این روزها شبکههای ماهوارهای از تاکتیک سلامت علیه سلامت استفاده میکنند و علاوه بر کسب درآمد و فروش محصولات به دنبال تاثیر تدریجی بر روند سلامت در کشور به ویژه سلامت نسل جوان هستند.
به گزارش ایسکانیوز به تازگی شبکههای ماهوارهای، تاکتیک تازهای را برای فروش بیشتر محصولات مرتبط با حوزه سلامت در پیش گرفتهاند و در این تاکتیک تلاش میکنند با استفاده از علاقه مخاطبان به مباحثی مانند لاغری و زیبایی برای فروش محصولات خود و جذب مخاطبان بیشتر امتیازاتی مانند ارسال رایگان، هدایای ویژه و همچنین اشتراک یک تا 6 ماهه محصولات خود و مواردی از این نمونه را تبلیغ کنند.
فاز تازه ماجرا
حمید فتاحی جامعه شناس معتقد است : این روزها یکی از دغدغههای اصلی کارشناسان و مدیران حوزه سلامت، مقابله با آسیبهای مخرب در این حوزه مانند خرید و فروش داروهای غیرمجاز و تقلبی لاغری و زیبایی است اما در نقطه مقابل در فاز تازه فعالیت شبکههای ماهوارههای دو موضوع گرایش جوانان به داروهای خارجی و دورشدن از تولیدات داخلی و ترویج تدریجی اعتیاد و داروهای روانگردان در پوشش فروش داروهای لاغری را در دستورکار قرار داده است .
فتاحی با اشاره به اینکه در ماههای گذشته شبکههای ماهوارهای جدید و متفاوتی بین انبوه شبکهها راهاندازی شده میگوید: «بیشتر برنامههای این شبکهها مجریمحور است و برنامه به صورت زنده پخش میشود. شاید در نگاه اول این برنامهها مانند بسیاری از برنامههای معمولی و روتین ماهوارهای باشد که یک مجری یا «شومن» از آن سوی مرزها برنامه را اجرا میکند و با موسیقی و ترانههای جوانپسند به دنبال جذب مخاطب به ویژه جوانان است اما با نگاهی دقیق و موشکافانه به عملکرد و چگونگی اجرای چنین برنامههایی از سوی مجریان میتوان به تاکتیک ویژه گردانندگان این شبکهها برای ترویج بیحجابی و استفاده از شگرد سلامت علیه سلامت اشاره کرد.»
تبلیغ داروهای لاغری در کنار رقص و آواز
مهدی عامری کارشناس ارشد علوم اجتماعی دراین باره میگوید: «تاکتیک هوشمندانه این شبکهها برای جذب جوانان و فروش بیشتر محصولات خود به این صورت طراحی شده که در بخش اول برنامه مجریان جوان به بهانه برنامههای شاد و جذاب موسیقیمحور در برابر دیدگان مخاطب ظاهر میشوند و پس از مدتی به تبلیغ یکی از محصولات تجاری خود که بیشتر محصولات لاغری، زیبایی و مرتبط با حوزه سلامت است، میپردازند. این در حالی است که مخاطب در وهله اول با توجه به فضای شاد، ریتمیک و جوانپسند به خوبی جذب برنامه شده است. در حقیقت این شبکههای غیرمجاز ماهوارهای در پوشش برنامههای مفرح و شاد و جوانپسند به دنبال اهداف دیگری مانند تبلیغ و فروش محصولات خود هستند.»
وقتی ماجرا خطرناک میشود!
تهدیدات فروش محصولات لاغری و مرتبط با سلامت در شبکههای ماهوارهای تا جایی پیش رفته که طی روزهای گذشته شاهد انتشاراخباری درباره مرگ 3 ایرانی در اثر مصرف داروهای ماهوارهای لاغری بودهایم. خبری که به نقل از رسول دیناروند، رئیس سازمان غذا و دارو در برخی رسانهها منتشر شد.
نکته قابل توجه در این ماجرا زمانی مشخص میشود که عضو کمیسیون بهداشت مجلس هم درباره پشت پرده این شبکهها اظهاراتی داشته است. عابد فتاحی در این باره به فارس گفته بود: «تولیدکنندگان داروهای ماهوارهای اهداف شومی در سر دارند، اگر راست میگویند، قانونی فعالیت کنند».
به گفته این عضو کمیسیون بهداشت مجلس، نگران این موضوع هستیم که تولیدکنندگان این داروهای تقلبی اهداف شومی در سر داشته و در پی ترویج اعتیاد در کشور باشند. اگر داروی آنها دارای مجوز است و سالم، بیایند به صورت قانونی در کشور فعالیت کنند، ما از این وحشت داریم که این افراد مقاصد شومی در سر داشته و به دنبال ترویج اعتیاد در کشور باشند.
چرا سلامت ایرانیان را هدف گرفتهاند؟
اینکه چرا و به چه دلیل شبکههای تازه تاسیس ماهوارهای برای فروش بیشتر محصولات نهچندان مرغوب خود این تاکتیک تازه را در دستور کار قرار دادهاند و برای مقابله با این تاکتیک چه تکنیکی باید در دستور کار متولیان امر در کشور قرارگیرد، پرسشی است که پاسخ آن را از کارشناسان و جامعهشناسان جویا شدهایم.
به باور دکتر محمد اسماعیلی، عضو هیات علمی دانشگاه و جامعهشناس در حال حاضر شگردهای ارتباطگیری در شبکههای ماهوارهای تغییرکرده و این روشها با توجه به تغییرات اجتماعی و مسائل روز برنامهریزی میشود.
این استاد دانشگاه میگوید: «شبکههای ماهوارهای برای بقای خود دو اصل مهم را دنبال میکنند؛ یکی جذب مخاطب و دیگری بیشترین تاثیرگذاری برای فروش محصولات حوزه سلامت.»
به گفته اسماعیلی در گذشته شبکههای ماهوارهای برای جذب مخاطب تنها به موسیقیهای جوانپسند یا پخش فیلمهای روز جهان متوسل میشدند اما در حال حاضر با توجه به فراگیرشدن مسائل اجتماعی و سیاسی در کشور و از آن مهمتر اشتیاق جوانان برای وارد شدن به بحث و گفتوگوی آزاد، شبکههای ماهوارهای هم از این اشتیاق به سود خود استفاده میکنند. به صورتی که حتی در مواردی در پوشش یک برنامه گفتوگومحور اجتماعی شاید به دنبال تبلیغ محصولات مرتبط با سلامت باشند. محصولاتی که مجاز بودن شرکتهای سازنده آن و استاندارد و کیفیت تولید و پخش آن مشخص نیست.
زیبایی؛ موضوع مورد علاقه دخترها
این استاد دانشگاه با بیان این مطلب میگوید:« این روزها موضوع سلامت و به ویژه زیبایی یک دغدغه فراگیر در جامعه و بویژه در بین دختران است، به همین دلیل این شبکهها هم در بحثها، میزگردها و تبادلنظرات و دیدگاههای خود با مخاطب این موضوع را مورد توجه قرار دادهاند اما به دلیل اینکه رویکرد اصلی برخی شبکههای ماهوارهای فروش بیشتر محصولات تجاری خود برای کسب درآمد است با استفاده از شگردهای جدید، باورهای غلط و انحرافی را درباره زیباتر شدن با استفاده از داروهای ماهوارهای به مخاطبان خود القا میکنند و متاسفانه شاهد هستیم در برخی موارد اثراتی منفی در جامعه و در بین جوانان داشته است.»
زهره حاجیان – سرویس اجتماعی