به گزارش ایسکانیوز، فریدون جیرانی امروز دوشنبه ششم اردیبهشت ماه با حضور در کارگاه «دارالفنون» تاریخ سینما در ایران و کشورهای همسایه را مرور کرد. این کارگردان گفت: سال های سال عمرم را برای بررسی تاریخ سینمای ایران و وجه اشتراک آن با کشورهای همسایه صرف کرده ام. سینمای ایران شباهت زیادی به سینمای ترکیه و کشورهای عربی دارد چرا که از نظر سیاسی، اجتماعی و فرهنگی نیز میان این کشورها وجه اشتراک وجود دارد و این جریان اصلی سینماست. در واقع مهم ترین جریان سینمایی هر کشوری برگرفته از موقعیت سیاسی و اجتماعی آن جامعه است.

او با اشاره به اینکه اولین فیلم ناطق سیمای ایران را عبدالحسین سپنتا ساخته است، گفت: اولین فیلم ناطق سینمای ایران را عبدالحسین سپنتا در هند ساخت، در آن دوره تجهیزات صدا و فنی خاصی در ایران وجود نداشت.

این کارگردان ادامه داد: خسرو شیرین، لیلی و مجنون و… از جمله فیلم های این فیلمساز است که در هند ساخته شده است. او پس از بازگشت به ایران در سال۱۳۱۱ به دلیل اینکه دولت ایران اجازه راه اندازی کمپانی هند شرقی را نداد دیگر هیچ فیلمی نساخت تا سال ۱۳۲۷ که از دنیا رفت. این اتفاقی است که برای فیلمسازان ترکیه ای در دوره آتاتورک هم افتاد. در واقع همان طور که رضا خان به اپراتور و ساخت موسیقی ملی علاقه داشت آتاتورک هم همینطور بود و این بخشی از وجه مشترکی است که از آن یاد می کنیم.

جیرانی در مورد جریان ملودرام در ایران گفت: مصر ملودرام را با خوانندگان مصری راه می اندازد و در ایران هم ملودرام موزیکال توسط ام کلثوم راه اندازی می شود. اگر مصری ها سراغ محمد عبدالوهاب می روند، ما هم سراغ دلکش می رویم و فیلم شرمسار را می سازیم و بنای سینمای ایرانی را بنا می کنیم. در ترکیه هم پس از آتاتورک ملودرام موزیکال شکل می‌گیرد. بهترین ملودرام‌ها را فیلمسازان موج نوی ما ساختند. قیصر ملودرام است.

او گفت: سینما در ایران با ژانر قالب ملودرام آغاز شد. از ساخت فیلم دختر لر در سال ۱۳۱۱ تا امروز، ژانر قالب ملودرام اجتماعی، خانوادگی و روان‌پریشانه است. جریان اصلی سینمای ایران ملودرام است. ابد و یک روز هم ملودرام است. تفکر قالب در تمام این فیلم ها ملودرام است.

او درباره تفاوت ملودرام دهه۳۰ با ملودرام دهه۴۰ گفت: ریشه ملودرام در ایران در دهه ۳۰ اخلاق است. ولگرد، گل نسا، بی پناه و شب های تهران از جمله ملودرام هایی هستند که سال‌های ۳۱ و ۳۲ ساخته شده اند و به شدت تلخند. نخستین ملودرام‌های سینمای ایران در دهه۳۰ ساخته شده است. ملودرام های اخلاقی پایه ملودرام ها هستند که متاثر از ملودرام های موزیکال مصری است.

جیرانی گفت: با ملودرام اخلاقی آغاز می کنیم و به ملودرامی می رسیم که نه اخلاقی است و نه کمدی. گنج قارون یکی از فیلم های دهه۴۰ و محصول اختناق در جامعه است. دراین دوره ملودرام تلخ اخلاقی تبدیل به ملودرامی می شود که فضای بین دو سینما را با هم تلفیق می کند. نکته قابل توجه این است که تمام ملودرام های دهه۴۰ ملودرام هایی هستند که پایان خوش دارند.

وی ادامه داد: ملودرام سازشکارانه دهه۴۰ و ملودرام تلخ قیصر که از دل شرایط جدید بیرون می آید، می گوید نمی توانیم با جامعه‌ای که هویت را از ما می گیرد، کنار بیاییم.

این کارگردان در ادامه این کارگاه بخشی از سکانس های فیلم های سینمایی از سال ۱۳۱۱ تا ۱۳۴۰را برای فیلمسازان جوان به نمایش گذاشت.

آیین اختتامیه سی و چهارمین جشنواره جهانی فیلم فجر امروز دوشنبه ششم اردیبهشت ماه در تالار وحدت برگزار می شود.
503502