به گزارش گروه بین الملل باشگاه خبرنگاران دانشجویی(ایسکانیوز)، فاطمه کلانتری کارشناس مسائل منطقه در یادداشتی که متن آن را در اختیار ایسکانیوز قرار داده به بررسی آخرین اظهارات ماکرون رئیس جمهور فرانسه در خصوص شرایط پیش روی لبنان پرداخته است.
متن یادداشت به شرح زیر است:
پس از جنگ جهانی اول و با آغاز فروپاشی امپراطوری عثمانی، مارک سایکس انگلیسی و فرانسیس جرج پیکو فرانسوی خطکش دست گرفته و متصرفات این امپراطوری بزرگ را براساس یک قرارداد مشترک و مساله قیمومیت مورد پذیرش جامعه ملل، میان دو تن از فاتحان جنگ تقسیم کردند؛ بر این اساس منطقه شام که شامل سوریه و لبنان بود تحت قیمومیت دولت فرانسه قرار گرفت و این قیمومیت تا سال ۱۹۴۳ میلادی که نخستین انتخابات ریاست جمهوری در لبنان با موافقت این پدر معنوی و به عنوان کشوری مستقل برگزار شد، ادامه داشت.
عصر روز ۴ آگوست (۱۴ مردادماه) تصاویری از بیروت مخابره شد که در دقایق اولیه این چنین مینمود که پایتخت لبنان هدف حملهای تروریستی یا خرابکارانه قرار گرفته است؛ احتمالی که البته تا ساعتها در خصوصش گمانهزنی صوت میگرفت. کشور دچار ترس و فضای رسانهای و مجازی دچار بهت شده بود. نیمی از شهر ویران و آمار کشتهها، مجروحین و مفقودین هر لحظه افزایش پیدا میکرد.
با گذشت چند ساعت ترس ناشی از انفجار رفته رفته جایش را به خشم میداد؛ خشم از آنچه مردم آن را ناشی از عدم پاسخگویی مسئولین و عدم حضورشان در میان مردم عنوان میکردند.
دو روز پس از این انفجار مهیب اما امانوئل ماکرون، رئیس جمهور فرانسه به بیروت سفر کرده، بین مردم و آسیبدیدگان حاضر شده و آنها را در آغوش میگیرد.
در همین سفر ساکن کاخ الیزه برای رهبران سیاسی لبنان خط و نشان کشیده و ضربالاجل تعیین میکند که یا تا آغاز سپتامبر اصلاحات سیاسی انجام میدهید یا شخصا امور را به دست میگیرم! وی همچنین اعطای کمک مالی به بیروت را نیز منوط به همین اصلاحات و پس از استعفای حسان دیاب، منوط به تشکیل دولت عنوان کرد.
در همین راستا بسیاری از صاحبنظران، مصطفی ادیب، جانشین حسان دیاب را که تابعیتی فرانسوی داشته و از سفارت لبنان در برلین برای به دست گرفتن مسئولیت تشکیل کابینه راهی بیروت شد را نیز گزینه ماکرون عنوان کردند.
جانشینی که خیلی در سمت نخست وزیر مسئول تشکیل کابینه دوام نیاورد و در پی ناکامی در تشکیل دولت در روز شنبه پنجم مهر این خبر را به اطلاع میشل عون رئیسجمهور لبنان رساند تا ابتکار عمل پاریس را با چالشی جدی مواجه کند.
نقطه عطف حضور حماسی رئیسجمهور جوان فرانسه در میانه بحران سیاسی لبنان اما از آنجایی شکل میگیرد که وی پس از اعلام کنارهگیری ادیب، در نشستی خبری حزبالله و امل، دو جریان عمده شیعیان در این کشور را مورد هجمه قرار داده و آنها را به خیانت متهم کرد و پافشاری این دو جریان برای تعیین وزیر شیعه را دلیل شکست تلاش ادیب برای تشکیل دولت عنوان کرد.
وی همچنین در بخشی دیگر از سخنانش با انتقاد از رهبران سیاسی لبنان گفت که آنها باید شرم کنند که منافع حزبی و طایفهای را بر منافع کشور ترجیح میدهند.
جنبش امل به ریاست نبیه بری در نخستین واکنش به این اظهارات در بیانیهای اعلام کرد با احترامی که برای امانوئل ماکرون، رئیسجمهوری فرانسه قائل هستیم اما اظهارات اخیر او و اتهاماتی که مطرح کرد را دور از واقعیتها و جزئیات رایزنیها با نخستوزیر مکلف میدانیم. این جنبش در بخش دیگری از بیانیه خود تاکید کرد که این اظهار نظر را اشتباه و لغزش سیاسی میدانیم که هیچ کمکی به موفقیت طرحی که بر ادامه اجرای آن اصرار داریم نمیکند.
سیدحسن نصرالله نیز در سخنرانی که عصر روز سهشنبه ایراد شد ضمن حمایت از ابتکار فرانسه برای تشکیل دولت در لبنان، با انتقاد از رفتار رئیسجمهور این کشور تاکید کرد: امانوئل ماکرون را در جایگاه یک دوست و میانجی مورد احترام است اما هرگز قیم یا حاکم لبنان نیست و باید اسلوب و روش برخوردش را تغییر دهد. انتقاد از رفتاری که پیشتر نیز از سوی تحلیلگران از آن با عنوان رفتاری استعمارگرایانه یاد شده بود.
فرانسه در دوران استعمار با به دست گرفتن قیمومیت منطقه شام؛ با ضمیمه کردن شهرهای ساحلی طرابلس، بیروت، صیدا، صور و همچنین جنوب لبنان و دره شرقی بقاع به منطقه جبل لبنان سعی داشت کشوری جدید را در منطقه غرب آسیا تاسیس کند تا حضور مادامالعمر خود در این منطقه را تضمین کند؛ رویایی که به واقعیت بدل نشد تا با حضور امانوئل ماکرون در راس قدرت، اینچنین کاریکاتورگونه و پس از سالها نمایان شد.
نقشآفرینی این جوان تازه نفس اگرچه همانگونه که در بیانیه جنبش امل و سخنان دبیرکل حزب الله مطرح شد، باید با نگاه قیممآبانه فاصله بگیرد اما با هوشمندی میتواند به پایهای برای پایان رویای آمریکایی و سعودی برای لبنان بدل شود چرا که به اعتقاد این قلم، فرانسه برخلاف واشنگتن و ریاض به این واقعیت به خوبی واقف است که قادر نخواهد بود تا جریانی را در لبنان حذف کند.
* کارشناس مسائل غرب آسیا
نظر شما