گروه دانشگاه ایسکانیوز: همواره گفته‌ام کرونا مواهبی خواهد داشت که شاید یک دهه بعدتر خود را نشان دهد. یکی از پیامدهای کرونا تعطیلی مدارس و در نتیجه، نضج‌گیری آموزش‌های مجازی و آنلاین بود! آموزش‌های آنلاین از یک سو خطاهای فاحش آموزشی برخی از معلمان را بر جامعه آشکارساخت و از دیگر سو مشارکت گسترده‌ی والدین در امر آموزش آنان را با چالش‌های کار آموزشی آشنا کرد. اما با نزدیک شدن به فصل امتحانات از مهم‌ترین مشکلات کادر آموزشی مساله‌ی آزمون‌های آنلاین است. یکی از دل‌نگرانی‌های معلمان تقلب دانش‌آموزانی است که کتاب و اینترنت و بزرگترهایشان در کنارشان هستند و می‌توانند در پاسخ‌دهی به سوالات به آنها کمک کنند، چالشی مهم!

اما همین چالش نشان می‌دهد نظام آموزشی بالاخره باید از آموزش حفظیات و محتوای دانش‌محور کتاب درسی عبور کند. سطوح ششگانه‌ یادگیری به ترتیب از پایین‌ترین تا بالاترین سطح عبارتند از دانش، فهم، کاربرد، تجزیه و تحلیل، ترکیب و نهایتا نقد! وقتی آزمون‌های درسی در پایین‌ترین سطح یادگیری یعنی محفوظات ثابت می‌ماند دانش‌آموز دست به کتاب به راحتی قادر به تقلب و موفقیت در آزمون است. چند روز پیش در یک کلاس آنلاین معلم از یکی از دانش آموزان سوالی پرسید و دانش آموز برای پاسخ‌گویی عکس پاسخ را از کتاب گرفت و در گروه ارسال کرد!

اما اگر سطح یادگیری بالاتر برود و سوالات از حالت حفظی و تک جوابه خارج شوند؛ دانش‌آموز مجبور شود فکر کند، پاسخ و تفسیر و فهم خود را بیان کند، به ناچار گوگل و کتاب فقط ابزاری برای تعمیق یادگیری هستند. معلم هیچ نگرانی از بابت تقلب نخواهد داشت. حتی گفتگوی دانش‌‌آموزان و مبادله‌ی اطلاعات راجع به موضوع را تشویق می‌کند تا یادگیری بهتر رخ دهد. اخیرا دیده‌ام معلمان یک سوال را به دانش‌آموزان می‌دهند و برای کاهش امکان تقلب زمان کوتاهی برای پاسخگویی تعیین می‌کنند. اما این کار جز ایجاد استرس و اضطراب حاصلی ندارد. علاوه بر این یک کلیک برای ارسال سوال به فرد توانمندتر برای پاسخگویی تنها یک ثانیه زمان می‌گیرد و عملا معلم توان کنترل وضعیت را نخواهد داشت.

پس بهتر است محتوای آموزش و آزمون‌ها به سوالات ترکیبی، خلق و نوآوری‌های فردی، تفسیر و تبیین شخص از پدیده‌ها بر اساس فهم او از مطالب درسی باشد. اگر دانش‌آموز بخواهد متنی تولید کند، انشایی بنویسد، نقاشی بکشد، ابزاری بسازد و یا خودش سوالی طرح کند دیگر نگرانی بابت تقلب وی وجود نخواهد داشت. البته این امر نیازمند معلمانی است که بر سطوح یادگیری مسلط و توان و زمان کافی برای مدیریت و تصحیح داشته باشند. شاید وقت آن رسیده است که در دانشگاههای فرهنگیان و دوره‌های ضمن خدمت، فکری برای واحدهای درسی مرتبط به طراحی برنامه‌ی درسی مجازی و مسلط سازی معلمان بر این فضا و ابزارهای آن شود.

*دکترای علوم تربیتی و متخصص حوزه آموزش

انتهای پیام/