به گزارش خبرنگار سینمایی ایسکانیوز، در این نشست فیلم «پدر آن دیگری» آخرین ساخته یدالله صمدی با شرکت جمعی از دانشجویان و اساتید دانشگاه نمایش داده شد و پس از آن، با حضور اعظم راودراد عضو هیئت علمی دانشکده علوم اجتماعی، مهدی محسنیانراد عضو هیئت علمی دانشگاه امام صادق و شاپور عظیمی نویسنده، مترجم و منتقد سینما مورد بررسی و تحلیل قرار گرفت.
مهدی محسنیان راد به عنوان نخستین سخنران این نشست، اظهار داشت که فیلم «پدر آن دیگری» یک اثر اقتباسی از رمان «پدر آن دیگری» نوشته پرینوش صنیعی است و قوه تخیل نقش عمده‌ای در ساخت این فیلم ایفا میکند، تخیلی همچون تخیلی که در نقوشی موجود در قالیبافی ایرانی وجود دارد. این فیلم غیرواقعی است، چراکه کودکی که تمامی سیستم‌های ارگانی‌اش برای صحبت کردن آماده است، نمی‌تواند این گونه خود را از صحبت کردن منع کند و در حالیکه ارتباطگیر است، ارتباط‌گر کلامی نباشد. کودک در طول فیلم با مادرش ارتباط غیرکلامی خوبی برقرار می‌کند و پیام‌هایش کاملا قراردادی اما غیرکلامی است. نکته دیگر این است که این فیلم مرتب درحال ارتباط کلامی با مخاطب است. به خصوص در مواقعی که کودک بر سر دوراهی قرار می‌گیرد، باخود صحبت می‌کند که این کار را انجام دهد یا ندهد. باوجود این که کودک به خوبی با خود صحبت می‌کند، قادر نیست واژه‌هایی برای ارتباط کلامی با دیگران به کار گیرد و این عمل، غیرعادی است.
این استاد جامعه شناس در ادامه افزود: در شرایطی که ما درحال گذار هستیم فیلم «پدر آن دیگری» می‌تواند برای جامعه‌ی ما آموزنده باشد. فیلمی که رهاشده بین سنت و مدرنیته است و کسی که در آخر صورت مسئله را حل می‌کند، مادربزرگِ سنتی است. ابه گفتهی او، ارتباط می‌تواند به سه گونه‌ی «جریان»، «فرایند» و «تراکنش» وجود داشته باشد. وقتی که ارتباط به صورت تراکنشی ایجاد شود، فرستنده و گیرنده باهم یکی می‌شوند، مانند ارتباطی که بین کودک و مادرش در این فیلم به وجود می‌آید. اما ارتباطی که بین کودک و پدرش وجود دارد یک ارتباط جریانی است مانند ارتباطی که رسانه‌ها با مخاطبانشان ایجاد می‌کنند و بدون توجه به علایق آن‌ها حجم عظیمی از پروپاگاندا را ارسال می‌کنند.
اعظم راودراد نیز به سه نوع معنایی که در یک فیلم میتواند وجود دارند اشاره کرد و افزود: در فیلم «پدر آن دیگری» نخستین معنایی که شکل می‌گیرد، همان معنایی است که توسط کارگردان غصب شده و قصد انتقال آن به مخاطب را دارد؛ این فیلم یک فیلم تربیتی است و قصه‌ی پسری را روایت می‌کند که سخن نمی‌گوید. نوع دوم معنا، معنای دریافت شده است؛ یعنی معناهایی که مخاطبین باتوجه به ویژگی‌های خود از فیلم دریافت می‌کنند و به آن نسبت می‌دهند. معنای سوم معنای درونی متن است؛ آن چه که فیلم صرف نظر از خواست آگاهانه یا ناآگاهانه‌ی فیلمساز، بیان میکند.
وی افزود: نشانه‌هایی که کارگردان و یا نویسنده پشت سرهم می‌آورند تا داستان فیلم را بسازند، به صورت غیرمستقیم معنای خود را هم انتقال می‌دهند. این معناها از دیدگاه جامعهشناسی سینما، بسیار دارای اهمیت است. چون این معناها تجلی فرهنگ جامعه است و به واسطه‌ی کارگردان وارد جهان فیلم شده‌اند.
این استاد دانشکده علوم اجتماعی در ادامه عنوان کرد: از نگاه فیلم «پدر آن دیگری» مرد ایرانی، مردی است خودمحور که به روش‌های تربیتی آگاه نیست و سلطه‌ی خود را نه تنها بر همسر، بلکه بر دیگر اعضای خانواده هم اعمال می‌کند. در این فیلم دو نوع فرزند وجود دارد. آرش (فرزند بزرگتر)، که بر اساس میل پدرش پیش میرود و شهاب (فرزند کوچکتر)، که به نشان اعتراض درمقابل پدر، از بدیهی‌ترین کار یعنی سخن گفتن، دست می‌کشد.
وی همچنین گفت: تصویری که در سینمای ایران از مرد ایرانی عرضه می‌شود یک تصویر مخدوش است و ریشه در واقعیت جامعه دارد. فیلمهایی مانند «میم مثل مادر»، «زندگی خصوصی آقا و خانم میم»، «بید مجنون» و «شوکران» نمود این واقعیت هستند. در صورتیکه تصویر مرد در فیلم «پدر آن دیگری» باوجود ضعف‌هایی که دارد، تصویری ملایم‌تر و شریف‌تر است.
شاپور عظیمی، به عنوان سومین سخنران این نشست گفت: فیلم «پدر آن دیگری» فیلم شریفی است. در سال‌های اخیر فیلمهای بسیار بدی ساخته شده است که فیلم‌های دروغگویی بوده‌اند. در حالیکه فیلم «پدر آن دیگری» بزرگ‌ترین لطمه را از فیلم‌نامه‌اش خورده است؛ در این فیلم فیلم تصنع وجود دارد و اطلاعات به صورت پشت سرهم ذهن مخاطب را بمبباران می‌کند.
این منتقد سینما با اشاره به ضعفهای موجود در شخصیت «پدر» در این فیلم، افزود: شخصیت کلیشهای و غیرواقعی «پدر»موفق به ایجاد باورپذیری لازم در مخاطب نشده است. همچنین بسیاری از رویدادهای فیلم اضافه است و اگر آن‌ها را از فیلم جدا کنیم هیچ اتفاقی برای فیلم نمی‌افتد. وی همچنین عنوان کرد: مشکل نود درصد از فیلم‌های ایرانی این است که نمی‌توانند با مخاطب ارتباط درستی برقرار کنند و چه بسا، اتفاقاتی که بر روی پرده می‌افتد هیچ ارتباطی با زندگی مخاطبین فیلم ندارد.
در پایان دومین نشست «سینما دانشگاه»، دانشجویان حاضر به تحلیل خود از فیلم «پدر آن دیگری» پرداختند و دکتر اعظم راودراد، به عنوان یکی از مجریان سلسه نشستهای «سینما دانشگاه» تصریح کرد: این نشستها، با همکاری مدرسه ملی سینمای ایران و دانشکده علوم اجتماعی و با هدف مهم برقراری ارتباط بین اصحاب سینما و جامعه شناسان بنا نهاده شده است.
503