن و جمع کردن فالوئر فضیلت به شمار می‌رود، اظهار کرد: با این وجود اگر حتی املای درست را در مدارس به شکل صحیح تدریس کنند، دوباره امکان خطای املایی وجود دارد. چنانچه در کشور فرانسه مشکل املایی با وجود فعالیت حدود 100 سال اما هنوز بیشتر از ایران وجود دارد.

برای جا افتادن کلمه ای میان مردم، گاهی نیاز به گذر یک نسل است

عباسپور با تاکید بر جدا بودن خط از زبان فارسی، تصریح کرد: در واقع اگر «آیا» را «عایا» بنویسند، این مربوط به خط فارسی است که معضلات خاص خود را دارد اما بنظرم کار کردن روی زبان، اهمیت بیشتری دارد چراکه خط و املا را با آموزش و ترغیب کودکان می‌توان درست کرد.

وی افزود: زبان خیلی محل دخالت عمومی قرار گرفته است. به عبارت دیگر همه در مورد زبان حرف می‌زنند درحالی که در مورد موسیقی یا نقاشی اینطور نیست. بنابراین بهتر است درست نویسی‌ها استدلال داشته باشد و حرف متکی به مرجعی باشد که لزوما آن مرجع متون کهن و فارسی نیست. در واقع اینکه اشکال زبانی از کدام راه وارد زبان فارسی شده مهم است.

سرویراستار نشر چشمه با بیان اینکه با نسلی روبرو هستیم که مقداری گرایش‌های اعتراض نهیلیستی در آن وجود دارد، خاطرنشان کرد: در زمان فرهنگستان اول که بلدیه را شهرداری و عدلیه را دادگستری گذاشت، همان زمان عده‌ای مسخره می کردند درحالیکه امروز وقتی نگاه می‌کنیم، عکس آن موضوع است.

نایب رئیس انجمن صنفی ویراستاران در مورد جا افتادن کلمه ای برای اکثر گویشگران گفت: اینطور نیست که فرهنگستان امروز کلمه‌ای را تصویب کند و از فردا مردم آن را استفاده بکنند. بلکه این نیاز به تغییر حداقل یک نسل یا 25 سال زمان دارد.

آموزش صحیح، موثرترین عامل درست نویسی در فضای مجازی است

وی خواندن نثر و ترجمه خوب را گام اول برای ارتقای سطح ویراستاری نویسندگان دانست و اظهار کرد: البته به دلیل اینکه نسل جدید، نوشته هم نسلان خود را می خوانند که همان هایی هستند که با 200 تا 300 کلمه می خواهند ترجمه کنند و یا رمان بنویسند.

عباسپور با ارائه پیشنهادی برای ارتقای سواد مردم در فهم و درک خط و زبان فارسی خاطرنشان کرد: توصیه می کنم برای معلمان و دبیران دوره‌های غیردولتی بگذاریم و ویرایش و درست نویسی که ازجمله مهارت‌های عمومی به شمار می روند را به آنها بیاموزیم تا آنها نیز به دانشجوها بیاموزند. در واقع آموزش صحیح، مهمترین و موثرترین عامل درست نویسی در فضای مجازی و نشر است.

انتهای پیام/