تهران-ایسکانیوز: واحد موسيقي به عنوان  يكي‌ از واحدهاي‌ اصلي‌ حوزه هنری، در سال‌ 1360 راه اندازی شد. این مرکز از ابتدای کار خود، فراز و فرودهای فراوانی را پشت سر گذاشته است و تا به حال‌ شش دوره‌‌ مديريت‌ اجرايي‌ را سپري‌ كرده‌ است و در دورۀ هفتم خود به سر می برد.حسام الدین سراج، محمد جلیل پور ثمرین ، علی بختیار، رضا مهدوی، علی محمد دامغانی، پیروز ارجمند و فاضل نظری، مدیرانی هستند که طی سال های گذشته، به عنوان مدیر مرکز موسیقی منصوب شده اند و هر کدام بنابر تجربه و نگاه خاص خود، در دوران مدیریتی منشاء تحولاتی، کم یا زیاد بوده اند. نگاهی به کارنامه این مدیران، نشان دهنده این است که مرکز موسیقی حوزه  هنری در دوره هایی که مدیرانی با سابقۀ علمی و اجرایی مرتبط، آن را اداره می کرده اند، کارنامۀ درخشان تری داشته است.

در ادامه مروری بر دوره های مدیریتی موسیقی در حوزۀ هنری داریم:

دورۀ اول (1360 تا 1369)

نخستین دورۀ مدیریتی موسیقی در حوزۀ هنری سال های1360 تا 1369 را در بر می گیرد، در این دوره، سیستم اداری، به شکل سال های بعد وجود نداشت، بنابراین حسام‌الدين‌ سراج، بدون صدور حکم رسمی، نخستین فردی است که به عنوان مدیر موسیقی در حوزۀ هنری  فعالیت خود را آغاز می کند. حسام الدین سراج، متولد 1337 در شهر اصفهان و دانش آموختۀ رشتۀ معماری در مقطع فوق لیسانس است. او پیش از آنکه به عنوان مدیر انجام وظیفه کند با موسیقی آشنایی دارد.

آشنایی سراج با موسیقی به  سیزده سالگی اش باز می گردد، زمانی که او فعالیت خود در عرصۀ موسیقی را درهمان سال ها با آموختن تنبک آغاز کرده بود. سنتور می نواخت و آواز را از  مرحوم محمود کریمی و محمدرضا شجریان فراگرفته بود.

در دوران مدیریتی سراج، عمده فعالیت مرکز موسیقی حوزه هنری، بر فعالیت های مبتنی بر هنر دینی متمرکز بود. این مركز از سال 1360 برای توليد آثار نمونه و الگوساز موسيقايي در راستاي هنر مقدس و متعهد آغاز به كار كرد. ابتداي دهه 60 فعاليت اين مركز انتشار محدود نوار كاست و كنسرت دركشور بود. این گروه می کوشید، فعالیت هایی با هدف حفظ‌، اجرا و تولید متمرکز موسيقي‌ هایی متفاوت با جریان های روز  را سرلوحۀ کارهای خود قرار دهد. فعالیت هایی که همه مبتنی بر هنر دینی بود.

در این دوره، سید حسام الدین سراج، احمد انوشه، محسن نفر، عبدالحسین مختاباد و رضا مهدوی، از فعالان عرصه موسیقی هستند. در همین سال هاست که حسام الدین سراج‌ و انوشه نوارهای نینوای 1و2 را منتشر می کنند تا این آغاز راهی برای انتشار آثار بعدی، یعنی مجموعه نوارهای نوارهای نینوای 3 تا 5  توسط سراج و نفر باشد.

مختاباد و مهدوي‌  نیز فعالیت های خود را در عرصه‌هاي‌ آموزش‌ و اجراهاي‌ صحنه‌اي‌  پی می گیرند و برای برگزاری برنامه های عصر سوره و برگزاری برنامه های  مختلف در تالار اندیشه به مناسبت های گوناگون، تلاش‌ می کنند.

دوره دوم (1369 تا 1378)

دوره مدیریت دوم مرکز موسیقی از سال 1369 آغاز می شود و محمد جلیل پور ثمرین تا سال 1378، مدیریت این مرکز را بر عهده دارد.

دراین دوره ، با طراحی سیستم اداری جدید، واحد موسيقي‌ كه‌ قرار بود زير نظر شوراي‌ فني‌ و هنري‌ فعالیت کند، با گسترش‌ كميّ و كيفي‌، به «مركز موسيقي‌ و سرود»، تغییر نام  داد.

در  دهه 70 بخشي از بودجه مركز موسیقی در كنار امور كنسرت‌ها و توليد و انتشار كارهاي پژوهشي و انتشار آنها اختصاص يافت. تأسیس مؤسسه‌‌ فرهنگی صدا  در  سال 1373، زير نظر زنده ­یاد نادر ابراهيمي‌، برگزاري‌ جشنواره‌هاي‌ ني‌نوازان‌، هفت‌ اورنگ‌، آيينه‌ و آواز، جشنواره حماسي‌ ايران‌، برگزاری‌ كنسرت هاي‌ پژوهشي‌ ـ آموزشي ، انتشار ‌ 48 عنوان‌ (جمعاً 89 ساعت) توليدات‌ صوتي‌ با همکاری شركت‌ آواي‌ برگ‌ (از زير مجموعه‌هاي‌ اين‌ مركز) و 6 جلد کتاب و... از دستاوردهای این دوران است.

دوره سوم (1378 تا اسفند 1380)

سومین دوره مدیریتی مرکز موسیقی حوزه هنری، از سال 1378 آغاز می شود و تا اسفند 1380 را در بر می گیرد. علی بختیار مدیر دورۀ سوم است.

 در این دوره‌،  به‌ موسيقي‌هاي‌ روز و به‌ اصطلاح‌ پاپ‌ توجه بیشتری می شد. در این سال ها، كنسرت های متعدد ‌ پاپ‌  به راه افتاد.  انتشار12عنوان‌ نوار(23 ساعت) و 4 جلد کتاب، از جمله فعالیت های این دوران است.

دوره چهارم (1381-1386)

دوره مدیریت چهارم مرکز موسیقی از سال 1381 آغاز می شود و رضا مهدوی، تا بهمن سال 1386، مدیریت این مرکز را بر عهده دارد.

رضا مهدوی متولد 1347 و بیشتر مسئوليت ها، سوابق و تأليفاتش پیش از مدیریت بر مرکز موسیقی حوزه هنری نیز، در زمينه موسيقي است.

دورۀ مدیریت مهدوی، مرکز موسیقی باهدف‌ حفظ‌ و اشاعه‌ مباني‌ هنری اصیل و انواع موسیقی های فاخر و فرهنگی ایرانی اعم از دستگاهی، مقامی، ملی، تلفیقی ، مدرن و... ، فعالیت های خود را پی می گیرد.در این دوران در كنار فعاليت‌هاي گسترده پژوهشي، اجرايي و توليدي، در اين مركز به تاليف كتاب به صورت جدي پرداخته می شود. انتشار ماهانه مقام موسيقايي نیز در این دوران صورت می گیرد. در حقیقت دهه هشتاد، دهه شكوفایی تولیدات شنیداری در كنار تولیدات مكتوب و پژوهشهای كاربردی است و 54 عنوان كتاب با موضوعات مهم و متنوع عرصه گسترده موسیقی با كمك انتشارات سوره مهر متشر می شود.

دوره پنجم (بهمن 1386 تا مرداد 1387)

 پس از برکناری رضا مهدوی، علی معلم دامغانی، از بهمن 1386 تا مرداد 1387 به عنوان پنجمین مدیر مرکز موسیقی حوزه هنری منصوب و  علی بکان نیز در 10 اسفند ماه 86 به عنوان مدیر اجرایی و عضو شورای سیاستگذاری مرکز موسیقی حوزه هنری منصوب شد.

فعالیت های عمدۀ علی معلم دامغانی پیش از منصوب شدن به عنوان مدیر مرکز موسیقی حوزۀ هنری  در حوزۀ ادبیات و شعر است. او مدتی پیش از این انتصاب ریئس مرکز موسیقی سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران بود.

از جمله تولیدات این مرکز  در  دوره پنجم مدیریتیمی‌توان به تولید و آماده‌سازی‌ 12 آلبوم موسیقی، 5 کتاب در حوزه موسیقی و ساخت آرشیو تخصصی موسیقی اشاره کرد.

دوره ششم (1387-1391)

در شهریور 1387، بار دیگر رضا مهدوی به عنوان مدیر مرکز موسیقی حوزه هنری منصوب می شود. و این دوره در مهرماه 1391 با قبول استعفای مهدوی، به پایان می رسد.

در دهه هشتاد جمعاً  178 آلبوم موسیقایی، توسط حوزه هنری منتشر می شود. برگزاری جشنواره های متعدد، چاپ کتاب، تشکیل شوراهای تخصصی موسیقی و... در این دوره صورت می گیرد.

دوره هفتم(1391-1393)

با استعفای رضا مهدوی، پیروز ارجمند به عنوان هفتمین مدیر مرکز موسیقی حوزه هنری از مهر 91، منصوب می شود.

پیروز ارجمند متولد 1349، تحصیلات مرتبط با موسیقی دارد و بپیش از این انتصاب، به عنوان آهنگساز و نوازنده نی، سه تار تنبک و دف شناخته شده است.

تاسیس دفتر دانشنامه موسیقی نواحی، تبدیل آرشیو موسیقی بومی ایران به نسخه‌های دیجیتال، تولید و عرضه 35 آلبوم، 4 پژوهش کاربردی و... از فعالیت های انجام شده در این دورۀ مدیریتی است.

دوره هشتم (1393)

فاضل نظری از مهرماه 1393، جانشین پیروز ارجمند شد.او، متولد 1359، دانش آموختۀ رشتۀ مدیریت است و در طی دوران فعالیت خود، بیشتر با  عنوان شاعر، شناخته می شود. فاضل نظری در عرصۀ موسیقی، سابقه ای ندارد.

نتیجه

نگاهی به کارنامه این مدیران، نشان دهنده این است که مرکز موسیقی حوزه  هنری در دوره هایی که مدیرانی با سابقۀ علمی و اجرایی مرتبط، آن را اداره می کرده اند، کارنامۀ درخشان تری داشته است.  نکتۀ قابل توجه در این کارنامه، طول مدت مدیریتی این مدیران است. دورۀ مدیریت رضا مهدوی، پیروز ارجمند و محمد اصفهانی از بهنرین دوره های مدیریتی در حوزۀ هنری است.

اعظم حسن تقی