نیوشا یعقوبی_ایسکانیوز: این تصویر دیگر برای همه ماتکراری شده که کسی به داروخانه مراجعه کند و از مسئول داروخانه، داروهای سرما خوردگی، فشارخون، سرفه، تنگی نفس، بیرون روی وحالت تهوع، پمادهای سوختگی و ... را درخواست کند و داروخانهچی بدون خواستن نسخه داروها را تحویل دهد.
مصرف بی رویه و خودسرانه دارو دیگر اتفاق جدیدی برای خانواده ها نیست هر کدام از اعضای خانواده وقتی که شاهد اثر داروی خاصی بوده اند به خودش اجازه می دهند دارو را برای خانواده خود و اقوام و بستگان تجویز کنند و حتی یکی دو عدد از قرص را به طرف بدهند تا امتحان کرده و نتیجه اش را ببیند.
مصرف بی رویه دارو تبدیل به عادت شده است
به نظر شما این نوعی بیماری نیست ؟ آیا مصرف بی رویه و استفاده خودسرانه داروها نوعی عادت نیست ؟
طبق آخرین بررسیها ایران به لحاظ میزان مصرف دارو، جزو 20 کشور رده نخست دنیاست و در آسیا مقام دوم را دارد. لازم به ذکر است که هر ایرانی به طور متوسط سالانه 338 قلم دارو مصرف میکند که این میزان حدود 2 تا 4 برابر استاندارد جهانی است.
چندی پیش دکتر سعید واقفی، عضو انجمن داروسازان ایران در باره نحوه مصرف نادرست دارو به ایسنا گفت: عدم مصرف دارو تا پایان، موجب انباشت انواع دارو در منزل میشود و با عود مجدد بیماری، بیماران اقدام به درمان خودسرانه یا داروهای باقیمانده میکنند. این در حالی است که هر قلم دارو با توجه به شدت بیماری، تجویز میشود و باید تا پایان مصرف شود لازم به ذکر است که در بسیاری از مواقع، شیوه درمان بیماریهای مشابه، متفاوت است و نباید خودسرانه از داروهای قبلی برای درمان بیماری جدید استفاده شود.
او با بیان اینکه صنعت داروسازی ایران در مقایسه با کشورهای هم تراز رشد چشمگیری داشته است، تاکید کرد: اکنون از نظر صنعت داروسازی وضع بسیاری خوبی داریم، اما در فرهنگ استفاده از دارو با مشکل مواجه هستیم، چراکه آموزش نقش موثری در این زمینه دارد اما رسانهها در باره این آموزشها، نقش خود را به خوبی ایفا نکردهاند.
مصرف دارو در جامعه چندان هم کم نیست
در ایران سالانه بالغ بر ٤٠٠میلیون مراجعه نسخهای به داروخانهها انجام میشود، این موضوع نشان میدهد که مصرف دارو در جامعه چندان هم کم نیست، این درحالی است که بخشی از داروها هم بدون نسخه تهیه میشوند.
علیرضا فخرآبادی مشاور رئیس سازمان غذا و دارو با بیان اینکه میزان تجویز دارو توسط پزشکان از میانگین جهانی بالاتر است به شهروند گفت: آمار رسمی وزارت بهداشت میگوید بهطور متوسط تعداد داروهای تجویز شده در هر نسخه، بیش از چهار قلم است که درحال حاضر متوسط کشوری آن به ٦/٣ قلم رسیده است. این در حالی است که میانگین جهانی دراین زمینه کمتر از دو قلم در هر نسخه است.
او ادامه داد: اینکه میزان مصرف داروهای خودسرانه در کشور چقدر است، به درستی مشخص نیست، ولی آنچه از گزارشهای میدانی میتوان برداشت کرد، مسکنها بیشترین داروهایی هستند که مردم به صورت خودسرانه مصرف میکنند، علاوهبر مسکنها، قطرههای چشمی و آنتیبیوتیکها نیز بیشترین میزان مصرف خودسرانه را دارند. البته آنتیبیوتیکها به علت نوع تأثیر دارویی، بدترین داروهایی هستند که به این شیوه مصرف میشوند، چراکه در صورت عدم نیاز بدن، این دارو مانند سم عمل میکند و میکروبهای بدن را نسبت به داروها مقاوم میکند و در صورت ایجاد عفونت در بدن، دیگر آنتیبیوتیک در درمان بیماری موثر نیست.
فخرآبادی تأکید کرد: بسیاری از مردم آنتیبیوتیکها را بدون تجویز پزشک مصرف میکنند و این مسأله باعث شده که آنتیبیوتیکها از پرمصرفترین اقلام دارویی در کشور باشند.
این در حالی است که رسول دیناروند،رئیس سازمان غذا و دارو در گفتگو با ایرنا با اشاره به عدم تاثیر برخی آنتی بیوتیک ها گفت: بر اساس اعلام سازمان بهداشت جهانی علت بی اثر شدن برخی آنتی بیوتیک ها، مصرف خودسرانه آنتی بیوتیک و تجویز غیر منطقی آن توسط پزشکان است.
او افزود: مطالعات وزارت بهداشت نشان می دهد که مصرف داروهای تمام گروه های درمانی در کشور از متوسط کشورهای اروپایی پایین تر است به جز آنتی بیوتیک که مصرف ایران بین 10تا 20 درصد بیشتر از متوسط مصرف اروپاست و این طور نیست که مصرف آنتی بیوتیک در ایران چند برابر اروپا باشد.
دیناروند گفت: بالاتر بودن مصرف آنتی بیوتیک در ایران می تواند به این دلیل باشد که هنوز بیماریهای عفونی در کشور ما یک مسئله جدی است اما علت دیگر آن این است که هنوز در ایران رفتار نادرست، تجویز بی رویه و مصرف غیر منطقی آنتی بیوتیک وجود دارد و این خطر بسیار بزرگی است.
خطر داره نخور ...
بدون شک انواع مسکنها از داروهایی هستند که مردم به صورت خودسر و بدون تجویز پزشک برای تسکین هر نوع دردی استفاده می کنند. سن و سال هم مطرح نیست این داروهای مسکن را از کودک و نوجوان و میانسال و حتی مسن ترها به وفور استفاده می کنند بدون اینکه بدانند مصرف بیرویه و نادرست این داروها میتواند سلامتی آنها را به خطر بیندازد.
البته نمی توان از این نکته گذشت که مصرف داروها در زمان بیماری از مهمترین و اساسیترین اقدامات برای مقابله با درد و درمان آن است ولی نباید از یاد برد که استفاده بیرویه و خودسرانه دارو می تواند سلامت انسان ها را به خطر بیندازد و در این حالت است که نه تنها دردها و آلام ناشی از درد بهتر نمی شود بلکه امکان خطر و بروز عوارض دیگر نیز وجود دارد و سلامتی انسان را به صورت جدی به خطر می اندازد. شرایط زمانی سخت تر می شود که مردم در حالتی که قرص و شربت افاقه نمی کند از آمپول و شیاف های مسکن هم استفاده می کنند و به هم توصیه می کنند که البته آن هم عوارض و مشکلات خاص خود را دارد.
دکتر ابوالفضل حق گو متخصص بیماری های گوارشی در این باره به ایسکانیوز می گوید: «این روزها داروهایی مانند استامینوفن، ناپروکسن، ژلوفن، پروفن یا دیکلوفناک که برای انواع دردها استفاده می شود و به راحتی می توان آنها را از داروخانه های شهر بدون نسخه خریداری کرد.»
او تاکید می کند: این داروها به ظاهر مشکل یا عوارضی ندارد و بیشتر مردم در مواقع بروز درد از آنها استفاده می کنند اما گاهی استفاده از یک قرص مسکن می تواند دستگاه گوارش را تحت تاثیر قرار داده و عوارض متعددی به وجود آورد.
دکتر حقگو با بیان اینکه از مهمترین عوارض مصرف خودسرانه و زیاد داروهای مسکن، خونریزی دستگاه گوارش است می گوید : خون ریزی معده یا دفع خون از راه مدفوع یکی از علائم است و بیمار بایدسریع به بیمارستان مراجعه کند.
مشکل از کجا ناشی می شود ؟
بدون شک نداشتن اطلاعات کافی باعث استفاده بی رویه و خودسرانه دارو است. دکتر حق گو در این باره می گوید :ناآگاهی مردم جامعه و باورهای غلط در میان مردم باعث افزایش تجویزنادرست و و مصرف خودسرانه دارو نسبت به استانداردهای جهانی است.
دکتر حقگو با بیان اینکه برخی از بیماران پزشکی را می پسندند که داروهای بیشتر و رنگارنگ تری تجویز کند،می گوید: تصور عامه مردم ایران این است که پزشکی خوب است که داروهای بیشتر و متنوعی را تجویز کند. در حالی که با مصرف هرچه بیشتر دارو سیستم دفاعی بدن و در نتیجه سلامت کشور به خطر می افتد و عوارض داروها منجر به بیماری های زیادی در بیماران می شود.
دکتر حق گو با بیان اینکه فرهنگ مصرف دارو در کشور نیاز به نگاهی دوباره دارد می گوید : گاهی مردم نمی دانند که مصرف یک دارو عوارضی دارد و برای اینکه پآن عوارض را از بین ببریم باید داروی دیگری مصرف کنیم اما بایدبپذیریم که علت مصرف خودسرانه و بی رویه داروها از سوی بیماران ناآگاهی آنها و باورهای غلط رایج میان مردم است.
20106