گروه دانشگاه ایسکانیوز؛ مهدی فیضی‌صفت - قرار است رویدادی بین‌المللی در ایران برگزار شود، چهره‌های برجسته علمی از کشورهای مختلف نیز دعوت شده‌اند؛ اما در فهرست میهمانان، نام شخصیتی حساسیت‌زا دیده می‌شود. نشست‌ها، همایش‌ها، سمینارها و سپموزیوم‌ها با محورها و موضوعات مختلف در سراسر دنیا برگزار می‌شوند تا تبادل اطلاعات بین دانشمندان، استادان و متخصصان هر حوزه صورت بگیرد؛ اتفاقی که در ایران نیز رخ می‌دهد. نشست‌ها و رویدادهای پرهزینه‌ای برگزار و چهره‌های برجسته جهانی در حوزه‌های متنوع دعوت می‌شوند تا جدیدترین دستاوردها را با دیگران به اشتراک بگذارند؛ اما بار دیگر از فردی دعوت شده که مواضع سیاسی بحث‌برانگیزی دارد و حضور پیشین او در ایران نیز با اعتراضات بسیاری همراه بوده است.

چهل سال است که جمهوری اسلامی ایران با تحریم‌های گوناگون تحمیلی از سوی غرب دست و پنجه نرم می‌کند؛ تحریم‌هایی که با توجه به قدرت هسته‌ای ایران در سال‌های اخیر شدت گرفته و بعد از روی کار آمدن دونالد ترامپ به اوج رسیده است. دولتمردان ایرانی در سال‌های اخیر به روش‌های گوناگون سعی کرده‌اند با تحریم‌های سیاسی علیه کشور مبارزه کنند و فشارهای اقتصادی را مردم کاهش دهند. از طرف دیگر دانشگاه‌های ایرانی، شعار نسل چهارم سر داده و وزیر علوم، تحقیقات و فناوری وعده حل مسائل جامعه به کمک دانشگاه را می‌دهد. دانشگاه‌های نسل چهارم قرار است بر حل مسائل جامعه تمرکز کرده و از مراحل آموزشی، پژوهشی و کارآفرینی گذر کنند؛ کمک بزرگی که ایران در شرایط تحریم بیش از هر زمان دیگری نیاز دارد.

در سال‌های اخیر دولت تصمیم گرفته از ظرفیت عظیمی که مدت‌هاست مغفول مانده، بهره ببرد و به یاری متخصصان داخلی، فشارهای خارجی را خنثی کند. در این راستا نشست‌های پر هزینه‌ای مانند هم‌اندیشی دولت و دانشگاه برای مقابله با تحریم‌ها برگزار شده و رؤسای دانشگاه‌های سراسر کشور همراه با چندین و چند تن از وزرا دور یکدیگر جمع شده‌اند تا به راه‌حلی جامع و البته کاربردی برسند؛ اتفاقی که تاکنون به شکل ملموس رخ نداده و برنامه مشخصی حداقل روی کاغذ ارائه نشده است.

حضور دوباره مشاور جرج سوروس در ایران

مرکز مطالعات و همکاری‌های علمی بین‌المللی وزارت علوم در ادامه سلسله نشست‌های خود برای کمک به مقابله با تحریم‌ها در نظر دارد هفدهم و هجدهم مهرماه 98 رویداد بین‌المللی «اقتصاد جهانی و تحریم‌ها» را در دانشگاه الزهرا (س) برگزار کند؛ رویدادی با حضور محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه، عبدالناصر همتی رئیس کل بانک مرکزی، رؤسای دانشگاه‌ها و اقتصاددانان برجسته داخلی و بین‌المللی و پژوهشگران حوزه اقتصاد، حقوق و علوم سیاسی و روابط بین‌الملل. برگزاری چنین نشست‌هایی حداقل در زمینه تئوریک می‌تواند به خروجی‌های مثبتی بینجامد و پیشنهادات خوب و مؤثری از دل سخنرانی‌ها و پنل‌های علمی بیرون بیاید؛ اما نکته عجیب و قابل تأمل، فهرست میهمانان خارجی این رویداد است.

ایوان تیموفیف پژوهشگر ارشد و یکی از مدیران باشگاه «والدای» روسیه همراه با زو ژیبو پژوهشگر ارشد و معاون انستیتو اقتصاد و سیاست جهانی آکادمی علوم اجتماعی چین به عنوان سخنرانان کلیدی در این رویداد حضور خواهند داشت؛ اما میهمان ویژه مراسم، جفری ساکس است که مشخص نیست چرا توسط متولی آموزش عالی در کشور به ایران دعوت شده و اصلاً چنین فردی چه پیشنهادی برای مقابله با تحریم‌هایی دارد که از سوی کشورش علیه ایران اعمال شده است!

سایت رسمی کنفرانس بین‌المللی اقتصاد جهانی و تحریم‌ها، جفری ساکس را اقتصاددان برجسته و یکی از صد چهره برتر جهان در حوزه اقتصاد و توسعه معرفی کرده است. فردی که تئوری‌های اقتصادی او در آفریقا و آمریکای جنوبی شکست خورده و البته مشاور یکی از مخالفان سرشناس نظام جمهوری اسلامی به شمار می‌رود.

جالب این‌که نخستین‌بار نیست جفری ساکس از سوی نهادهای علمی ایرانی برای حضور در سمیناری دعوت می‌شود. خردادماه سال 95 دانشگاه صنعتی امیرکبیر در راستای آغاز همکاری با سازمان ملل متحد در زمینه توسعه پایدار، جفری ساکس را در قامت مشاورعالی دبیرکل وقت سازمان ملل متحد به ایران دعوت کرد تا در نشست «دستور کار 2030 و اهداف توسعه پایدار» سخنرانی کند.

فعالان دانشجویی این بار هم مانند سه سال پیش ساکت ننشسته و اعتراض خود را به اشکال مختلف اظهار کرده‌اند. محمدصادق شهبازی عضو سابق جنبش عدالتخواه دانشجویی سه سال پیش در گفت‌وگویی تأکید کرد یکی از ویژگی‌های جفری ساکس این است که به هر کشوری وارد می شود، برای این‌که نسخه دهد، می‌گوید با خودم پول می‌آورم. اکنون نیز دبیر جنبش عدالتخواه دانشجویی و دبیر سیاسی اتحادیه انجمن‌های اسلامی دانشجویان مستقل نسبت به سفر ساکس واکنش نشان داده‌اند.

دانیال یادگاری دبیر جنبش عدالتخواه دانشجویی در گفت‌وگو با ایسکانیوز، خواستار توضیح وزیر علوم، تحقیقات و فناوری به دانشگاهیان درباره دعوت از جفری ساکس شد و حمزه دستیار دبیر سیاسی اتحادیه انجمن‌های اسلامی دانشجویان مستقل هم با طرح این پرسش که آیا هر نهاد یا وزارتخانه‌ای می‌تواند افراد با سابقه ضد ایرانی را به ایران دعوت کند، جفری ساکس را نسخه کوچک‌تر و شاگرد میلتون فریدمن بنیان‌گذار اقتصاد بازار آزاد و محور اجرای کودتا در کشورها توسط آمریکا دانست.

حمزه دستیار به نکته قابل تأملی نیز اشاره می‌کند که می‌تواند پاسخی برای توطئه‌های خطرناک گذشته در پوشش‌های جذاب باشد؛ جفری ساکس نسخه کوچک‌تر و شاگرد میلتون فریدمن بنیان‌گذار اقتصاد بازار آزاد است. هر زمان آمریکا قصد دارد در کشوری کودتا علیه دولت‌ها انجام دهد، پیش‌تر نسخه اقتصادی آن کشور را از فریدمن تهیه می‌کند.

از طرفی ساکس سال 95 در قامت مشاور دبیرکل سازمان ملل متحد به ایران می‌آید و درباره چرایی ممنوعیت کشت محصولات تراریخته در بسیاری از کشورهای اروپایی صحبت می‌کند. دبیر سیاسی اتحادیه انجمن‌های اسلامی دانشجویان مستقل به وقایعی اشاره می‌کند که یک سال بعد رخ می‌دهد و کاووس سید امامی به عنوان مسئول با ماهیت جاسوس در مسائل زیست‌محیطی دستگیر می‌شود؛ اتفاقاتی که اگر در قالب تکه‌های پازل کنار یکدیگر قرار بگیرند، حساسیت‌ها روی جفری ساکس و دعوت وزارت علوم را افزایش می‌دهد.

ساکس مشاور جرج سوروس، پدر انقلاب‌های رنگی در جهان است. سوروس که یکی از ثروتمندترین افراد جهان محسوب می‌شود، سازمان‌دهی انقلاب گل رز در گرجستان را انجام داده و رد پای پررنگی در فتنه سال 88 دارد. رهبر معظم انقلاب اسلامی اردیبهشت‌ماه 96 در مراسم دانش‌آموختگی دانشجویان دانشگاه افسری و تربیت پاسداری امام حسین (ع) به توطئه ناکام جورج سوروس اشاره و از او با عنوان «آن صهیونیستِ پول‌دارِ آمریکاییِ خبیث» یاد کردند؛ فردی که اسفندماه سال 89 در گفت‌وگو با شبکه تلویزیونی «سی ان ان» اعلام کرد حاضر است شرط ببندد که رژیم جمهوری اسلامی ایران تا یک سال دیگر بیشتر سر کار نخواهد بود. حالا ساکس که مشاور و از نزدیکان سوروس محسوب می‌شود، قرار است به ایران بیاید و راهکار اقتصادی ارائه دهد.

جفری ساکس در دهه‌های گذشته تئوری‌های اقتصادی خود را در چند کشور آفریقایی و آمریکایی به اجرا درآورده و البته نتیجه‌ای جز شکست به مردم تحمیل نکرده است. رشد تورم و بیکاری در بولیوی، مردم را به خیابان‌ها کشاند و کشور را به حالت فوق‌العاده رساند. در ادامه ساکس، ایده‌هایش را در آرژانتین پیاده‌سازی کرد و فاجعه مشابهی با اخراج حدود 700 هزار کارگر رقم زد. مشاوره به دولتمردان شوروی هم نتیجه‌ای بهتر از فروپاشی نداشت. ساکس در سفر به آفریقا، پروژه روستاهای هزاره را با حمایت مؤسسه زمین؛ مؤسسه‌ای که خود ریاست آن را برعهده داشت، کلید زد تا طرح خود را در صورت موفقیت به تمام جهان تعمیم دهد و تئوری «پایان فقر» را عملی کند؛ اما ایده او بار دیگر شکست خورد.

وی در سفر به ایران با چند تن از مسئولان عالی‌رتبه ایران از جمله معصومه ابتکار رئیس وقت سازمان حفاظت محیط زیست دیدار کرد و البته صدای تعدادی از فعالان و تشکل‌های دانشجویی را درآورد. ساکس به دعوت دفتر نمایندگی جمهوری اسلامی ایران در مقر سازمان ملل متحد در نیویورک به ایران آمد و با وجود مخالفت دانشجویان انقلابی، در همایش دانشگاه امیرکبیر شرکت کرد. تعدادی از دانشجویان دانشگاه صنعتی امیرکبیر با در دست داشتن پلاکاردهایی به حضور ساکس در این دانشگاه اعتراض کردند؛ اما همان زمان رئیس دانشگاه امیرکبیر، مصاحبه عجیبی با یکی از خبرگزاری‌ها انجام داد و گفت: «امثال جفری ساکس در کشورمان، نقش تصمیم‌گیری و تصمیم‌سازی دارند!»

مشاور جرج سوروس در آخرین کتاب خود مدعی شده برنامه توسعه‌ای ترسیم می‌کند که می‌تواند تا سال 2025 فقر مطلق در جهان را از بین ببرد؛ برنامه‌ای که پرواضح است نه تنها تا 6 سال دیگر بلکه شاید تا یک قرن دیگر نیز عملی نیست. اکنون این فرد قرار است به ایران سفر کند و به دولتمردان کشورمان، راهکار اقتصادی ارائه دهد؛ راهکارهایی که با توجه به وابستگی او به یکی از معاندان مشهور نظام جمهوری اسلامی ایران، چندان قابل اعتماد به نظر نمی‌رسد؛ حتی اگر نیت جفری ساکس را خوب تلقی کنیم، چگونه اقتصاددانی با فهرستی بلندبالا از تئوری‌های شکست‌خورده می‌تواند به ایران در شرایط تحریم کمک کند؟

برگزاری رویدادهای علمی با مقیاس بین‌المللی بسیار خوب است و می‌تواند نگاه‌های منفی نسبت به فضاسازی‌های غرب را از بین ببرد، حضور چهره‌های برجسته علمی از کشورهای مختلف را نیز باید به فال نیک گرفت، مخصوصاً چهره‌هایی از قلب آمریکا، عامل تحریم‌های سیاسی و اقتصادی؛ اما می‌توان میهمانانی دعوت کرد که حساسیتی روی نام آنها وجود ندارد. یعنی هیچ اقتصاددان آمریکایی برجسته دیگری در دنیا وجود ندارد که به ایران بیاید؟

انتهای پیام/