گروه دانشگاه ایسکانیوز، سارا طاهری- یکی از مهمترین دغدغههای دانشجویان دورهی دکتری، « آزمون جامع» است؛ آزمونی که دانشجویان پس از گذراندن واحدهای آموزشی موظف به گذراندن آن هستند. این آزمون شرط ورود به مرحلهی پژوهشی است و دانشجویان برای رسیدن به مرحله نگارش پایان نامه، باید از روی این پل گذر کنند. روال ورود به دوره پژوهشی دکتری به این صورت است که دانشجویان باید در ترمهای ابتدایی مقطع دکتری، واحدهای درسی این دوره را اخذ کرده و آن را با نمره قبولی پشت سر بگذراند. پس از گذراندن واحدهای درسی نیز باید در آزمون جامع شرکت و پس از قبولی در این مرحله میتوانند رساله دکتری خود را پیگیری کنند.
از آن جایی که این آزمون پایان دوره آموزشی و ارزیابی جامع دروس و توانایی داوطلب برای ورود به فاز تحقیقاتی است، برگزاری دقیق و با برنامه آن از اهمیت خاصی برخوردار است. دانشگاه آزاد اسلامی نیز هر سال در دو تاریخ یعنی آبان و اردیبهشت این آزمون را برای دانشجویانش برگزار میکند و از آن جایی که تمام دانشجویان واحدهای مختلف دانشگاهی یک مدرک واحد از دانشگاه دریافت می کنند، چندی است که هم سطح کردن آزمون مورد توجه قرار گرفته است. از دی ماه سال گذشته بود که شیوه برگزاری آزمون جامع تغییر کرد و قرار شد بهصورت متمرکز و استانی برگزار شود. مدیریت آن هم به امور اجرایی برگزاری ارزیابی جامع استان سپرده شده است. براساس دستورالعمل مصوب آزمون جامع، در هر استان با راه اندازی کمیته برگزار کننده و کمیتههای تخصصی که با مشارکت اساتید واحدهای آن استان تشکیل میشود، اقدام به تهیه سوال کرده و مراحل اجرای آزمونهای کتبی و شفاهی تحت نظر کمیتههای برگزاری دنبال میشود.
هرچند سال گذشته به دلیل وقع سیل آزمون جامع مقداری با تاخیر برگزار شد اما جواد علمائی معاون علوم، مهندسی وکشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی در گفت و گو با خبرنگار دانشگاه ایسکانیوز اعلام کرد که دانشجویان نگران برگزاری آزمون جامع نباشند چرا که این آزمون طبق روال هر سال و در تاریخ مشخص شده برگزار میشود.
علمائی در ادامه جزئیات برگزاری این آزمون و نحوه انتخاب سوالات را نیز تشریح کرد. او در این باره گفت: دو بخشنامه کلی در این خصوص داریم که در دو مقطع امتحان جامع گرفته میشود. سال گذشته به دلیل سیل زمان امتحان جامع جا به جا شد اما در حالت کلی این آزمون در دو تاریخ مشخص یعنی آبان ماه و اردیبهشت ماه برگزار میشود.
آزمون جامع تاییدی بر نهایی شدن بخش آموزش
او ادامه داد: در تمام دنیا مقطع دکتری دارای دو بخش آموزش و پژوهش است؛ در واقع آزمون جامع تاییدی بر نهایی شدن بخش آموزش است. وقتی دانشجوی دکتری در آزمون جامع شرکت کرده و موفق به گذراندن آن میشود با این اقدام خود اعلام میکند بخش آموزشی خود را با موفقیت به پایان رسانده است و آماده میشود برای این که بخش پژوهشی را آغاز کند. بنابراین امتحان جامع اعتبار بخش آموزشی دانشجو است.
معاون علوم، مهندسی و کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی گفت: رویکرد دانشگاه این است که در امتحان جامع، دانشجوی دکتری در هر گرایشی روی موضوعات آن گرایش در بخشهای مختلف تسلط داشته باشد. در واقع آزمون جامع، امتحان از درس نیست بلکه امتحان از موضوعات تخصصی هر حوزه است.
او اضافه کرد: روال قدیم به این صورت بوده که بین 3 تا 5 درصد از دروس گذرانده شده یا نگذرانده شده با انتخاب شورای گروه مربوطه دانشجویان با استادی که شورا پیشنهاد و انتخاب میکرد امتحان گرفته میشد. البته هیچ درسی نباید تکراری با یک استاد باشد؛ یعنی اگر دانشجو در سه امتحان شرکت میکند باید سه استاد نیز داشته باشد.
آزمون جامع استانی شد
علمائی درباره رویکرد جدید دانشگاه توضیح داد: در رویکرد جدید آزمون جامع به صورت استانی شد یعنی به صورتی که واحد به واحد از دانشجویان امتحان گرفته نمیشود بلکه آزمون به صورت استانی است. در استان در رشتههای مختلف، سوالات یکسانی از تمام دانشجویان آن رشته گرفته میشود.
او با بیان این که فرض کنید رشته شما برق قدرت است ادامه داد: به طور مثال قرار است شما در رشته برق قدرت، ماشینهای الکتریکی را امتحان دهید. در وزارت علوم یک سری سیلابس برای این درس ارائه و گفته است دانشجویی که این سیلابسها را بگذراند یعنی درس را پاس کرده است. به طور مثال یک کلاس درس وجود دارد، شورای عالی برنامهریزی وزارت علوم، عنوان آن درس را نوشته و زیر مجموعه آن، سیلابس و عناوین آن درس ذکر شده است. شورا نمیگوید از کدام کتاب یا مرجعی امتحان گرفته میشود بلکه میگوید دانشجو باید این 10 عنوان را یاد بگیرید و استاد هم در کلاس باید این ده عنوان را آموزش دهد و سپس امتحان برگزار کند. اگر دانشجو این 10 سیلابس یا عنوان را فراگرفته باشد استاد گواهی میدهد که دانشجو این درس را گذرانده است.
در آزمون جامع دانشجو باید عناوین گرایش خود را بلد باشد
علمائی گفت: امتحان جامع نیز به همین صورت است یعنی سیلابس و عناوینی دارد که دانشجوی آن گرایش باید آن عناوین را بلد باشد و در این صورت می توان گفت بخش آموزشی دکتری خود را با موفقیت به پایان رسانده است.
او ادامه داد: دانشگاه آزاد اسلامی به دنبال این است که برای هر گرایشی عناوینی را مطرح کند؛ یعنی یک مجموعه از سیلابسها و عناوین را برای امتحان جامع هر گرایشی مطرح کنیم و به صورت سراسری در دانشگاه آزاد در آن گرایش امتحان جامع برگزار شود.
معاون علوم، مهندسی و کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی با بیان این که این روال درستی است چون آزمون جامع مثل یک درس است ادامه داد: عناوین آزمون جامع مثل هر درسی نوشته میشود ولی تفاوتی که با عناوین درسی دارد این است که گرایش شمول است نه درس شمول. به طور مثال وقتی شما درس ریاضی 1 را میگذارنید، سیلابسهای مربوط به ریاضی یک در آن وجود دارد. وقتی درس معادلات دیفرانسیل را میگذرانید سیلابسهای مربوط به معادلات دیفرانسیل در آن وجود دارد. اما در آزمون جامع به طور مثال یک امتحان ریاضی به صورت کلی برگزار میشود. یعنی از عنوانهایی تشکیل شده که مربوط به ریاضی است.
او ادامه داد: بعد از آن اعلام میشود که وقتی امتحان ریاضی را دادید در آزمون موفق شدهاید. الان یک امتحان به عنوان ریاضی باید بگذارنید که عناوین زیرمجموعه این ریاضی یک سری موضوعات است و به شما گواهی گذراندن درس ریاضی داده میشود و این یعنی یعنی شما در حوزه ریاضی دیگر مشکلی ندارید.
علمائی گفت: تا پیش از این به صورت بود که میگفتند باید سه درس را بگذارنید. اما دانشجو میگوید این سه درس را در دوره دکتری گذراندم و کار بیهودهای است که همان درسی که در دوره دکتری گذارندن دوباره بگذرانم. ما میگویم مهم نیست شما در دوره دکتری چه درسی را گذراندید. 18 واحد آموزش و 18 واحد رساله دکتری است و ممکن است شما این 18 واحد را گذرانده اما دانشجوی دیگر 18 واحد دیگر را بگذارند.
معاون علوم، مهندسی و کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی تاکید کرد: امتحان جامع یک درسی است که دروس اصلی آن گرایش، در آن مستتر است و موضوعات از آن انتخاب میشود؛ یعنی از درس اصلی و تخصصی دانشجو در آن گرایش. بنابراین کسی که امتحان جامع را پاس کرد یعنی بخش آموزش دروس تخصصی خود را گذارنده و اجازه پیدا میکند در حوزه پژوهش کار کند. این فلسفه آزمون جامع است که تاکنون به دقت عملیاتی نمیشد اما رویکرد جدید این است که این رویکرد عملیاتی شود.
او گفت: البته عملیاتی کردن این موضوع به این آزمون جامع این دوره نمیرسد و این دوره مثل دوره های قبل برگزار می شود اما امیدوارم در آینده بر این مبنا انجام شود.
خبرنگار: صفر حسن زاده
انتهای پیام/