آیا  کاتالیست‌ها ناجی آلودگی هوا می‌شود؟

کارشناسان معتقدند که برای کاهش آلودگی هوا باید از فناوری و دانش نوین بهره جست در همین رابطه یک شرکت دانش‌بنیان موفق به ساخت مبدل کاتالیستی برای اولین بار در کشور شده تا بتواند گام مهمی در راستای کاهش آلاینده‌های زیست محیطی بردارد.

به گزارش خبرنگار گروه علم و فناوری ایسکانیوز، بحث آلودگی هوا یکی از معضلاتی است که اکثر کلانشهرها با آن دست و پنجه نرم می‌کند. برخی از کارشناسان بحث آلودگی هوا را ناشی از احتراق سوخت خودروها، بی‌کیفیت بودن بنزین مصرفی و فرسوده بودن ناوگان حمل و نقل عمومی و برخی دیگر نیز ناشی از سوخت نیروگاه‌ها و صنایع می‌دانند.

بنا بر آمارهای منتشر شده، نزدیک به 20 میلیون خودرو در کشور در تردد هستند. نیمی از این خودروها در تهران و نیمه دیگر در سایر کلانشهرها و شهرها و روستاها هستند. این ناوگان بزرگ در شرایط تحریمی و سخت کنونی، وضعیت اسفباری را به لحاظ کیفیت و میزان آلایندگی ایجاد کرده است.

بنزین بیکیفیت، پرمصرف بودن خودروهای تولید داخل و کم توجهی به برخی دستاوردهای نوین علمی موجب شده تا ایران، در دورههای زمانی مختلف به عنوان یکی از کانونهای آلودگی هوا در جهان شناخته شود.

به گفته کارشناسان و صاحبنظران، بهسازی صنایع برای کاهش آلودگی هوا و البته خاک و آب لازم و ضروری است. دستگاه‌ها و ماشینآلات بسیاری از مجموعههای صنعتی فرسوده و منطبق با الزامات نوین زیست محیطی نیست و این وظیفه حاکمیت و دستاندرکاران بخش صنعت در دولت و بخش خصوصی است که برای این معضل بزرگ و زبالههای صنعتی آن چارهای بیندیشد.

در خصوص استفاده از دانش نوین، میتوان به استفاده از کاتالیست در خودروها استفاده کرد. کاتالیست، که در اگزوز خودروها نصب میشود، ترکیبی از یک سختافزار سرامیکی آغشته به موادی شیمیایی است که دود سمی ناشی از احتراق را به دیاکسید کربن، بخار آب و موادی بیخطری از این دست تبدیل میکند. بنابراین کاتالیست در روند تولید در کارخانه، بر روی خودروها نصب میشود و تا حد زیادی از آلودگی خودروها میکاهد.

بسیاری از کارشناسان عقیده دارند که بکارگیری از مبدل‌های کاتالیستی می‌توان زمینه را برای کاهش آلودگی هوا فراهم کرد در همین رابطه گفت‌وگویی را با محمد مولوى زاده مدیر عامل شرکت دانش بنیان که اقدام به تولید مبدل‌های کاتالیستی کرده است ترتیب دادیم تا درباره نقش این مبدل‌ها در کاهش آلاینده‌ها جویا شویم.

وی با اشاره به فعالیت این شرکت دانش‌بنیان گفت: این شرکت در سال 1370 با هدف تولید دلکوی خودروهای پیکان و نیسان جونیور کاربراتوری تاسیس شد و پس از آن تولید دلکوی انواع خودرو های مختلف را در دستور کار خود قرار داد.

وی تصریح کرد: این شرکت، اولین تحقیقات خود را در زمینه مبدل‌های کاتالیستی با محققان سازمان پژوهش‌های علمی و صنعتی ایران در سال 1373 شروع کرده و در ادامه این کار در سال 82-1379 کار تحقیقاتی مشترکی با مرکز تحقیقات ساپکو در مورد تولید کاتالیست‌های فلزی و سرامیکی انجام داد.

مولوی‌زاده گفت: با توجه به درصد بالای آلودگی هوا در برخی نقاط کشور و نیاز رسیدن به استانداردهای زیست محیطی، کارشناسان این شرکت پس از بازدیدها و بررسی‌های مختلف از تولیدکنندگان معتبر بین‌المللی و مذاکره با شرکت‌های Emitec, Twin-Tec وInterkat موفق شدند فعالیت خود را در این زمینه آغاز کنند.

مدیرعامل این شرکت دانش‌بنیان افزود: این شرکت علاوه بر طراحی، تولید و تامین بیش از 65 درصد مبدل‌های کاتالیستی خودروهای بنزینی و دوگانه سوز تولید داخل کشور، توانایی ساخت انواع مجموعه های اگزوز و رینگ سیل را دارا است.

وی ادامه داد: به علت پیچیدگی بسیار بالای دانش فنی تولید کاتالیست‌ها، در نهایت با همت دانش آموختگان ایرانی پس از حدود 11 سال تحقیقات مداوم در سال 1384 اولین محصولات این شرکت با کمک ماشین آلات خارجی خریداری شده از کشور آلمان تولید شد. کاتالیست های اولیه بنا به نیاز آن زمان، دارای استاندارد آلایندگی یورو 2 بود که با آغاز ارتقاء سطح استاندارد ملی به یورو 4 در سال 1390 این شرکت دچار چالش بسیار جدی برای تولید کاتالیست هایی با استاندارد جدید شد و تنها 2 سال فرصت برای این تحول بزرگ باقی بود، در غیر اینصورت قطعاً ادامۀ حیات ایران دلکو امکانپذیر نبود. همزمانی این نیاز جدید با افزایش تحریم‌ها بر علیه کشورمان و عدم همکاری شرکت‌های خارجی، این شرکت را مجبور به تصمیمی بزرگ کرد.

مولوی‌زاده اظهار کرد: تیم‌های تحقیقاتی متعددی در این شرکت شکل گرفت و مطالعات روی طراحی و ساخت خطوط جدید و فرمولاسیون پیشرفته آغاز شد. آزمایشگاهی با هدف مهندسی معکوس بر روی نمونه کاتالیست‌های خارجی در محل کارخانه شکل گرفت. این تصمیم در ابتدا از نگاه رقبای خارجی یا حتی مشتریان شرکت، معقول و اجرائی به نظر نمی‌رسید اما در کمتر از 18 ماه تمام رویاهای این شرکت به حقیقت پیوست. محصول جدید تولید شده توسط دانش و ماشین آلات بومی، قادر به اخذ تائیدیه یورو 4 بود. در واقع همه کارکنان به این باور رسیدند که با اتکا به دانش روز می‌توان پیشرفت کرد.

وی تأکید کرد: محصولات فعلی دارای استاندارد یورو 5 بوده و به لحاظ کیفیت عملکرد و قیمت تمام شده دارای مزیت‌های بسیار زیادی نسبت به نمونه‌های خارجی خود هستند. تا جایی که این برتری‌ها باعث شده این شرکت به انتخاب اول کلیه خودروسازان داخلی بدل شود. حتی سال گذشته قراردادی فیمابین این شرکت و یک شرکت خودروسازی اروپایی جهت تامین کاتالیست‌های مورد نیازشان منعقد شد؛ متاسفانه پس از فروش تعداد اندکی به علت تحریم‌ها به حالت تعلیق درآمد.

مدیرعامل این شرکت دانش‌بنیان گفت: علاوه بر کاتالیست خودرو، محصول کاتالیست موتور سیکلت را نیز می‌توان از دستاوردهای این شرکت در همین سال های تحریم برشمرد. همچنین اشتغال مستقیم مجموعه 340 نفر بوده و پروژه‌هایی همچون کاتالیست‌های بدون مواد گرانبها که در حال حاضر بسیار فراتر از توان تولید رقبای خارجی است در این شرکت تعریف شده و پیش بینی می‌شود ظرف یک سال آینده به نتیجه برسد.

مولوی‌زاده با اشاره به سرمایه‌گذاری‌های انجام شده جهت تجهیز این آزمایشگاه در راستای مشخص شدن نحوه عملکرد کاتالیست‌های تولیدی و دوام آنها افزود: این شرکت یکی از قدیمی‌ترین و بزرگ‌ترین تولیدکنندگان کاتالیست در کشور به شمار می‌رود که سهم قابل توجهی در تامین کاتالیست خط تولید خودروسازان و همچنین بازار قطعات یدکی را به خود اختصاص داده است.

وی در خصوص سهم این شرکت از بازار کاتالیست گفت: این شرکت به طور میانگین 40 درصد کاتالیست‌های گروه خودروسازی سایپا و حدود 25 درصد کاتالیست‌های گروه خودروسازی ایران خودرو را تامین می‌کند و در عین حال سهمی 90 درصدی هم از کاتالیست‌های موجود در بازار قطعات یدکی کشور را در اختیار دارد.

مولوی‌زاده افزود: درحال حاضر این شرکت به عنوان تنها تولیدکننده مبدل‌های کاتالیستی در ایران با ظرفیت تولید سالانه 12 میلیون قطعه علاوه بر تامین نیاز صنعت خودروی کشور در حال رایزنی جهت صادرات این محصول است. وی با اشاره به کمک‌های بانک ملی گفت: اگر مسائل انتقال ارزی صورت گیرد خواسته خودروسازان را مرتفع می شود و این امر مانع از خروج ارز از کشور می‌شود.

مدیرعامل این شرکت دانش‌بنیان با بیان اینکه این شرکت با تجهیز خطوط تولید در آینده نیز کاتالیست محصولات جدید ایران خودرو را تامین خواهد کرد، افزود: سال آینده با نصب پیشرانه EC5 روی محصولات ایران خودرو، پیش‌بینی می‌شود که میانگین سهم این شرکت در تامین کاتالیست محصولات این خودروساز وطنی افزایش یابد.

مولوی‌زاده با بیان اینکه در شرایط فعلی و به دلیل مشکل تامین مواد اولیه، این شرکت تنها با 30 درصد ظرفیت اسمی خود در حال تولید است، افزود: با این حال این مجموعه توان لازم برای تولید کاتالیست‌های پیشرانهEC5 را داراست و به طور حتم با تامین نقدینگی از سوی خودروسازان این روند تسریع خواهد شد.

وی با اشاره به اینکه ایران خودرو قصد دارد که از سال آینده پیشرانه EC5 را روی محصولاتی اعم از پژو 207 و 301 نصب کند، گفت: این شرکت هم اکنون نیز قادر به تولید این نوع کاتالیست به صورت نیمه اتوماتیک بوده، اما با وارد کردن دستگاه‌هایی جدید از اروپا، از سال آینده این کاتالیست ها با استاندارد آلایندگی یورو5 با دقت و کیفیتی بالاتر و به صورت انبوه تولید خواهد شد.

آلودگی محیط زیست از جمله پیامدهای ناخواسته تکنولوژی است. خودروها یکی از منابع اصلی تولید آلاینده‌های هوا و همچنین ایجاد پدیده‌های ثانویه ناشی از آلودگی هوا همچون اثر گلخانه‌ای هستند. استفاده از تمامی سازوکارها، تکنیک‌ها و ابزارهایی که در جهت کاهش آلودگیهای زیست محیطی پاسخگوی نیازها باشد، همواره مورد توجه قرار گرفته است. بنابراین یکی از این ابزارها و تکنیک‌ها، کاربرد مبدل‌های کاتالیستی در مسیر اگزوز خودروها است. مبدل کاتالیستی وسیله‌ای است که در سیستم خروجی موتور خودرو نصب می‌شود و با استفاده از کاتالیزورها، سه ترکیب مضر خروجی از موتور (هیدروکربن‌ها، منوکسید کربن و اکسیدهای نیتروژن) را به ترکیبات بی‌ضرر تبدیل می‌کند.

می‌توان گفت هوا چهارمین عامل مرگ و میر در جهان است. در بحث آلودگی هوا عوامل گوناگونی وجود دارد؛ که با رعایت استاندارد در هر بخشی می‌توان اثرات مخرب این عوامل را به حداقل رساند.

انتهای پیام/

کد خبر: 1064386

وب گردی

وب گردی