به گزارش خبرنگار گروه دانشگاه ایسکانیوز، این روزها تصویر دانشگاه‌های ایران در آینه پایگاه‌های رتبه‌بندی نشان از رشد و درخشش در میان برترین‌های جهان دارد.‌ همه دانشگاه ها در تمام کشورها همواره تلاش می کنند در پایگاه های بین المللی حرفی برای گفتن داشته باشند. اما قطعا کار به همین راحتی ها نیست و تمام دانشگاه های معتبر دنیا برای آن که پسوند " معتبر" را از آن خود کنند تلاش بسیاری کرده اند.

در سال‌های اخیر، رتبه‌بندی‌های علمی به‌منظور مقایسه دانشگاه‌های مختلف جهان، گسترش و محبوبیت چشمگیری یافته است. رتبه‌بندی‌های دانشگاهی اقتدار علمی دانشگاه‌ها در درون یک کشور و همچنین اقتدار کشورها در سطح بین‌الملل را نیز به رخ می‌کشد.

اما این روزها کمتر پایگاه رتبه بندی را میتوان پیدا کرد که نام دانشگاه آزاد اسلامی در آن وجود نداشته باشد. این دانشگاه در بسیاری از رشته ها دست بالاتر را نسبت به دانشگاه‌های دولتی دارد.

اما سوال اینجاست که پایگاه های رتبه بندی بر چه اساسی دانشگاه ها را رتبه بندی می کنند؟ در گزارش قبلی شاخص های بهبود جایگاه دانشگاه آزاد در رتبه بندی های دانشگاهی مورد بررسی قرار گرفت و در این گزارش سعی داریم انواع شاخص های اولیه رتبه بندی را بررسی کنیم.

از دهه ۱۹۶۰ -۱۹۷۰ به واسطه ایجاد پایگاه استنادی علوم توسط گارفیلد، استفاده از شاخص های علم سنجی به منظور ارزیابی عملکرد پژوهشی مرسوم شد. موسسات مختلف از شاخص های متفاوتی برای رتبه بندی استفاده می کنند. این شاخص ها بسیار متنوع هستند و طیف وسیعی از کیفیت آموزش، تا تعداد صفحات وب سایت دانشگاه و مساحت آن را در بر میگیرد.

کیفیت آموزش

مهمترین شاخصی که در بسیاری از رتبه بندیها به آن استناد میشود، کیفیت آموزش است. پارامترهای تاثیرگذار بر این شاخص در رتبه بندیهای مختلف متفاوت هستند، اما عموما تعداد فارغ التحصیلان دانشگاه و تعداد جوایز بین المللی کسب شده توسط دانشگاه به ویژه جایزه نوبل در این دسته قرار میگیرند.

شاخص تولید

شاخص تولید نشان‌دهنده تعداد تولیدات علمی که توسط اعضای هیئت علمی یا دانشجویان هر دانشگاه منتشر شده است. به عبارت دیگر حداقل یکی از نویسندگان باید دارای وابستگی سازمانی به دانشگاه مربوطه باشد. این شاخص نشان دهنده کمیت تولیدات علمی است.

وجهه بین المللی

شاخص مهم دیگر در رتبه بندی، وجهه بین المللی دانشگاه است. با توجه به اینکه در دنیای رو به جهانی شدن امروز، موفقترین دانشگاهها آنهایی هستند که بتوانند بهترین دانشجویان و اساتید را از سراسر دنیا جذب کنند، تعداد اساتید و دانشجویان بین المللی دانشگاه، کنفرانسهای بینالمللی و همکاریهای بین المللی دانشگاه نیز از پارامترهای تاثیرگذار در این شاخص هستند.

فعالیت های پژوهشی

فعالیتهای پژوهشی و تحقیقاتی نیز از جمله شاخصهای تاثیرگذار در رتبه دانشگاه هستند که به نوعی بیانگر خروجی علمی دانشگاه هستند. از پارامترهای موثر بر این شاخص می توان به حجم پژوهشهای انجام شده، درآمدهای پژوهشی و اعتبار تحقیقات اشاره کرد. برای ارزیابی اعتبار تحقیقات از معیارهای مختلفی مانند تعداد مقالات چاپ شده در مجالت معتبر علمی، تعداد مقالاتISI ، تعداد ارجاعات مقالات و نسبت ارجاعات به اعضای هیئت علمی استفاده میشود.

تعداد جوایز بین‌المللی

جوایز علمی به عنوان معیار و ملاکی برای ارزیابی عملکرد افراد و موسسات و دانشگاه‌ها در نظر گرفته می‌شوند. به طوری که بسیاری از نظام‌های جهانی‌ رتبه‌بندی، نمراتی را به کسب جوایز بین‌المللی اختصاص داده‌اند.

شاخص هیرش

شاخص هیرش یک پژوهشگر برابر با h است، اگر h مقاله وی هر کدام حداقل h استناد و سایر مقاله‌های وی کمتر از h استناد دریافت کرده باشند. شاخص هیرش مبتنی بر مجموعه مقاله های پراستناد و تعداد استنادهای دریافتی است. این شاخص می‌تواند به عنوان یکی از شاخص‌های نشان دهنده کیفیت مقاله های منتشر شده توسط یک فرد، سازمان و یا کشور مورد استفاده قرار گیرد.

از شاخص های دیگری که در رتبه بندی های مختلف از آنها استفاده میشود میتوان به نسبت استاد به دانشجو، اعضای هیات علمی برنده جایزه نوبل، اساتید و فارغ التحصیلان دارای مقالات پر استناد، امکانات آزمایشگاهی، سرانه کتاب و مجالت، بازدهی دانشگاه نسبت به اندازه آن، ابداعات و نوآوری های صنعتی، تعداد مراکز رشد دانشگاه و کیفیت
وب سایت دانشگاه اشاره کرد.

انتهای پیام/