گروه دانشگاه ایسکانیوز: ۱- آنچه سبب شده است تا مدل مدیریت بحران ایران را از سایر کشورها متمایز کند، حضور و مشارکت مردم برای مواجهه با بحرانهاست؛ مدلی که اصطلاحاً آن را (community base) یا مدیریت بحرانِ جامعهمحور مینامند و بسیاری از کشورهای جهان حتی با وجود پیشرفتهترین سیستمهای مدیریتی، آرزوی رسیدن به چنین مدلی را دارند. این نقطه قوت نشأت گرفته از روحیه تعاون، همدلی، همیارى و حمایت از یکدیگر برای تأمین نیازهاى خود و دیگران است. این مدل با فطرت انسانی نیز همخوانی دارد؛ چراکه انسان موجودی اجتماعی بوده و برای ادامه حیات خود نیازمند حضور در اجتماع و تعامل با دیگران است.
۲- تجربه بحرانهای پیشین نشان داده هر زمان این روحیه جمعی به میدان بیاید، شرایط اضطراری در کوتاهترین زمان و مؤثرترین حالت به شرایط عادی بازخواهدگشت. بارزترین نمونههای آن را میتوان در زلزله بم، کرمانشاه و سیل نوروز 98 مشاهده کرد. اساساً مشارکت مردمی، خارج از ساز و کار سیستم مدیریت بحران کشور یا به تعبیر دقیقتر، خارج از ساز و کار حاکمیت نیست؛ بلکه جزئی از این مدل حکومتی است؛ یعنی همان ترجمان مفهوم جمهوریت برای حل مسائل و موضوعات مختلف کشور.
۳- در این راستا مشاهده میشود در این شرایط کرونایی نیز «گروههای هدفمندی» بهصورت داوطلبانه و خودجوش برای مقابله با ویروس کرونا به میدان آمدهاند و تلاش میکنند بهعنوان جزئی از ساختار بیبدیل جمهوری اسلامی ایران، خلأهای مدیریتی موجود را پوشش داده و اموری که دولت قادر به انجام آن نیست را بر عهده بگیرند. حضور مردمی تحت عناوینی چون گروههای جهادی، طلاب و روحانیون داوطلب، پرستاران و پزشکان بدون مرز، زنان و خیاطان تولید کننده ماسک، جوانان و دانشمندان تولید کننده مواد بهداشتی و شوینده، موکبهای سلامت و ... که با هزینههای غیردولتی و با کمکهای مردمی، اقدام به رفع نیازهای کشور کردهاند، در همین راستا تعریف میشوند.
۴- اگرچه وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در حوزه کاری خود متخصص محسوب میشود؛ اما او و همکارانش در حوزه مدیریت بحرانهای اجتماعی چنین تجربهای نداشتهاند و به همین دلیل در روزهای ابتدایی شیوع کرونا، ظرفیت عظیم «گروههای هدفمند» نادیده گرفته شد؛ اما به تدریج و با حضور مؤثر گروه های مذکور، اکنون این پتانسیل بیشتر به چشم میخورد و باید از سوی ستاد ملی مقابله با کرونا نیز جدیتر گرفته شوند.
۵- نکته آخر آنکه بهدلیل تجربههای گرانسنگ پیشین در عبور از بحرانهای سختتر، اگر از نقطه قوت مذکور بهدرستی استفاده شود، امید آن را داریم که کشور با حداقل هزینه و در کمترین زمان، از کرونا عبور کند.
* عضو هیئت علمی دانشگاه جامع امام حسین (ع)
انتهای پیام/