گروه دانشگاه ایسکانیوز_ سارا طاهری، «نظام نمره دهی پایاننامههای دانشگاه آزاد تغییر کرد» این خبری است که دکتر محمد مهدی طهرانچی رئیس دانشگاه آزاد اسلامی چند روز پیش اعلام کرد. خبری که نشان میدهد این دانشگاه قرار است بیشتر از گذشته در ریل کیفیت حرکت کند.
به گفته رئیس دانشگاه آزاد اسلامی از این پس سیستم نمرهدهی از پایان نامههای دانشجویان ارشد ورودی ۹۵ به بالا حذف خواهد شد و پایان نامهها به صورت کیفی محاسبه و ارزیابی میشوند و دیگر نمره پایان نامه در معدل کل تاثیری ندارد. در واقع پایان نامه کاری است یا غیرقابل قبول یا قابل قبول با مرتبههای متوسط تا ممتاز. اجرای این شیوه هم به واحدها ابلاغ شده است و واحدها ملزم به رعایت این شیوه نامه هستند. مسئولان دانشگاه میگویند اساسا نمره دهی صدم برای پایان نامهها بیمعناست و اجرای این شیوه از سیستم نمرهدهی کیفی برای پایان نامهها، همان چیزی است که در نظام نمره دهی دنیا وجود دارد و به آن استناد میشود.
بیشک جلسه دفاع از پایاننامه یکی از مهمترین مراحل تحصیل یک دانشجو است، بهطوری که اطلاع دقیق از قوانین این جلسه و نحوه ارزیابی پایاننامه میتواند کمک زیادی به نتیجه نهایی داشته باشد. طبق بخشنامه ای که سال 1392 ابلاغ شده بود نظام نمرهدهی برای پایاننامهها وجود داشت و دو نمره از 20 نمره پایاننامه دانشجویان مقطع کارشناسیارشد با نظر شورای گروه تخصصی و شورای تحصیلات تکمیلی یا شورای پژوهش و فناوری واحد به مقاله اختصاص پیدا میکرد و در صورت عدم ارائه پذیرش مقاله تا 6 ماه پس از تاریخ دفاع (در صورت نداشتن مشکل نظام وظیفه)، ارزیابی کیفی پایاننامه دانشجو حداکثر عالی و از نظر کمی حداکثر نمره 18 ارزیابی میشد؛ اما از اول فروردین سال 1393، 2 نمره از پایان نامه به ارزیابی مدیریت پژوهش پایان نامه کارشناسی ارشد اختصاص پیدا کرد.
سال 96 باز هم تغییر دیگری در نحوه ارزیابی جلسه دفاع برای دانشجویان ورودی 95 به بعد صورت گرفت به این صورت که نحوه ارزیابی کیفی شد و نمره پایان نامه تاثیری برمعدل کل نداشت؛ اما برای ورودیهای 95 به قبل تغییری صورت نگرفت. نحوه ارزیابی پایاننامههای آنها به این صورت بود که نمره از 18 تا 20 عالی، نمره از 16 تا 18بسیار خوب، نمره از 14 تا 16 خوب، نمره از 12 تا 14 قابل قبول و نمره کمتر از 12 غیر قابل قبول محسوب میشود.
این در حالی است که برای ورودی های 1395 به بعد نمره پایاننامه در میانگین کل محاسبه نمیشود و ارزشیابی آن بهصورت کیفی است؛ یعنی همان موضوعی که رئیس دانشگاه آزاد اسلامی از آن سخن گفت و اعلام کرده است که این روند ادامه خواهد داشت و شیوه نامه آن نیز به واحدها ابلاغ شده است.
بنابراین با هدف افزایش کیفیت پایان نامههای کارشناسی ارشد روش ارزشیابی آموزشی و پژوهشی پایاننامههای دانشجویان ارشد از ورودی نیمسال اول مهر 1395 به بعد به این صورت شد که «درجه عالی» توسط هیئت داوران به پایان نامههایی داده شود که پذیرش یا چاپ حداقل یک مقاله مستخرج از آن در یکی از مجلات معتبر داخلی (مورد تایید وزارتین) یا بین المللی متناسب با رشته مربوطه ارائه شود.
همچنین «درجه بسیار خوب» توسط هیئت داوران پایان نامه های داده می شود که گواهی معتبر و فرستادن( (submission مقاله مستخرج از آن در یکی از مجلات معتبر داخلی یا بین المللی متناسب با رشته مربوطه ارائه شود. «سایر درجات» هم به پایان نامه هایی داده می شود که دارای هیچ یک از شرایط بالا نباشند.
نکته مهم اینکه ارزیابی مجلات معتبر بین المللی باید توسط گروه آموزشی و تایید شورای پژوهش و فناوری دانشگاه انجام شود و مسئولیت اجرای آن بر عهده معاونت پژوهش و فناوری واحد دانشگاهی است و در صورت اطمینان یافتن از اعتبار مجله باید از اداره گسترش علم و علم سنجی دانشگاه استعلام شود؛ بنابراین ملاک ارزیابی پایان نامه کارشناسی ارشد بر اساس ماده ۲۲ بخشنامه تاریخ دهم مهرماه ۹۵ به صورت کیفی است و در میانگین معدل کل لحاظ نمیشود.
نحوه ارزیابی پایان نامهها در دانشگاههای مطرح دنیا
نظام نمره دهی پایان نامه در دانشگاههای مطرح دنیا نیز منسوخ شده است و در اغلب دانشگاههای دنیا یکی از شرایط دریافت مدرک کارشناسی ارشد ارائه گزارشی مکتوب از یک کار پژوهشی مستقل و مفصل است، که دانشجو با راهنمایی حداقل یکی از استادان اجرا کرده باشد. در بسیاری از دانشگاهها علاوه بر ارائه این گزارش مکتوب لازم است تا دانشجو با حضور در جلسه دفاع گزارشی شفاهی از عملکرد خود ارائه دهد و پاسخگوی پرسشهای داوران باشد؛ بنابراین تنها ارائه پایان نامه شرایط لازم و کافی برای احزار مدرک نیست. دانشجو باید در حضور داوران توانایی خود را درباره موضوع پژوهش نشان دهد. به همین دلیل است که در اکثر دانشگاه های مطرح دنیا موفقیت در تدوین و نگارش پایان نامهها فرآیندی است که ماهها زمان می برد. بنابراین در اکثر دانشگاه های معتبر خارجی نیز پایان نامهها به صورت کیفی ارزیابی میشود. موضوعی که رئیس دانشگاه آزاد اسلامی استان تهران و واحد تهران مرکزی نیز در گفت و گو با خبرنگار دانشگاه ایسکانیوز به آن اشاره میکند.
آقامیری: فاکتورهای کیفی برای ارزیابی پایاننامه مشخص شود
به گفته سید محمودرضا آقامیری در طرح نظام کیفیت بخشی به پایان نامهها این است که نمره معدل دیگر در ارزیابیها موثر نیست. یک پایان نامه اگر کیفیت خوبی داشته باشد با درجه ممتاز، عالی، خیلی خوب، خوب، قابل قبول و غیر قابل قبول ارزشیابی میشود.
او ادامه داد: درجات بر اساس نظر داوران بوده و دیگر نمره ای به پایان نامه داده نمیشود که دانشجو با نمره فارغ التحصیل شود. این سیستم جدیدی است که مدتی است در دانشگاه های سراسر کشور مورد استناد و استفاده قرار می گیرد و دانشگاه آزاد نیز قرار است در این مسیر حرکت کند.
رئیس دانشگاه آزاد اسلامی استان تهران و واحد تهران مرکزی در ادامه از فاکتورهای کیفیت نیز سخن گفت و ادامه داد: وقتی میخواهیم موضوعی را به صورت کیفی بررسی کنیم طبیعتا باید یک سری پارامترها را برای آن پیش بینی کنیم؛ یعنی باید پارامترها و ضوابط مختلفی را طراحی کنیم که هر کدام از این ضوابط در نظر داوران تاثیر گذار خواهد بود.
آقامیری در ادامه افزود: کیفیت نگارش، کیفیت کارها و اقدامات انجام شده در روند نگارش، آنالیزی که انجام شده و همچنین کیفیت نتیجهای که گرفته شده همگی در روند بررسی داوران تاثیرگذار خواهد بود؛ بنابراین وقتی قرار است کیفیت یک پایان نامه سنجیده شود باید فاکتورهای کیفیت نیز در نظر گرفته شود.
او اضافه کرد: بنابراین داوران و استادان راهنما باید به این نکات توجه کنند و صرفا توجه به این که معدل یک دانشجو چند است پاسخگو نیست. برای انجام این کار دانشگاه آزاد اسلامی روال جدیدی در پیش گرفته است. اولا پایان نامهها باید در برنامه جامع علمی دانشگاه آزاد تعریف شوند. در طرح پایش، پایان نامه دانشجویان به صورت اتوماتیک بررسی می شود و قبل از این که تصویب شود، ارزیابی میشود که کیفیت آن به چه صورت است.
با این اوصاف به نظر میرسد دانشگاه آزاد اسلامی تصمیم دارد کیفیت و کارآمدی را به عنوان دو بحث جدی در نظر بگیرد تا پایان نامه های دانشجویان کاربردی شوند و به حل مسائل جامعه کمک کنند.
انتهای پیام/