شهرام عباسپور کارشناس اقتصادی در گفتوگو با خبرنگار گروه علم و فناوری ایسکانیوز در مورد نقش استارتاپ‌ها در تغییر و دگرگونی اقتصاد کشور اظهار کرد: یکی از ابعاد عصر اطلاعات، تغییرات عمیقی است که در روابط اقتصادی بین افراد، شرکت‌ها و دولت‌ها به وجود آمده است، به گونه‌ای که پدیده جدیدی به نام کسب‌و‌کار الکترونیک، تجارت الکترونیک و استارتاپ را مطرح ساخته و بسیاری از مفاهیم، اصول و نظریه‌های اقتصادی را دگرگون کرده است، تا جایی که واژه «کسب‌و‌کار مبتنی بر اینترنت» کم کم جایگزین واژه «کسب و کار سنتی» شده است.
وی ادامه داد: استفاده از استارتاپ و تجارت الکترونیک در بخش‌های مختلف اقتصادی می‌تواند اثرات مثبتی در امور خرید و فروش، کاهش قابل توجه هزینه‌ها و حذف واسطه‌های غیرضروری به دنبال داشته باشد. استارتاپ‌ها، امروزه نقش برجسته‌ای در اقتصاد کشورهای پیشرفته ایفا می‌کنند. توسعه فناوری اطلاعات و ارتباطات، پیشران این کسب‌و‌کارهای نوپا بوده است. به عنوان مثال، حتی میزان اعتماد به برخی از استارتاپ‌ها مثل اپل در آمریکا در حفظ اطلاعات شخصی بیشتر از اعتماد به دولت مرکزی است و این کسب‌و‌کارهای نوپا توانسته‌اند کاربر و مشتری جذب کنند. مثال‌های دیگر در این مورد می‌توان به گوگل، آمازون، ebay، فیسبوک، اینستاگرام و غیره اشاره کرد. استارتاپ‌ها به شدت در حال تغییر و تحول و توسعه در اکوسیستم اقتصادی جهان هستند و کسب‌و‌کارهای سنتی را به حاشیه می‌رانند.
این کارشناس اقتصادی افزود: امروزه استارتاپ‌ها توانسته‌اند شیفتی مهم در حوزه اقتصاد ایجاد کنند که از آن با عنوان اقتصاد دیجیتال یاد می‌شود. استارتاپ‌ها توانسته‌اند فرصت‌های شغلی بسیار متنوعی فراهم آورند؛ به عنوان نمونه در مورد حمایت دولتی از این نوع کسب و کارها، اوباما رئیس جمهور سابق امریکا در ژانویه 2011 قانون استارتاپ آمریکا را برای توسعه اینگونه مشاغل امضا و اجرایی کرد و شرکت‌هایی همچون مایکروسافت، اینتل، اچ پی در زمینه استارتاپ‌ها سرمایه‌گذاری شایانی کردند. مثلا 30درصد نیروی کار آمریکا در حوزه کسب و کارهای کوچک از جمله حمل و نقل اینترنتی، فروشگاه‌های اینترنتی، تبلیغات، رزرو مراکز اقامتی، برگزاری دوره‌های آموزشی آنلاین، مدیریت رسانه‌های اجتماعی، خرید و فروش ارز دیجیتال، بازی‌های کامپیوتری و سرگرمی، مشغولند که این روند در سایر کشورها نیز رو به فزونی است و دلیل آن نیز خدمات‌دهی با قیمت تخفیفی و کیفیت مناسب است. به طور متوسط یک استارتاپ بین 40 تا 70هزار دلار هزینه دارد. روند گسترش استارتاپ‌ها تا آنجاست که امروزه با پدیده‌ای به نام شهرهای هوشمند مواجه هستیم. به عنوان نمونه، ارزش اکوسیستم استارتاپ سیلیکون چیزی در حدود 350 میلیارد دلار است.
عباسپور در رابطه با وضعیت استارتاپ‌ها در ایران گفت: در سال‌های گذشته با بهبود زیرساخت‌های فناوری و ارتباطات، استارتاپ‌ها نیز در ایران رو به رشد بوده‌اند که فرصت‌های فراوانی ایجاد کرده است. در این میان مدیریت کارآمد این دسته از مشاغل، می‌تواند فرصت‌ها را افزایش داده و چالش‌ها و تهدیدات فراروی فرهنگ و اقتصاد را برطرف کند.
وی تأکید کرد: بر اساس آمار «استارتاپ رنکینگ»، ایران با 161 استارتاپ در سال 2018 در رتبه 48 قرار دارد و تنها بیش از 6 دهم درصد بازار جهانی و 1.1 درصد بازار منطقه‌ای استارتاپ را به خود اختصاص داده است. توجه جدی در حوزه استارتاپ‌ها و مشاغل دانش‌بنیان می‌تواند باعث ایجاد اشتغال، تولید و سرمایه‌گذاری برای قشر دانش‌آموخته دانشگاهی کشور در شرایط تحریم شود و باید توسط برنامه جامعی از سوی دولت مورد حمایت قرار گیرد. اهمیت این موضوع تا آنجاست که در ایران عنوان ستاد توسعه فناوری اطلاعات، ارتباطات و فضای مجازی تغییر نام داده و به ستاد توسعه فناوری‌های اقتصاد دیجیتال و هوشمندسازی تبدیل شده است. خرید و فروش آنلاین، بیشترین بخشی است که استارتاپ‌های ایرانی در آن فعال هستند.
عباسپور اضافه کرد: فرصت‌هایی همچون ایجاد اشتغال و تسهیل فعالیت اقتصادی، فراهم شدن فضای رقابتی و بهبود کیفیت خدمات را می‌توان برای توسعه استارتاپ‌ها ذکر کرد. در کنار آن، مواردی همچون حفظ اطلاعات کاربران و مشتریان، حذف و کمرنگ شدن کسب و کارهای سنتی، افزایش فعالیت‌های اقتصادی غیر قانونی و کلاهبرداری، فرار سرمایه به خارج، تسری و نفوذ فعالیت تجاری به عرصه فرهنگ و سیاست، شبکه سازی منفی و غیره را به عنوان تهدید به همراه دارد.
این کارشناس اقتصادی در خصوص ارائه راهکار برای تسهیل ایجاد استارتاپ‌ها گفت: صنعت نوپای استارتاپ در ایران از مشکلاتی همچون نبود حقوق مالکیت معنوی، نبود صندوق‌های سرمایه‌گذاری ریسک‌پذیر، نامطلوب بودن زیرساخت فناوری اطلاعات و ارتباطات، نامناسب بودن فضای کسب و کار استارتاپی و در مجموع ضعیف بودن اکوسیستم استارت آپی رنج می‌برد. در گام اول باید یک اتحادیه استارتاپی کارآمد با هدف افزایش فرصت‌ها و خنثی سازی تهدیدات تشکیل شود. در این زمینه باید حمایت قانونی از استارتاپ‌ها، اطلاع‌رسانی و آموزش استفاده درست و بهینه از خدمات استارتاپ‌ها، بومی‌سازی استارتاپ‌ها و امکان رقابت‌پذیر کردن آنها در سطح منطقه‌ای و بین‌المللی، ایفای نقش نظارتی و ارشادی دولت نه دخالت آن در دستور کار قرار گیرد.
وی تصریح کرد: موضوع مهم‌تر اینکه بحث تامین مالی و سرمایه‌گذاری ریسک پذیر مانع اصلی گسترش استارتاپ‌ها در کشور است و باید همکاری بین دستگاه‌ها در کنار رفع موانع حقوقی و تخصص مورد آسیب‌شناسی در جهت سیاست‌گذاری مورد توجه قرار گیرد.
عباسپور افزود: با توجه به اینکه عوامل اقتصادی عنصر ضروری برای دستیابی به توسعه تجارت الکترونیک و استارتاپ‌ها است، لذا دولت با کاهش هزینه‌های دسترسی به اینترنت و یا حتی رایگان کردن استفاده از آن زمینه را برای استفاده حداکثری آحاد مردم از فضای مجازی تجارت الکترونیک و استارتاپ‌ها فراهم کند.
این کارشناس اقتصادی ادامه داد: باید برنامه‌ریزی لازم برای حذف موانع مالی در واریز و پرداخت‌های اینترنتی توسط مراجع ذی‌صلاح مالی صورت گیرد تا بهره‌برداران شبکه‌های اینترنتی در استفاده از آن اطمینان پیدا کنند. همچنین در کنار آن، هزینه‌های لازم برای تشکیل زیرساخت‌های اولیه استفاده از شبکه‌های اینترنتی مانند اینترنت و رایانه برای استارتاپ و تجارت الکترونیک طوری تأمین شود تا همه مردم امکان استفاده از آن را داشته باشند. سازمان‌های ذی‌ربط با نشان دادن نمونه‌های موفق انجام شده، می‌توانند زمینه را برای حضور سرمایه‌گذاران در بخش استارتاپ و تجارت الکترونیک فراهم کنند. خلاصه آنکه دولت ضمن ایجاد زمینه‌های حضور بخش خصوصی در استارتاپ‌ها و تجارت الکترونیک، شرایطی ایجاد کند تا اجرای این فناوری با حداقل هزینه ممکن صورت گرفته و ضمن کوتاه کردن دست واسطه‌ها، برای همه بهره‌برداران اطمینان از بازگشت سرمایه وجود داشته باشد.
انتهای پیام/
