به گزارش گروه سیاسی باشگاه خبرنگاران دانشجویی(ایسکانیوز)، حسام رضایی کارشناس مسائل سیاسی در یادداشتی که متن آن را در اختیار ایسکانیوز قرار داده به بررسی یکی از موضوعات روز سیاسی در کشور پرداخته است.

متن یادداشت به شرح زیر است:

حجت‌الاسلام سیدمحمد موسوی خوئینی‌ها از چهره‌های موثر اردوگاه اصلاحات، چندی پیش طی بیانیه‌ای، مختصات حضور اصلاح‌طلبان در انتخابات ١۴٠٠ را تعیین و ترسیم کرد. پدرخوانده طیف چپ اصلاحات، در این مانیفست انتخاباتی، با وجود آنکه به سیاق طیف عملگرای اصلاحات(موسوم به راست مدرن)، لزوم مشارکت فعال و همه‌جانبه نیروهای اصلاح‌طلبی در انتخابات پیش‌رو را گوشزد کرد، لیکن دقت نظر در برخی فرازهای این نوشتار، مخاطب را متوجه رادیکالیسم و انحصارطلبی مستتر در اندیشه خوئینی‌ها می‌کند؛ آنجا که افشای چهره به زعم او لاعبین با نهاد انتخابات، و نیز سخت و صعب‌شدن وضعیت رقیب پس از آوردگاه خرداد هزاروچهارصد را جملگی(مستقیم یا تلویحا) از پیامدهای هزیمت اصلاح‌طلبی برشمرد. قصد من از نگارش این متن موجز، نورتاباندن بر رادیکالیسم اندیشه‌ای خوئینی‌هاست.  

آقای خوئینی‌ها در بیانیه مذکور که سه‌شنبه یکم مهرماه در کانال تلگرامی او انتشار یافت، هدف دعوت همه‌جانبه‌اش از اصلاح‌طلبان برای «مشارکت فعال» در انتخابات ریاست‌جمهوری را «پیروزی، یا افشای بیشتر چهره کسانی که انتخابات را به بازی گرفته‌اند» عنوان داشت. این بخش از بیانیه آقای خوئینی‌ها، بازنمایانگر نگاه ابزاری اصلاحات به نهاد انتخابات در ایران است.

معمولا چنین بوده که انتخاباتی که جریان اصلاح‌طلبی، خود را در آن پیروز نیافته، واجد کمترین وجوه دموکراسی‌خواهانه با اشکالات عدیده ساختاری/ نهادی تصویر شده(نظیر انتخابات مجالس چهارم و هفتم و هشتم و ریاست جمهوری دهم)، لیکن آن ظهور و بروز انتخاباتی که اسباب جلوس اصلاح‌طلبان بر سریر قدرت را فراهم آورده(نظیر انتخابات مجلس ششم و ریاست جمهوری هفتم و یازدهم) دارای ابعاد خارق‌العاده سیاسی-اجتماعی، ارزیابی شده است. رویکرد دوگانه و عمدتا سود/کاسب‌گرایانه در قبال مشارکت سیاسی، معضلی تاریخی است که دریغ‌شدن نسبتی پایدار و باثبات با ساحت و ساخت قدرت از اصلاح‌طلبان، یکی از نتایج عمده آن تاکنون بوده است.

آقای خوئینی‌ها در بخش دیگری از این بیانیه، ماحصل تلاش اصلاح‌طلبان برای مجاب‌نمودن مردم(بخوانید مخاطب اجتماعی اصلاحات) به حضور در انتخابات ریاست جمهوری را در قالب دوگانه پرکاربرد اصلاحات، یعنی «موفقیت از خود-ناکامی از غیر» مفهوم‌بندی کرده است؛ با این سویه کارکردی که موفقیت در اقناع بدنه اجتماعی برای حضوریافتن پای صندوق‌ها و متعاقبا قدرت‌گیری به واسطه این حضور، نشانه عمق نفوذ اجتماعی اصلاحات و احیانا ناکامی در روند مزبور، گواهی آشکار بر دست‌اندازی و مانع‌تراشی دست‌های نامرئی حاضر در ساحت قدرت رسمی، خواهد بود.

او در این باره تاکید می‌دارد: «اگر انتخابات با مشارکت حداکثری و قابل قبول برگزار شد، شما پیروز شده‌اید و اگر مردم به‌ گونه دیگری رفتار کردند، این شما نیستید که شکست خورده‌اید، ‌ بل کسانی شکست خورده‌اند که خود را به اقلیت تبدیل می‌کنند و اداره کشور را برای خود سخت‌تر و به‌تدریج غیرممکن می‌سازند.»آقای خوئینی‌ها تعمدا با بزرگ‌نمایی کارکرد و نقش عنصر غیر(other)، به طرزی بارز سعی میدارد پیامدهای اجتماعی-اقتصادی عملکرد دولت و مجلس(مجلس دهم) تحت‌الحمایه اصلاحات از سال ٩٢ به این سو را کتمان نماید و دامنه اثرگذاری این عملکرد را تقلیل دهد.

او مشخصا می‌کوشد برای اجابت نشدن ندای «تَکرار» ی دیگر از سوی جامعه هدف اصلاحات، پیشاپیش، علتی جز تبعات سوء کنشگری اصلاحات طی ٧ سال اخیر اقامه نماید و بر این اساس، وضع موجود و آنچه قرار است در آینده رخ بدهد را یکسره سیاسی و ماحصل عملکرد غیرخودی‌ها، جا بیاندازد.

رو در رو قراردادن مردم با ساختار قدرت، نمونه ای دیگر از رادیکالیسم مستتر در بیانیه به ظاهر عملگرایانه خوئینی هاست. آقای خویینی ها در این بیانیه تلاش کرده، فضای انتخابات سال آینده را غبارآلود، مغشوش و با احتمال برگزاری به صورت غیرآزاد، ترسیم کند.

تلاش و ادعایی که یادآور پمپاژ شائبه مهندسی انتخابات سال هشتادوهشت از سوی اصلاح طلبان و رسانه های فارسی زبان خارج از کشور و در نتیجه، توجیه کارکرد «کمیته صیانت از آراء» در آن انتخابات است. پدرخوانده طیف چپ اصلاحات مدعی شد: «اگر انتخابات آزاد نباشد و از همان آغازِ راه و در مراحل مختلفِ انتخابات، عده‌ای مرتکب کارهایی شوند که نباید بکنند، سرانجام این ملت بزرگ ایران است که تصمیم نهایی را خواهد گرفت.» اینکه مقصود آقای خوئینی ها از بیان عبارت «ملت بزرگ ایران، تصمیم نهایی را خواهد گرفت» دقیقا چه بوده، معلوم نیست اما با مشاهده این گزاره، ذهن مخاطب به طور  ناخودآگاه، اظهارنظر یکی از منسوبین مقامات وقت کشور در زمان برگزاری انتخابات ریاست جمهوری دهم که صراحتا اعلام کرد: «اگر تقلب شد، بریزید خیابان ها» را نشانه می‌رود. البته امید داریم که چنین نیتی از سوی صاحب بیانیه، دست اندرکار نباشد.  

در عین حال، به نظر میرسد هشدار تعیین تکلیف خوئینی‌ها درباره تبدیل‌گشتن «غیر» ها به جریان اقلیت و در عین حال سخت و غیرممکن شدن تدریجی اداره کشور برای رقیب، نوعا معطوف به فردای انتخابات ٢٨خرداد و پیروزی احتمالی اصولگرایان باشد. به بیانی، خوئینی‌ها از هم‌اکنون دارد رقیب را به تبعات نتایجی غیر از آنچه متبوع و مطلوب اصلاحات است، انذار و اخطار می‌دهد با این فحوا که پیش‌نرفتن قاعده بازی انتخابات مطابق میل ایشان، در نوع خود، نامزد پیروز اصولگرایان را سیبل هجم انبوه و فزاینده تخریب‌ها توسط رسانه های منتسب به جریان اصلاح طلبی با هدف زمین گیر نمودن سیاست‌های دولت منتخب، خواهد کرد.

* کارشناس مسائل سیاسی