گروه دانشگاه ایسکانیوز، سارا طاهری_ این روزها دیگر فصل پژوهش برای پژوهش گذشته است و دانشگاه‌ها به دنبال این هستند که پژوهش‌های خود را به سمت کاربردی کردن و مساله‌محور کردن رفع نیازهای جامعه حرکت دهند. حرکتی که موجب می‌شود از دستاوردهای علمی در بطن جامعه و در جهت حل مشکلات و معضلات آن استفاده کرد. همان هدفی که این روزها طرح پایش دنبال می‌کند.

«پایش» یا همان پژوهش اثرگذار یکپارچه شبکه‌ای این روزها در حال چیدن مقدمات برای شروع به کار است. دانشگاه آزاد اسلامی با طراحی این نظام در نظر دارد چالش‌های کشور را به موضوعات پایان‌نامه‌های کارشناسی‌ارشد و رساله‌های دکتری دانشجویان تبدیل کند و دانشجویان از مهرماه امسال موظف شدند موضوعات را از سامانه پایش استخراج کنند؛ اما این طرح از همان ابتدا ابهاماتی برای دانشجویان ایجاد کرد. برای مثال، چگونگی محتوای پایان‌نامه‌ها و یا تغییر در واحدهای درسی سوالاتی بود که ذهن دانشجویان را درگیر کرده بود.

دانشجویان می‌توانند از موضوعات دیگر گروه‌ها نیز استفاده کنند

یکی از درگیرهای ذهن دانشجویان، این بود که آیا می‌توانند از موضوعات دیگر گروه‌ها نیز استفاده کنند یا خیر. به طور مثال دانشجویان فنی و مهندسی می‌توانند در حوزه علوم انسانی، پژوهش انجام دهند؟ اکبری در پاسخ به این ابهام گفت: این موضوع را در سامانه دیدیم تا دانشجویان با مشکلی مواجه نشوند. مثلا برای رشته‌هایی که مرتبط با حوزه سلامت این موضوع دیده شده است؛ به عبارتی اگر نظام موضوعات را در این رشته‌ها تعریف کرده باشیم، دانشجویان می‌توانند موضوعی را انتخاب کنند و اگر در این رشته‌ها تعریف نکرده باشیم باید به استادان مراجعه کرده و استادان آن نظام موضوع را تعریف و دانشجویان انتخاب کنند.

امکان پرداختن به یک موضوع توسط چند دانشجو

نکته و ابهام دیگری که در طرح پایش وجود دارد این است که آیا امکان پرداختن به یک موضوع توسط چند دانشجو وجود دارد یا خیر، اکبری به این ابهام نیز پاسخ داد: در سامانه پایش هر امکانی وجود دارد و فقط دانشجویان باید با استادان هماهنگ شوند؛ بنابراین حتی دانشجویانی که هم‌رشته نیستند نیز می‌توانند یک نظام موضوع را انتخاب و روی آن کار کنند. او تاکید کرد: به طور همزمان حتی ده دانشجو با ده رشته متفاوت می‌توانند با هم هماهنگ شده و روی یک نظام موضوع فعالیت کنند. فقط باید هماهنگی با استادان انجام گیرد تا سامانه به آن‌ها اجازه چنین فعالیتی را بدهد.

موضوعات به‌روز‌رسانی می‌شود

سوال دیگری که دانشجویان در این مدت مطرح کرده‌اند این است که آیا امکان به‌روز‌رسانی نظام موضوعات وجود دارد یا خیر، رئیس دبیرخانه‌های علمی و مشاور رئیس دانشگاه آزاد اسلامی در این باره گفت: قطعا نظام موضوعات به‌روز‌رسانی می‌شود. در سامانه پایش مشخصا قسمتی درباره ارتباط با مجری طرح وجود دارد؛ مجری کسی است که برنامه را هدایت می‌کند و دانشجویان می‌توانند با مجری ارتباط بگیرند. دانشجویان هم می‌توانند در حین تحقیق به این به‌روز‌رسانی کمک کنند.

هنوز امکان پاسخگویی به سوالات دانشجویان در سامانه فراهم نشده است

دانشجویان همچنین می‌خواهند بدانند آیا در سامانه پایش جایی برای پاسخگویی به سوالات و ابهامات آن‌ها طراحی می‌شود یا نه، اکبری در پاسخ به این سوال توضیح داد: هنوز در سامانه برای این موضوع نشانه ای طراحی و فعال نشده است؛ ولی به محض فعال شدن دانشجویان می‌توانند به سامانه ورود کنند و سوالات خود را مطرح کنند.

او ادامه داد: علت این است اگر این آیکون فعال شود دانشجویان شروع به پرسش سوالات خود می‌کنند و فعلا کسی را برای پاسخگویی به این سوالات در نظر نگرفتیم؛ ولی رسما که ابلاغ شود این آپشن را در سامانه راه‌اندازی کرده و مجریان باید به سوالات دانشجویان پاسخ دهند.

وضعیت واحدهای بین الملل و دانشجویان غیر ایرانی

یکی دیگر از ابهاماتی که مطرح بوده این است که دانشجویان بین الملل چگونه می‌توانند نظام موضوعات مورد نظر خود را انتخاب کنند. رئیس دبیرخانه‌های علمی و مشاور رئیس دانشگاه آزاد اسلامی در این باره گفت: وضعیت واحدهای بین‌الملل هنوز مشخص نیست؛ ولی یکسری دانشجویان عراقی و دیگر کشورها هستند که می‌توانند به سامانه وارد شوند. این دانشجویان یک کد مثل کد ملی اتباع ایرانی دارند که می‌توانند از طریق آن کد که در سامانه تعریف شده وارد شده و موضوع خود را انتخاب کنند.

او اضافه کرد: فعلا برای دانشجویان بین الملل کاری نکردیم و برنامه‌ای برای آن‌ها نداریم؛ اما دانشجویان غیر ایرانی که دانشجوی دانشگاه آزاد اسلامی هستند، باید وارد این سامانه شده و پایان نامه خود را بر اساس نظام موضوعات تعریف شده انتخاب کنند.

واحدها نقشی در انتخاب موضوعات ندارند

دانشجویان می‌گویند آیا واحدها در انتخاب موضوعات نقشی دارند یا خیر، اکبری در این باره گفت: نظام موضوعات تعریف شده در سامانه ربطی به واحدی که دانشجویان در آن تحصیل می‌کند، ندارد؛ بنابراین وقتی سامانه بالا آید هر کسی از هر جایی می‌تواند به آن وارد شده و پایان نامه خود را انتخاب کند.

تغییری در واحدهای درسی ایجاد نمی‌شود

دانشجویان همچنین مطرح می‌کردند که آیا تغییری در واحدهای درسی هم ایجاد می شود، اکبری در این‌باره نیز توضیح داد: هیچ تغییری در واحدهای درسی ایجاد نمی‌شود؛ چرا که واحدها هیچگونه عدم سازگاری با روند فعلی طرح پایش ندارند. با تمام این اوصاف اگر تشخیص دهیم برای طرح پایش نیاز به تغییراتی در واحدهای درسی داریم ممکن است در آینده این موضوع اتفاق بیفتد؛ اما الان چنین برنامه ای نداریم.

کلی‌گویی در نظام موضوعات پایش رفع می‌شود

معضل دیگری که دانشجویان مطرح کرده بودند، این بود که می‌گفتند در نظام موضوعات طرح پایش کلی گویی شده و به طور مثال در یک رشته فقط یک نظام موضوع مطرح شده است.

رئیس دبیرخانه‌های علمی و مشاور رئیس دانشگاه آزاد اسلامی در طرح پایش در این‌باره نیز گفت: اتفاقی که افتاده است مبتنی بر یک نوع خرد جمعی است؛ اما تیمی را در سازمان تشکیل دادیم تا ایرادی که شما مطرح کردید را تصحیح کنیم و در حال نظارت روی موضوعاتی هستیم که در سامانه قرار می‌گیرد. در سازمان جلساتی برگزار کرده و در حال نظارت روی نظام موضوعات و کتابچه‌ها هستیم؛ بنابراین کتابچه‌های قبلی را نیز اصلاح خواهیم کرد تا این کلی گویی حذف و اگر جزئی است این جزئیات را مقداری کلی کنیم.

امکان تقلب در پایان نامه‌ها وجود ندارد

دانشجویان بحث تقلب علمی را هم مطرح کردند. آن‌ها می‌گویند آیا با طرح پایش می‌توان جلوی تقلب علمی را گرفت یا برعکس زمینه تقلب علمی بیشتر از گذشته فراهم خواهد شد، علی اکبری معتقد است ابتدا باید تقلب را تعریف کرد؛ اگر تقلب را به این معنی بگیریم که یک دانشجو از پایان نامه یک دانشجوی دیگر استفاده کند باید برای جلوگیری از آن اقداماتی انجام داد. قرار است با سامانه مشابهت یاب این نوع از تقلب را کاهش دهیم.

او گفت: اما اگر منظور این است که 2 پایان نامه عین هم اجرا شوند، شاید برای ما خوب باشد. ما دوست داریم یک پایان نامه در یک موضوع را دو دانشجو اجرا کنند تا نتایج آن‌ها را با هم مقایسه کنیم؛ بنابراین نمی‌توان نام تقلب روی آن گذاشت پس اشکالی در این نوع از پایان‌نامه‌ها وجود ندارد و تشخیص کمیته علمی این کار امکان‌پذیر است.

با پایان‌نامه‌های بی محتوا برخورد می‌شود

یکی دیگر از سوالاتی که اذهان را درگیر کرده، در مورد پایان‌نامه‌های بی محتواست. اکبری در این باره توضیح داد: در صورتی که یک پایان‌نامه فاقد محتوا باشد، در کمیته علمی بررسی کرده و با دانشجو برخورد خواهیم کرد. در کشور یک سامانه به نام پژوهشیار داریم که تمام امور مرتبط با گردش کار طرح های پژوهشی شامل ارسال پروپزال، داوری، کارشناسی، عقد قرارداد تا خاتمه کار در این سامانه قابل انجام است؛ بنابراین شروع به محتوا‌سنجی می کنیم و اجازه نمی دهیم که یک پایان‌نامه تقلبی ارائه شود. ما در تهران همه کشور را رصد کرده و از نظر محتوایی تمام پایان‌نامه‌ها را رصد می‌کنیم.

انتهای پیام/