زهره حاجیان- ایسکانیوز : شیما قوشه، وکیل پایه یک دادگستری درباره میزان آشنایی وکلا دادگستری با قانون جرائم سایبری گفت: اولین بار قانون جرائم رایانه ای در سال 1388 به تصویب رسید و این قانون جزء قوانین خاص به شمار می رفت و تا سال 92 که قانون جدید مجازات اسلامی به تصویب رسید قانون جرائم رایانه ای به انتهای قانون مجازات اسلامی اضافه شد.
او در این باره اضافه کرد: قانون آئین دادرسی کیفری جدیدی که در تیرماه سال 94 به تصویب رسید قسمتی هم به بحث آئین دادرسی خاص جرائم رایانه ای قانونگذار پرداخته است.
این حقوقدان با اشاره به اینکه برخی از وکلا به دلیل علاقه شخصی و بعضی دیگر نیز به دلیل مراجعه افراد در خصوص جرائم رایانه ای برای قبول وکالت نزد وکلا رفته اند تا پرونده آن ها را در این زمینه قبول کنند، اضافه کرد: قاعدتا به واسطه این دو عاملی که گفتم وکلا قانون جرائم رایانه ای را مطالعه کرده اند. بنابراین امیدوارم وکلا مطالعه حداقلی در این رابطه داشته باشند، اما نمی توانم آمار دقیق و موثقی درباره میزان آشنایی وکلا دادگستری با این قانون ارائه دهم، اما نسبت به دیگر جرائم کیفری میزان آشنایی وکلا بسیار کمتر است.
قوشه در پاسخ به این پرسش که چرا بسیاری از وکلا در این زمینه توان پاسخگویی ندارند مگر دوره های تخصصی برای وکلا برگزار نمی شود؟، گفت: تا حدودی همکاران من در این زمینه حق دارند چراکه قانون جرائم رایانه ای موضوع جدیدی است و بسیاری از وکلا قدیمی ایمیلی از خودشان ندارند پس نمی شود از آن ها در این زمینه انتظار داشت. بنابراین قانون جرائم سایبری اصطلاحات فنی و خاصی دارد شاید وکلا قدیمی با چنین قانونی آشناییت نداشته یا در این زمینه فعالیتی نکرده باشند.
او در ادامه توضیح داد: وکلا قدیمی از سن چنین دوره هایی برای آموزش عبور کرده اند، اما وکلا جوان علاقه بیشتری به قوانین و پرونده های جدیدتر دارند.
این وکیل پایه یک دادگستری به برگزاری دوره های آموزشی توسط کانون وکلا اشاره کرد و افزود: یکی از وظایف کانون وکلا بالا بردن سطح علمی وکلا آن هم در قالب دوره های آموزشی است.
قوشه گفت: متاسفانه کماکان در مورد قوانین؛ مجازات اسلامی، آئین دادرسی کیفری، موجر و مستاجر و... صحبت و در موارد جدیدی همچون قانون جرائم رایانه ای پرداخته نمی شود.
او به دلایل ضعف این مساله اشاره کرد و گفت: به عقیده من، ایراد این قضیه در دو مورد خلاصه می شود از جمله؛ 1) دست اندرکاران کانون معمولا از وکلای قدیمی اند و به مسائل و قوانین جدید و روز آشنایی کامل ندارند. 2) متخصص های فراوانی در مورد قوانین جدید مانند جرائم رایانه ای نداریم تا چنین دوره های را برای وکلا جوان برگزار کند. در حالیکه متخصص های بسیاری در قانون موجر و مستاجر و دیگر قوانین در کشور وجود دارد.
این حقوقدان با بیان اینکه پرونده های فراوانی در خصوص جرائم همیشگی و قدیمی وجود دارد، اما در مقابل وکلا جوان به دنبال پرونده هایی تازه و جدید هستند گفت: وکلا جوان علاقه دارند در این گونه جرائم، پرونده ای را قبول کنند، اما همانطور که گفتم دوره یا آموزش های کاملی در این زمینه های به وکلا داده نمی شود.
قوشه در پاسخ به این پرسش که آیا وکلا ایرانی از آمادگی کافی و لازم برای دفاع از موکلان خود در زمینه جرائم سایبری دارند یا خیر، گفت: این سوال کلی است و من نمی توانم پاسخ مطلقی در این باره ارائه کنم، اما شناختی که من از وکلا اطرافم دارم، می گویم چنین آمادگی وجود ندارد. بنابراین وکلا متخصص در این حوزه انگشت شمارند.
به گفته وی، طبیعتا با یک دوره کلاس آموزشی، وکلا ایرانی در زمینه جرائم رایانه ای متخصص نمی شوند و باید دوره های مختلف و متعددی برای وکلا برگزار شود، اما نباید فراموش کرد قانون جرائم سایبری جزء قوانین خاص به شمار می رود و هیچ وکیلی نمی تواند ادعا کند تنها به صرف روخوانی این قانون را یاد گرفته است.
این وکیل پایه یک دادگستری قانون جرائم رایانه ای را موضوعی خاص و پیچیده دانست و در این باره افزود: این قانون از اصطلاحات خاص، فنی و پیچیده ای برخوردار است. بنابراین اگر قرار باشد چنین قانونی را از منظر حقوقی به وکلا آموزش دهند باید کارشناس یا متخصص آی تی نیز وجود داشته باشد تا وکلا را با مفاهیم فنی قانون جرائم رایانه ای آشنا کند.
قوشه در پاسخ به پرسش که یک وکیل علاوه بر آشنایی با قانون جرائم سایبری به چه آگاهی های حاشیه ای دیگری نیاز دارد، تصریح کرد: به عقیده من، یک وکیل باید از اصطلاحات خاص و فنی رایانه آگاهی داشته باشد و از همه مهمتر باید با کارشناسانی که در این زمینه آشنایی دارند در ارتباط باشد.
او در پاسخ به این پرسش که آیا قضات دادگستری در این زمینه از تخصص کافی برخوردار هستند یا خیر، گفت: دادسرای ویژه رسیدگی به این گونه جرائم در تهران وجود دارد. من به دلیل فعالیتم در چنین پرونده هایی با بازپرس های بسیاری برخورد داشته ام و به جرات می توان گفت بازپرس و قضات از تخصص کافی برخوردارند. به این دلیل که قضات و بازپرس ها در طول خدمتشان چنین دوره هایی را سپری می کنند. بنابراین قضات و بازپرس هایی که در دادسرای ویژه رسیدگی به این گونه جرائم می پردازند مسلط و آگاه هستند.
این حقوقدان درباره افزایش یا کاهش پرونده های جرائم رایانه ای اعلام بی اطلاعی کرد و در ادامه جهل مرتکبین نسبت به قانون را رافع مسئولیت ندانست و در این باره افزود: جهل به قانون باعث رفع مسئولیت مرتکب یا مرتکبان نمی شود. چراکه فرض بر این است زمانی که قانونی اعلام و منتشر می شود تمام افراد جامعه نسبت به آن قانون آگاه و مطلع هستند. بنابراین به هیچ عنوان جهل به قانون باعث رافع مسئولیت نمی شود.

105105