از الشیبه تا بقیق؛ حمله قلبی به عربستان

حمله قلبی به عربستان و مختل کردن نیمی از صادرات نفتی این کشور نقطه عطفی در بحران یمن و سرآغاز موازنه سازی جدید در خاورمیانه است.

به گزارش گروه بین الملل ایسکانیوز، نقاط عطف و سرنوشت ساز، بحران و منازعه ها را به دو بخش قبل و بعد از خود تقسیم می کنند به نحویی که این دو دوره، تمایز جدی و بنیادینی باهمدیگر دارند که نمی توان با یک تئوری، پیش فرض و فرضیه های واحد و یکسان آنان را تحلیل و تبیین کرد.

به نظر می رسد این دیدگاه کارایی مطلوبی برای تفسیر جنگ و نابسامانی در یمن دارد. اگرچه شاید در نگاه اول و به واسطه بحران دامنه دار، فزاینده و در عین حال پیچیده یمن نتوان نقطه عطفی برای این معادله پیدا کرد. با این حال یک حمله حساب شده و سهمگین به عمق خاک عربستان با پیامدهای منطقه ای و جهانی خواسته یا ناخواسته به عنوان نقطه سرنوشت ساز خود را به این الگو و همچنین بحران یمن تحمیل کرد.

اینک خواهیم پرسید چرا حمله پهپادی به «بقیق» یک نقطه عطف محسوب می شود؟ و پس از آن به دنبال پاسخ به این پرسش خواهیم بود که چه پیامدهایی در شبه جزیره عربستان، خاورمیانه و نظام جهانی ایجاد خواهد کرد؟

چرا حمله به بقیق نقطه عطف است؟

جنبش مردمی یمن در دو سال گذشته صدها عملیات پهپادی در عمق خاک عربستان انجام داده است. همین یک ماه پیش بود که پهپادهای یمنی با طی کردن مسافتی 1200 کیلومتری پالایشگاه و میدان نفتی «الشیبه» در جنوب شرق عربستان و در ده کیلومتری مرز امارات و 45 کیلومتری شهر ابوظبی را بمباران کردند.

در کنار این حملات پهپادی، بمباران های موشکی نیز به یکی از مهمترین چالش های دفاعی عربستان بدل شده اند و بخش بزرگی از ناوگان هوایی عربستان از جمله فرودگاه های ابها و جیزان عملا بخش بزرگی از پروازهای خود را متوقف کرده اند.

اما به رغم این حملات فزاینده و مداوم، خسارات مادی و انسانی این حملات و عملیات ها محدود و کنترل شده بودند. به عبارت بهتر و براساس منطق بازدارندگی خاص انصارالله آنان امیدوار بودند با حملاتی این چنین عربستان و امارات را وادار به بازبینی در سیاست های تهاجمی خود کنند. اما این دو کشور به ویژه سیاست ریاض همچنان بر همان مدار سابق می چرخید.

در چنین وضعیتی استراتژی انصارالله به این امر منتهی شد که باید خسارات و تلفات سنگین مادی، مالی و نظامی به طرف مقابل وارد شود و به این ترتیب طرح یک نقطه عطف در بحران یمن کلید خورد.

بامداد شنبه ده پهپاد ارتش یمن با طی کردن مسافتی به طول 1200 کیلومتر مجموعه پالایشگاهی بزرگ بقیق و میدان نفتی حقل خریص متعلق به شرکت آرامکو را مورد هدف قرار دادند.

این هدف به لحاظ ژئوپولتیکی از اهمیت ویژه ای برخوردار است و انصارالله با عطف به این موضوع سیگنال مهمی به عربستان و برخی از کشورهای عربی خلیج فارس صادر کرده است.

بقیق از محور شرقی با خلیج فارس حدود ۳۰ کیلومتر و با کشور بحرین حدود ۷۵ کیلومتر فاصله دارد. این شهر مهم و نفت خیز از محور جنوب شرق نیز در ۲۵۰ کیلومتری کشور امارات واقع شده است؛ شهر راهبردی بقیق نقطه اتصال شهرهای «الدمام و الاحساء» به شمار می آید و همین مسئله بر اهمیتش افزوده است. همچنین این شهر در ۶۰ کیلومتری جنوب غربی ظهران قرار دارد. ظهران بزرگترین مجموعه پالایشگاهی دنیاست که بیشترین صادرات نفت عربستان در خلیج فارس را نیز انجام میدهد.

به لحاظ ژئواکونومیکی نیز این مساله ضربه بزرگی به عربستان وارد کرده است. وزیر نفت عربستان تایید کرده است که حملات پهپادی روز شنبه موجب توقف تولید ۵ میلیون ۷۰۰ هزار بشکه در روز میشود هر چند «عبدالعزیر بن سلمان» گفته این کشور قادر خواهد بود بخشی از کسری تولید را از محل ذخایر نفتی خود تامین کند.

این مساله زمانی بغرنج تر می شود که سخنگوی ارتش یمن یحیی سریع تاکید کرده است که حملات خود را به عمق خاک عربستان تشدید خواهند کرد. بنابراین در کنار تبعات گسترده ژئوپولتیکی و ژئواکونومیکی حمله به شیبه سرآغاز تحول و نقطه عطف مهمی در تاریخ نبرد یمن محسوب خواهد شد.

پیامدهای جدید جنگ در یمن

«باب مکنلی»، مشاور انرژی «جورج دبلیو بوش»، عضو شورای امنیت ملی ایالات متحده در دوران جنگ دوم خلیج فارس و رئیس کنونی گروه آمریکایی «رپیدان انرژی» براین باور است که حملۀ به بقیق، ماننده حمله قلبی گسترده به بازارهای نفت و اقتصاد جهان است.

مک نلی به طور موجز و خلاصه بخش هایی از چرایی اهمیت این حمله و پیامدهای آن را در عرصه بین المللی بیان کرده است. عملیات بقیق بحران یمن را از بحران داخلی و منطقه ای به بحرانی جهانی تبدیل کرد.

اگر تاپیش از تنها بخاطر ملاحضات حقوق بشری برخی از کشورها و قدرتها از پایان دادن به جنگ یمن و مذاکرات دو جانبه حمایت می کردند اکنون الزمات وابسته به اقتصاد سیاسی بین المللی و ثبات در آن، کشورهای قدرتمند جهان را وادار می سازد نسبت به حل و فصل عادلانه این نبرد گام های عملی بردارند زیرا در غیر این صورت چرخه اقتصادی بین المللی به واسطه نرسیدن نفت خلیج فارس به آن همچون سابق نخواهد چرخید.

به لحاظ منطقه ای نیز این عملیات توازن قوا را وارد مرحله جدیدی می سازد. به عبارت بهتر اگر تاکنون عربستان، اسرائیل و آمریکا در خاورمیانه با فراغ بال عملیات های هوایی انجام می دادند و درصدد مهار محور مقاومت بودند از این به بعد این معادله چندان یک سویه و بدون جواب نخواهد ماند.

به بیان دیگر بقیق این پیام و سیگنال را به سه کشور فوق الذکر مخابره کرد که از این به بعد هرگونه ضربه هوایی به محور مقاومت با واکنش شدید همراه با خسارت سنگین مادی و انسانی روبرو خواهد شد. این مساله می تواند در آینده نزدیک کلیه معادلات امنیتی و نظامی خاورمیانه را مورد بازبینی قرار دهد و نظم جدیدی را برآن حاکم سازد.

کد خبر: 1027549

وب گردی

وب گردی