تهران-ایسکانیوز: انتخابات به مثابه ابزاری برای تعیین نمایندگی و توزیع و انتقال قدرت، از اهمیت ویژه‌ای در نظام حقوقی کشورهای مختلف برخوردار است، از این رو قالب کشورها به منظور تمشیت امور انتخاباتی، بر اساس اوضاع و احوال اجتماعی و سیاسی خود، ساز و کارهای مختلفی را برگزیده‌ اند.
تاسیس قانون انتخابات در نظام حقوقی جمهوری اسلامی ایران و اصلاحات متعدد بعدی آن که همواره با چالش‌های متنوعی مواجه بوده در همین راستا انجام شده  و موضوع استانی شدن انتخابات نیز یکی از موضوعات بحث ‌برانگیز در دوره‌ اخیر قانونگذاری در همین خصوص بوده است. بحث و مجادله در خصوص ابعاد و آثار مختلف این طرح‌ ها، نخستین مرتبه در پنجمین دوره مجلس شورای اسلامی آغاز شد و پس از طی فراز و فرودهای فراوانی در مجالس بعد هیچ گاه به سرانجام نرسید.
طرح حاضر که برای استانی شدن انتخابات مجلس شورای اسلامی به مجلس تقدیم شده است، از طریق تغییر و تعیین حدود جدید حوزه‌های انتخابیه در پی کسب اهدافی نظیر ارتقاء سطح کیفی مجلس، افزایش میزان مشارکت عمومی در انتخابات و جلوگیری از وقوع برخی تخلفات همچون خرید رای است. در صورت تصویب نهایی این طرح، در انتخابات مجلس شورای اسلامی محدوده جغرافیایی هر استان به عنوان حوزه انتخابیه اصلی و حوزه‌های انتخابیه موجود تابعه استان، حوزه انتخابیه فرعی محسوب می‌ شوند و هر یک از رای ‌دهندگان می ‌توانند برای کلیه کرسی‌های استانی، نماینده انتخاب کنند.

به همین منظور برخی نمایندگان مجلس و فعالان سیاسی در گفتگو با ایسکانیوز نظرات و تحلیل های خود را در رابطه با طرح استانی شدن انتخابات مطرح کردند.

خجسته: نمایندگان مشغول رایزنی با شورای نگهبان هستند/قدرتمند شدن نظارت مجلس بر حوزه های انتخابیه در صورت تصویب طرح 

امیر خجسته، رئیس کمیسیون شوراها و امور داخلی مجلس شورای اسلامی در این خصوص گفت: 70 نفر از نمایندگان این طرح را امضا کردند که خارج از نوبت در صحن قرار بگیرد تا انشاءالله این طرح در انتخابات پیشرو عملیاتی شود.

امیر خجسته ضمن امیدواری نسبت به اجرایی شدن این طرح گفت: نمایندگان مجلس به شدت پیگیر این موضوع هستند و ما باید این طرح را قبل از خرداد تصویب کنیم تا دولت این طرح را تعیین و تکلیف کند.

این نماینده مجلس تصریح کرد: تصویب این طرح به نفع کشور و نظام خواهد بود زیرا این طرح شکل کلی یک استان را مورد بررسی قرار می دهد. ضمنا در این طرح بحث احزاب هم مورد توجه قرار گرفته است تا احزاب در انتخابات فعال تر شوند. قطعاً با تصویب این طرح نظارت مجلس بر استان ها و شهرستان ها قدرتمند خواهد شد. همچنین شوراهای شهر در استان ها هم به طبع آن قدرت خواهند گرفت. در حال حاضر نمایندگان مشغول رایزنی با شورای نگهبان هستند.

ملکشاهی: تقویت مجلس با استانی شدن انتخابات/کاهش سوء استفاده های انتخاباتی

الهیار ملکشاهی رئیس کمیسیون قضایی و حقوقی مجلس شورای اسلامی هم در این باره می گوید: این طرح موجب تقویت مجلس می شود از این جهت نمایندگانی که به صورت استانی وارد مجلس می شوند طبیعتا وقت بیشتری برای مجلس صرف می کنند. زیرا نمایندگان شهرستان های کوچک درگیر مسائل محلی شدند. بنابراین قوانین و تصمیمات نمایندگان پخته تر می شود و از طرفی افرادی که به قول معروف استخوان دار تر یعنی اشخاصی که بار علمی بیشتری دارند به مجلس راه پیدا خواهند یافت.

ملکشاهی بیان کرد: با تصویب این طرح سوء استفاده های انتخاباتی کمتر می شود به این معنا که ممکن است افرادی تبانی و یا سوء استفاده مالی در زمینه انتخابات انجام دهند.قانون اساسی در مورد انتخابات مجلس ساکت است یعنی قانون عادی تعیین می کند که انتخابات بر اساس شهرستان، منطقه یا استانی برگزار شود و تمامی این موارد بستگی به قوانین عادی کشورمان دارند.

ملکشاهی اظهار داشت: در گذشته و حال حاضر انتخابات بر اساس قوانین عادی اجرا و برگزار می شود که بر اساس حوزه انتخاباتی متشکل از یک شهرستان یا چند شهرستان بود، اما بر اساس طرح پیشنهاد شده شهرستان های یک استان به صورت یک قدرت انتخابی تلقی می شوند. بنابراین این طرح با قانون اساسی در تضاد نیست. زیرا قانون اساسی به قوانین عادی این اجازه را داده تا حوزه های انتخابی از نظر جغرافیایی در چه سطحی قرار گیرند.

رئیس کمیسیون قضایی و حقوقی مجلس بیان کرد: این طرح چاپ شده و در اختیار نمایندگان قرار گرفته و در صحن آمده است. به نظر من اگر این طرح تصویب شود به نفع مجلس، نمایندگان و قانون گذاری کشور خواهد بود. این طرح در گذشته یک بار به شورای نگهبان رفته و برگشت خورده است. امیدوارم که شورای نگهبان بررسی دقیق تری بر این طرح داشته باشد.

طرح استانی شدن انتخابات با همه حسنی که در روی کار آمدن نخبگان و قدرتمند شدن مجلس دارد مورد مخالفت بسیاری از نمایندگان هم هست، نمایندگانی که دلیل مخالفت خود با این طرح را مغایرت با امنیت ملی و سیاسی کاری می دانند.

آریایی نژاد: امضا خود را پس می گیرم/باید معایب و مزایای این طرح با یکدیگر سنجیده  شود


احمد آریایی نژاد، دبیر  کمیسیون بهداشت و درمان مجلس شورای اسلامی که به تازگی به جمع مخالفان این طرح پیوسته است در این باره می گوید: من این طرح را امضاء کردم اما بعدها متوجه معایب این طرح شدم. بنابراین مخالف استانی شدن انتخابات هستم و قطعا امضاء خودم را پس می گیرم زیرا در حق شهرستان های کوچک اجحاف می شود و طرح خوبی نیست.

این نماینده مجلس شورای اسلامی اظهار داشت: برخی می گویند تصویب استانی شدن انتخابات موجب کمک به نماینده های مجلس می شود و تصمیم گیری ها کلان رخ می دهد، اما به نظر من باید معایب و مزایای این طرح با یکدیگر سنجیده  شود. همچنین افراد ضعیف و کسانی که شهرت ندارند حقشان پایمال خواهد شد زیرا نمی توانند حرفی در سطح استانی داشته باشند و قاعدتا متضرر می شوند.

آریایی نژاد تصریح کرد: من به نفع شهرستان و مردم صحبت می کنم و منافع شخصی خودم را مدنظر ندارم. بنابراین بر قسمت هایی که متذکر شدم حساسیت دارم.
آریایی نژاد به نتیجه رسیدن این طرح را در گرو دفاعیات مخالفان و موافقان دانست و گفت: در ماهیت این طرح به نقش احزاب برای فعالیت بیشتر اشاره شده است، اما نباید فراموش کرد که احزاب در ایران هنوز به آن پختگی کامل نرسیده اند زیرا احزاب فقط به دنبال تخریب شخصیت ها هستند. بنابراین من معتقد هستم که تصویب این طرح ممکن است ارتباط بین مردم با مدیریت را ضعیف و کمرنگ کند.

بخشایش: معایب طرح بیشتر از محاسن آن است/مشارکت عمومی ضعیف می شود/این طرح به نتیجه نمی رسد

احمد بخشایش اردستانی، عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی هم دیگر نماینده ای  است که از همان ابتدای طرح  با آن مخالفت کرد. او می گوید:  این طرح جنبه های مثبت و منفی بسیاری دارد، اما جنبه های منفی این طرح در جمهوری اسلامی بیشتر است. جنبه های مثبت این طرح که ظاهرا بیان می کند؛ انسجام و اقتدار ملی را افزایش می دهد، احزاب در این خصوص بیشتر فعالیت می کنند، حضور خودش را بیشتر نشان می دهد، مشارکت عمومی را زیادتر می کند و... ضمنا این طرح در گذشته به شورای نگهبان رفته و این شورا این طرح را به دلیل مغایرت با قانون اساسی و امنیت ملی رد کرده است.

این نماینده مجلس شورای اسلامی در خصوص معایب این طرح تصریح کرد: معایب این طرح بیشتر از جنبه های مثبتش است. زیرا امنیت ملی را متأثر می کند، ممکن است آن حمایت هایی که برای شهرستان های کوچک بود از دست برود. همچنین دسترسی مردم شهرستان یک منطقه کوچک به فرماندار بیشتر است تا نماینده استان. به نظر من حل بخشی از مشکلات در ایران گفتار درمانی است بدین معنا که وقتی مردم مشکلاتشان را بیان می کنند یا اینکه صحبتی با آنها می شود تا قانع شوند.

عضو کمیسیون امنیت ملی مجلس بیان کرد: برخی می گویند استانی شدن انتخابات مشارکت عمومی را بیشتر می کند، اما من این نظر را ندارم. زیرا قراردادن انتخابات مجلس خبرگان رهبری در کنار انتخابات مجلس شورای اسلامی به منظور افزایش مشارکت درست نیست.

بخشایش هم چنین احزاب موجود در کشور را مجموعه ای خانوادگی می داند و در این باره اعتقاد دارد: ایران 238 حزب دارد، اما این احزاب مشارکت خوب و قدرتمندی در انتخابات انجام نمی دهند زیرا این احزاب بیشتر خانوادگی هستند. بنابراین این طرح باعث فعالیت بیشتر احزاب نمی شود.

این نماینده مجلس شورای اسلامی در تعریف دقیق استانی شدن انتخابات گفت: استانی شدن انتخابات یعنی سطح انتخابات را بالا بردن. نمایندگان شهرهای کوچک در معرض درخواست های ریز اما بی شمار مردم خودشان قرار می گیرند. برای همین آمدند طرح استانی شدن انتخابات را ارائه دادند تا آن شخص هم نماینده استان و شهر خودش باشد. به خاطر همین تقاضاهای ریز و کوچک، نمایندگان شهرستان ها را اذیت کرده است به نظر من وظیفه اصلی یک نماینده قانون گذاری و نظارت بر قانون است.

این استاد دانشگاه تاکید کرد: برخی می گویند افراد مشهور و معروف تر می توانند هم نماینده استان و هم شهرستان باشند و نمایندگان ممکن است شخصیت های مهم سیاسی یا استاد دانشگاه باشند تا بهتر بتوانند کار کنند، اما این ظاهر قضیه است و در باطن اگر شخص استانی رأی بیاورد دیگر کمتر به شهرهای کوچک توجه می کند و در اینجا است که مشارکت عمومی ضعیف می شود. زیرا آن شخص در یک استان مثلا دو میلیون رأی آورده، اما از شهرستان های کوچک 70 هزار رأی آورده است لذا این باعث کم توجهی به شهرستان های کوچک خواهد شد.

بخشایش تصریح کرد: من فکر نمی کنم این طرح به نتیجه برسد زیرا این طرح توسط نمایندگانی در حال بررسی و ارائه است که بیشتر از دو دوره در مجلس حضور دارند و سختشان است که از شهرستان ها رأی جمع آوری کنند و دوست ندارند از مجلس خارج شوند، اما نمایندگانی که دوره اولشان است قطعا مردم آن منطقه یک فرصت دوباره ای به آن نماینده می دهند در حالی که این فرصت برای کسانی که بیشتر از دو دور در مجلس حضور دارند کمتر پیش می آید.