این علاقه مندی زمانی گسترش می یابد که شیوع این اختلالات به درجه اپیدمی می رسد. براساس گزارش های سازمان بهداشت جهانی، این اختلالات همراه با سطح بالایی از مرگ و میر همراه است ودر حقیقت در بین بیماری های روانی، بالاترین نرخ مرگ و میر را دارد. اختلالات خوردن سومین بیماری مزمن شایع در میان نوجوانان است و میزان شیوع آن در سراسر جهان در حال افزایش است.مهمترین گروه در معرض خطر اختلالات خوردن دختران نوجوان و جوان هستند که در آنها این اختلالات شایعترین بیماری، بعد از چاقی و آسم تعریف شده است. در ایران نیز تحقیقات مختلف نشان داده که اغلب بیماران مبتلا به پرخوری زنان و دختران جوان اند.

چرا نوجوانان؟

مشغله ذهنی اصلی نوجوانان مخصوصا در اوایل نوجوانی بدنشان است. برخی از آن ها با تغییرات بدنی که به دنبال بلوغ ایجاد می شود خوب کنار نمی آیند و احساس خوبی نسبت به تغییرات ایجاد شده ندارند و حتی گاهی می خواهند برخی از جنبه های بدنی خود نظیر وزن را تغییر بدهند، به ویژه دخترها بیش از پسرها احتمال دارد با تغییرات بدنی خود مشکل داشته باشند. یکی از مراحل طبیعی بلوغ دختران افزایش چربی های بدن است که غالبا موجب نارضایتی آن ها از بدنشان و نگران شدن آن ها در مورد وزن شان می شود. عوامل فرهنگی و اجتماعی نیز در زمینه این بیماری بسیار مهم است. تأکید جامعه بر لاغری و ورزش به ویژه درجوامع صنعتی موضوع بسیار مهمی است زیرا لاغر بودن به عنوان شاخص زیبایی و محبوبیت تاکید می شود.

نوجوان هایی که با اختلالات در وزن روبرو می شوند اغلب کمال گرا هستند و می خواهند همه ی کارهایشان را درست انجام دهند، بنابراین سعی می کنند انتظارات مدرسه و خانواده را فراهم کنند و تلاش می کنند که هم در این فعالیت ها و هم در روابط با دیگران موفق باشند. از سوی دیگر ممکن است پدر و مادر ارزش قابل ملاحظه ای برای لاغری درنظر بگیرند، به ویژه وقتی که یکی از والدین چاق است و روی لاغری تأکید دارد.

برای درمان چه کنیم؟

درمان اختلالات خوردن در موارد شدید بسیار دشوار است و میزان بازگشت علائم بیماری بالاست اما در دوره ی بسیار طولانی بهبودی امکان پذیر است.

روش های درمانی برحسب سبب شناسی برای این بیماران به کار می رود که عبارتند از:

دارو درمانی: دارو های ضد افسردگی

درمان شناختی رفتاری : بیشتر روی عقاید غیر واقعی و تحریف شده ای که در ذهن بیمار نقش بسته است تمرکز می شود.

خانواده درمانی: درمان گر با والدین کار می کند تا آن ها کمک کنند بیمار دوباره خوردن را آغاز کند. درمان گر وعده های غذایی خانواده را مشاهده و والدین را ترغیب می کند درباره ی خوردن فرزندشان به صورت یک تیم عمل کند.

پیشنهادات:

-1 فرزندتان را به خاطر آن چه که هست بپذیرید و تحسین و تایید کنید. -

2 -ملاک شما برای تحسین فرزندتان همه ی نقاط یوت شخصیتش باشد، نه فقط تاکید بر ظاهر و زیبایی او.

3 -غذا خوردن مناسب را تشویق کنید، نه رژیم گرفتن او را.

4 -ظاهر و اندازه ی بدن فرزندتان را با دیگر همسالانش مقایسه نکنید.

5 -نقایص ظاهری فرزندتان را به سخره نگیرید و در او احساس شرم و گناه ایجاد نکنید.

6 -بیش از حد حمایت گر و سخت گیر نتاشید و اجازه دهید حس استقلال و تصمیم گیری در فرزندتان رشد کند.

-7 فرزندتان را به خاطر رفتار های نامناسب غذا خوردنش سرزنش نکنید و به تهدید و تنتیه متوسل نشوید .

امروزه رسانه ها، آگهی های تبلیغاتی و فرهنگ عامیانه در تلاش اند لاغری را با سلامتی، موفقیت و زیبایی مترادف نشان دهند که این امر افراد را با خطرهای روانی و جسمی جدی مواجه ساخته است. می توان گفت دراین زمینه، زنان آسیب پذیرتر از مردان بوده اند.

با این حال، ماهیت خانواده درمانی اختلالات خوردن تا حد زیادی وابسته به سن و مبتنی بر پیش فرض هایی در مورد نقش خانواده در سبب شناسی این اختلالات است. کوشش های درمانی کنترل شده در مورد بی اشتهایی عصبی نشان داده اند که درمان های خانوادگی کارامدترین روش های درمانی برای افراد زیر 18 سال (کودکان و نوجوانان) میباشد. بنابراین نقش خا نواده به خصوص والدین بسیار موثر است.با توجه به اینکه چاقی از ابعاد مختلف سلامتی و اجتماعی و حتی فرهنگی مورد قبول اغلب جوامع من جمله جامعه غربی و همچنین ایرانی نیست اغلب مردم تلاش می کنند که از جرگه افراد با وزن بالا و چاق خارج وجزء گروه لاغرها درآیند و وسواس های رفتاری در این زمینه گاهی منجر به اختلالات خوردن می شود. این اختلال در نوجوانان و جوانان عمق و فراوانی بیشتری دارد که باید به دقت مورد توجه سیاستگذاران، مجریان و متخصصین امور اجتماعی به ویژه روانشناسان قرار گیرد.

*دانشجو ارشد روانشناسی عمومی دانشگاه علوم و تحقیقات