به گزارش خبرنگار گروه دانشگاه ایسکانیوز، تعلیم و تربیـت جـوانان و دانشجویان در سـاحتهای مختلـف، دارای اهیمت ویژه و قابل توجهی است؛ زیرا دانشجویان و فارغالتحصیلان امروز مدیران و مسئولان آینده کشور هستند که در وابستگی یا استقلال و پیشرفت کشور نقش بسزایی برعهده دارند. نظام تعلیم و تربیت دانشجویان هموراه مورد توجه بوده چون با تعلیم درست دانشجویان میتوان از دسیسههای دشمنان عبور کرد و به خودکفایی و خودباوری علمی، فرهنگی و آموزشی رسید.
سید محمدکاظم منظورالاجداد معاون تعلیم و تربیت سازمان بسیج دانشجویی کشور در گفتوگوی تفصیلی با ایسکانیوز نبود بلوغ فکری را عامل برخی از رفتارهای شتابزده دانشجویان معرفی کرد و پژوهشهای حوزه تربیت جنسی را کماثر دانست.
ایسکانیوز: سازمان بسیج دانشجویی چه دورههای آموزشی و تربیتی در سال برگزار میکند؟
منظورالاجداد: بسیج دانشجویی در سال دورههای طرح ولایت، اسلام ناب، دیالمه، 1435، فانوس، پژواک، صدرا، شتاب، توانا، نشست مسئولان بسیج دانشجویی، دوره دانشجویان کنشگر و جهادی برگزار میکند. دورههایی که مستقیم با بحث تعلیم و تربیت مرتبط باشد در معاونت تعلیم و تربیت برگزار میشود، در غیر این صورت مسئول پروژهها معاونتهای دیگر و با همکاری و هماهنگی معاونت تعلیم و تربیت انجام میشود.
ایسکانیوز: یکی از اهداف مشترک تمام دورههای سازمان بسیج دانشجویی تربیت و پرورش نیروی متخصص و تقویت کادرسازی است، چرا در حال حاضر تشکلهای دانشجویی مشکلات عدیده برای کادر و نیروی انسانی دارند؟
منظورالاجداد: مشکل کادرسازی در جریان دانشجویی سابقه طولانی دارد، در گام نخست سازمان بسیج دانشجویی برای حل این مشکل سند جامع رشد را تهیه و اجرایی کرده است. همچنین امسال برای اولین بار پایگاه داده از اطلاعات دانشجویانی که در دورههای مختلف سازمان بسیج دانشجویی شرکت کردهاند، ایجاد شده است. این پایگاه با هدف طبقهبندی دانشجویان برای حضور آنها در دورههای تخصصی بعدی مورد استفاده قرار میگیرد.
کادرسازی و تربیت نیرو فقط حضور دانشجو در دورههای مختلف نیست؛ زیرا یک دانشجو ممکن است در تمامی دورهها شرکت کند اما کارآمدی لازم را نداشته باشد. دورههای مختلف بسیج دانشجویی در بهترین و ایدهآلدارترین حالت مسئله آموزش را به درستی انجام میدهند.
نقش آفرینی دانشجویان به معنای پیدا کردن عرصه و میدان عمل در حوزهای که اهمیت بسیاری برای کادرسازی جریان دانشجویی دارد. اگر دانشجویان نتوانند نقش و مسیر خود را با حضور در دورههای مختلف پیدا کنند این دورهها صرفاً یک آموزش گلخانهای و خارج از میدان است که در بهترین حالت جز مفروضات محسوب میشود. در سایر حوزهها نیز به همین صورت است به عنوان مثال در حوزه رسانه دانشجویان بعد از گذراندن آموزشهای مختلف باید بتوانند حداقل یک کلیپ ساده از مسائل و مشکلات دانشگاه تهیه و تدوین کنند. دانشجو تا زمانی که به صورت عملی اقدام خاصی نکرده در حوزه تخصصی خود به رشد کامل نرسیده است.
مسئله سوم در کادرسازی موضوع فضا و گفتمان حاکم بر تشکیلات است، باید واکاوی شود که در فضای حاکم بر تشکیلات دانشجویی کشور چقدر فعالیتهای جدی در حال انجام شدن است. پس آموزش، نقش آفرینی و گفتمان حاکم بر تشکلهای دانشجویی در کنار هم مثلثی هستند که در نهایت کادرسازی را تقویت میکنند.
ایسکانیوز: بیشتر دورههای آموزشی و تربیتی بسیج دانشجویی در تابستان متمرکز است و عملاً دانشجویان در سال کمتر مورد آموزش قرار میگیرند که یک ضعف عمده است. برای کاهش آسیبهای نبود آموزش و ارتباط مداوم راهکار خاصی اتخاذ شده است؟
منظورالاجداد: متأسفانه نقد بر زمان برگزاری دورهها صحیح است البته تعطیلی دانشگاهها و فراغت دانشجویان در ایام تابستان را نمیتوان نادیده گرفت. درباره مسئله تداوم آموزشها و آسیبشناسی دورههای سازمان بسیج میتوان گفت که تابستان شلوغترین زمان برگزاری دورههاست و از سراسر کشور میزبان دانشجویان برای آموزش و تربیت هستیم و عملاً نه ماه دیگر سال ارتباط مستمری با دانشجویان در کار نیست. این یک ضعف بزرگ است و برای کاهش آسیبهای این عدم ارتباط مستمر در حال برنامهریزی هستیم.
ایسکانیوز: باتوجه به فراگیری استفاده از پیامرسانها و شبکههای اجتماعی؛ شاهد برخی جریانسازیهای نادرست یا موضع گیرهای تند توسط جوانان مومن و انقلابی و به تعبیر رهبر انقلاب افسران جنگ نرم در فضای مجازی هستیم، برای کاهش این مسائل چه آموزشهایی به دانشجویان داده میشود؟
منظورالاجداد: متأسفانه در مجموعههای بسیج دانشجویی چه در سطح دانشگاه و چه کشور تا کنون کار جدی برای آموزش حضور در فضای مجازی انجام نشده است اما از تابستان امسال با برنامهریزیهای دقیق و سیاستگذاریهای صورت گرفته دورههای مختلفی را برای حضور موثر دانشجویان در فضای مجازی و چند رسانهای برگزار شده که برای رسیدن به نتیجه مطلوب گذر زمان نیاز است.
همچنین بسیاری از استادان تراز اول دانشگاههای کشور در دورههای مختلف بسیج دانشجویی حضور دارند اما دانشجویان سواد لازم برای پیادهسازی مطالب مطرح شده در کلاسهای درس را ندارند. دانشجویان باید بتوانند مباحث استادان را به صورت مکتوب یا ساخت کلیپ به بدنه دانشجویی و در فضای مجازی انتشار دهند.
ایسکانیوز: بسیج دانشجویی در دورههای متفاوت روی دانشجویان سرمایهگذاری آموزشی میکند، آیا این دانشجویان بعد از اتمام دوره یا تحصیل رها میشوند یا برای به کارگیری آنها برنامه خاصی وجود دارد؟
منظورالاجداد: سازمان بسیج دانشجویی به منظور حفظ ارتباط با دانشجویان و استفاده از ایدههای آنها طرح اعتلا را ایجاد کرده است. در طرح اعتلا، بسیج دانشجویی با شناسایی نیازها و مشخص کردن اهداف و آشنا بودن به اوضاع حاکم بر جامعه و جهان، با همفکری دانشجویان و ادوار بسیج برای حل مشکلات برنامهریزی عملی متناسب و به هنگام خواهد داشت.
هدف اصلی از نگاه تحول و اعتلا اینگونه است که دانشجویان با شرکت در دورههای آموزشی بسیج بتوانند جهتگیری ذهنی و تخصصی خود را پیدا کنند. دانشجویان در سیر 4 ساله تحصیلی خود به رشد عمومی و تخصصی خواهند رسید، دانشجو در دو سال اول تربیت عمومی مبانی کلی اندیشه اسلامی و کلیات انقلاب را فرا میگیرد و در دو سال بعدی مباحث آموزشی به سمت تخصصی شدن پیش میرود.
همچنین دانشجویان در دورههای تخصصی باید علاقهمندی خود را در یک حوزه تشخیص دهند و برای حل منطقی مشکلات آن حوزه راهکار ارائه دهند. دانشجویان باید نسبت خود را با ماموریتی که در انقلاب اسلامی دارند پیدا کرده و در آن مسیر ایفای نقش کنند. سازمان بسیج دانشجویی کشور دانشجویان را در آینده رها نمیکند بلکه وظیفه دارد با تربیت نیروهای تراز اول انقلاب خزانه نظام را پر بارتر کند.
ایسکانیوز: بسیج دانشجویی تنها تشکل با بیش از 2400 دفتر در دانشگاههای سراسر کشور است، بعضا کارهای قابل توجهی در دفاتر دانشگاه انجام میشود اما چرا همگرایی لازم بین دفاتر برای همافزایی بیشتر وجود ندارد؟
منظورالاجداد: نمیتوان گفت همگرایی و هماهنگی بین دفاتر بسیج دانشجویی به صورت کامل وجود نداشته است اما برای تقویت این ارتباطات هستههای متمرکز با سه موضوع علمی، جهادی و مطالبهگری شکل گرفته است. در این طرح تغییر و تحول دانشجویان باید به صورت خودجوش مسئله بوم یک منطقه یا استان را شناسایی کرده و با تشکیل این هستهها با همفکری سایر اعضا به راهکار برسند.
به عنوان مثال قرارگاه احمدی روشن با طول عمر 5 ساله خود، 180 هسته مطالبهگری با محوریت دانشجویان را از مسئولان استان یا کشور پیگیری و برخی از آنها را به نتیجه رساندهاند.
ایسکانیوز: بسیج اساتید کشور و دانشگاه آزاد اسلامی برای انتقال تجارب و همفکری بین استادان شبکه انسانی از استادان دانشگاههای سراسر کشور تشکیل داده است، آیا قشر دانشجویی بسیج نیز شبکه انسانی از دانشجویان را ایجاده کرده؟
منظورالاجداد: جنس فعالیتها در قشر دانشجویی با استادی تفاوتهای عمده دارد. دانشجویان با حضور در دورههای متفاوت مورد تعلیم و تربیت قرار میگیرد و فرد به جمعبندی واقعی میرسد که علاقهمند به کسب تخصص و فعالیت در چه حوزه است. همچنین دانشجویان شرکت کننده در دورههای استانی و کشوری با یکدیگر آشنا میشوند و قرابت جغرافیایی را کم رنگ میکنند. سازمان بسیج دانشجویی کشور ایجاد شبکه از دانشجویان بسیجی را برعهده نواحی استانی قرار داده تا ماهی یکبار در نشستی با عنوان مسئلهشناسی بومی گرد یکدیگر جمع شوند.
همچنین سامانه کالک پنج سال پیش با هدف مدیریت دانش فعالان دانشجویی و تشکلهای دانشجویی تأسیس شد تا افرادی که در عمر دانشجویی تجارب و ایدههایی به دست آوردهاند؛ فعالیتهای خود را از طریق مدرسه کالک ثبت و در اختیار سایر دانشجویان قرار دهند. افراد شاخص دورههای هر سال به عنوان استاد به استان خود برای تدریس اصول تشکیلاتی اعزام میشوند، این افراد نیز هر ساله در تابستان در دورههای متمرکزی که در دانشگاه تربیت مدرس برگزار میشود شرکت کرده و با یکدیگر ارتباط برقرار میکنند.
ایسکانیوز: چرا برخی از فعالیتهای هستههای پژوهشی دانشجویان بسیجی در دانشگاههای کشور کمتر دیده میشود؟
منظورالاجداد: متأسفانه برخی از هستههای تخصصی عملکرد بهتری نسبت به سایرین دارند ولی ذائقه جامعه و رسانه نیز در شناسایی نتایج به دست آمده در پژوهشکدههای بسیج بیتأثیر نیست. فعالیتهای خوبی در هستههای بسیج انجام میشود اما قبول داریم که شتاب آنها در برخی امور بسیار اندک است.
مراکز پژوهشی مجموعه بسیج دانشجویی دو سال است که به صورت ویژه با تشکیل هستهها تخصصی در دانشگاهها فعالیت میکنند به عنوان مثال پژوهشکده شهید رضایی دانشگاه شریف نتایج پژوهشهای فنی سایر دانشگاهها را به صورت متمرکز جمع آوری و منتشر میکند، مرکز پژوهش دانشگاه امام صادق(ره) در حوزه علوم انسانی اقدامات قابل توجهی دارد، واحد خواهران بسیج دانشجویی دانشگاه تهران با دغدغه دخترانه و مادرانه یا خواهرانه در زمینه تربیت اقتصادی خانواده فعالیت دارند.
ایسکانیوز: آیا واقعا قوی و ضعیف بودن عملکرد برخی از هستههای تخصصی بسیج دانشجویی مرتبط به ذائقه رسانهها است؟
منظورالاجداد: برخی از موضوعات برای ذائقه رسانه جذاب است، زمانی که موضوعی انعکاس رسانهای پیدا میکند به صورت ناخودآگاه برای جریان دانشجویی نیز مهم شده و تمایل برای فعالیت در آن حوزه بیشتر میشود. نظیر مبحث مطالبهگری اما موضوع تربیت اقتصادی خانواده که رهبر انقلاب در چند سال اخیر از کلید واژه اقتصاد در شعار سال استفاده کردند به دلیل استمرار تدریجی بودن خروجی آن کمتر مورد توجه رسانهها و جنبش دانشجویی قرار گرفت و در حلقه فعالیت پژوهشی دانشجویان مغفول ماند.
خروجی هستههای تخصصی بسیج دانشجویی تنوع بالایی دارد از کار پژوهشی برای ساخت یک دستگاه تا مطالبهگری در پژوهشکدهها وجود دارد اما باید پذیرفت که برخی از فعالیتها و آموزشها در بسیج دانشجویی نیازمند بهروز رسانی هستند.
ایسکانیوز: استادانی که در دورههای مختلف بسیج تدریس میکنند در پایان دوره تا چه میزان مورد بازنگری و ارزیابی قرار میگیرند؟
منظورالاجداد: بعد از اتمام دورهها نظرسنجی از دانشجویان شرکتکننده درباره استادان انجام میشود و استادان با توجه به نمرات دریافتی سطحبندی خواهند شد. استادان در سطح کشور دارای نام و برند هستند اما استادانی سطح استانی بسیار اهمیت دارند و برای تقویت و تربیت آنها در نواحی، کارگاههای مختلفی برگزار میشود.
ایسکانیوز: برخی از دانشجویان ممکن است برای دریافت مدرک، گواهی پایان دوره برای کسری خدمت یا جمع آوری امتیاز در زمان استخدام در دورههای بسیج شرکت کنند، برای کاهش این موارد راهکاری اندیشیدید؟
منظورالاجداد: نمیتوان با قاطعیت گفت این مسئله وجود ندارد یا تعداد افراد با این تفکر بسیار زیاد است، اما در بسیج اساتید مدرک و عضویت بسیج در معادلسازی و کسب امیتاز برای هیئت علمی شدن بسیار پررنگتر است اما در بسیج دانشجویی گواهی پایان دوره یا مدرک گذراندن دوره خیلی کاربرد ندارد.
در بسیج برای به حداقل رساندن این تفکرات تلاش شده در پایان بسیاری از دورهها گواهی و مدرک برای دانشجویان صادر نشود. همچنین اگر دانشجویی با نیت ناخالص به عنوان مثال کسری خدمت یا انگیزههای غیربسیجی وارد دورهها شد، باید بتوان برای فرد در طول مدت حضور در دوره انگیزه انقلابی و دغدغه مذهبی ایجاد کرد.
ایسکانیوز: برخی از دانشجویان انقلابی بعضی از موقعیتها را با واکنش نادرست علیه جریان انقلابی رقم میزنند، برای تعدیل اینگونه رفتارهای خودسرانه معاونت تعلیم و تربیت کار خاصی انجام داده است؟
منظورالاجداد: مسئله خودسر بودن برخی از دانشجویان و جهتدهی نادرست موضوعات و وقایع در فضای حقیقی و مجازی سابقه طولانی دارد، که با تذکر کلامی و ابلاغی حل نخواهد شد بلکه دانشجویان باید خود به یک بلوغ نسبی دست یابند. مقام معظم رهبری خطاب به دانشجویان میفرمایند تحلیل سیاسی داشته باشید حتی به اشتباه، پس دانشجویان با توجه به شور و نشاط جوانی خود باید براساس آزمون و خطا پیش روند تا به بلوغ فکری مناسب برسند.
جریان دانشجویی در فضای مطالبهگری، آرمانگرایانه و عدالتخواهی حرفهای جدی و بهحقی دارد؛ اما گاهی ادبیات مناسبی استفاده نمیکند که این مشکل با ابلاغ از بالا به پایین حل نمیشود. برای همین آموزش سواد رسانهای، گفتمانسازی و مطالبهگری مناسب جزء سرفصلهای آموزشی بیشتر دورههای بسیج دانشجویی قرار دارد.
برای کمک به بلوغ فکری دانشجویان رویکردهای دورهها و نشستهای بسیج دانشجویی از فضای آموزشی استادمحور به سمت فضای کارگاهی و مباحثهای و حتی خروجیمحور پیش رفته است. خروجیمحور یعنی اگر مباحث فساد اقتصادی یا موضوعات منطقه مطرح است افراد حاضر در دوره باید کلیپ، نشریه یا گزارش تصویری در این باره بسازند که توسط استادان ارزیابی میشود.
ایسکانیوز: رسانههای معاند و معارض شبهات فکری و بنیادی را برای نسل جوان و به طور ویژه دانشجویان به وجود میآورند، برای پاسخگویی به شبهات دانشجویان چه اقداماتی انجام دادهاید و افراد آموزش دیده در اقشار مختلف بسیج به کار گرفته میشوند؟
منظورالاجداد: طرح ولایت در سه سطح دانشگاهی، استانی و کشوری با هدف پاسخگویی به شبهات ذهنی دانشجویان شکل گرفت، استادان در دوره 40 روزه به صورت فشرده دانشحویان را تحت تعلیم مباحث فلسفی و فکری و سیر مطالعاتی شهید مطهری قرار میدهند. البته با توجه به نوع شبهات راهکارهای رفع آن نیز متفاوت است، به عنوان مثال شبهات عقیدتی و بنیانهای فکری در دورهها یا نشستهای مختلف برطرف میشود اما برای رفع برخی از شبهات نیاز به کار علمی، پژوهشی و گفتمانسازی است.
امام خمینی(ره) میفرمایند دانشگاه مبدا تحولات است، اگر در دانشگاه سرمایهگذاری مناسب و درست انجام شود نیروهای انقلابی به قشرهای شهری، دانش آموزی و محلات وارد میشوند. در حال حاضر ارتباط بسیار مناسبی بین اقشار مختلف بسیج وجود دارد به عنوان مثال دانشجویان تحت عنوان طرح شهید بهنام محمدی باهدف رفع شبهات نوجوانان در قالب مربیمحوری به مدارس اعزام میشوند. همچنین استادان طرح حلقه صالحین بسیج شهری دانشجویان هستند.
باتوجه به اینکه دشمنان انقلاب مرتب در حال تولید شبهه برای جوانان هستند، بسیج دانشجویی نیز برای شناسایی و رصد شبهات به صورت مستمر با مجموعهها و نهادهای تخصصی اعزام سخنران و دفاتر سازمان تبلیغات، حوزه علمیه، واحد رصد شبهات دورههای تابستانی بسیج در ارتباط است.
ایسکانیوز: چند سالی است که اجرایی کردن سند 2030 در سیستم آموزش و پرورش کشور مطرح است، آیا بسیج موافق این سند است؟ اگر خیر عواقب فرهنگی اجرای آن را چه میدانید؟
منظورالاجداد: بسیج دانشجویی دانشگاههای کشور را به فرهنگی، آزاد اسلامی، علوم پزشکی و فنی دستهبندی کرده است، بسیج دانشجویی در دسته فرهنگی ادعا دارد که جزء اولین گروههایی بوده است که در کشور درباره خطرات اجرایی کردن سند 2030 اطلاعرسانی انجام داده است. عواقب فرهنگی اجرای سند 2030 در مدارس جبرانناپذیر است زیرا نسل آینده با مفاهیمی تربیت میشوند که با تعالیم اسلام ناب سازگار نیست و پایههای اخلاق و فرهنگ را سست میکند. اینکه مجموعههای دیگر و خارج از کشور برای تربیت و تعلیم تصمیم میگیرند مسئله جدی و چالشآفرینی است.
از سوی دیگر بسیج دانشجویی سند تحول آموزش و پرورش را در مقابل سند 2030 مطرح میکند و برای اجرایی شدن آن از مسئولان مطالبه دارد. اما متأسفانه به صورت چراغ خاموش برخی از مفاد سند 2030 در مدارس اجرا میشود که جریان دانشجویی هر زمان مطلع شده به آن واکنش نشان دادهاند.
ایسکانیوز: تربیت جنسی در ایران مقولهای است که در سالهای اخیر کمتر به آن توجه شده است، چرا در این مسئله ضعف داریم؟ آیا بسیج دانشجویی تاکنون به مباحث تربیت جنسی وارد شده است؟
منظورالاجداد: اگر سند 2030 را در تربیت جنسی خلاصه کنیم در واقع موضوع را تقلیل دادهایم. جامعه ایرانی به دلیل نوع فرهنگ مبتنی بر حجب و حیا و فضای تربیتی کمتر وارد مبحث تربیت جنسی شده است و این ضعف را کاملاً قبول داریم. در سالهای اخیر به خاطر برخی از اتفاقات و تعارضات جنسی ناخوشایند در مدارس، مسئله تربیت جنسی در رسانه قوت و شتاب بیشتری گرفت.
در حوزه زیست جنسی پژوهشهای بسیار وجود دارد اما به سرانجام مطلوب و علمی نرسیده است، حوزه تربیت جنسی و مسائل پیرامون آن جای کار بسیار دارد. تشکلهای دانشجویی و انقلابی باید جایگاه زن و خانواده را در مجموعههای انقلابی تبیین کنند. متاسفانه تربیت جنسی حتی در تشکلهای دانشجویی نیز رعایت نمیشود و فعالان دانشجویی خانم عملا خانم تربیت نمیشوند و بیشتر تمایل به رفتارهای منتسب به آقایان دارند. در دانشگاهها تربیت جنسی و آموزش دخترانه برای دختران نداریم.
ایسکانیوز: آیا بسیج دانشجویی به دنبال مصادره افراد به نفع خود است؟
منظورالاجداد: بسیج دانشجویی یکی از اقشار بسیج است و قطعاً پاسخگوی عملکرد تمام بسیج نیست، بسیج دانشجویی هیچ زمانی به دنبال مصادره افراد یا وقایع به نفع خود نبوده و نخواهد بود اما گفتمان شهدا را برای ایجاد گفتمانسازی دنبال خواهد کرد. قشر دانشجویی با بصیرت و آگاهی خود همواره موضعگیرهای انقلابی و درست داشتهاند اما در این میان نیز افراد اندکی به خاطر نبود بلوغ فکری رفتارهایی میکنند که نمیتوان به کل بسیج تعمیم داد.
انتهای پیام/