به گزارش ایسکانیوز و به نقل از آرمان سال گذشته نرخ شیوع اختلالات روانی در کشور به مرز پنجاه درصد رسید در حالی که فقط ۱۴ درصد هزینه درمان بیماران روانی مربوط به بیماری های روانی است تنها نیمی از این افراد برای دریافت خدمات درمانی به بیمه‌ها مراجعه می کنند که این نشان می دهد شاید نیمی از این افراد به طور کلی به مقوله سلامت روان خود و درمان آن اقدامی نمی‌کنند.
با بررسی آمارهای ارائه شده در مورد وضعیت سلامت روان در سال های اخیر می توان به خوبی روند رشد این آسیب‌ها را در سال های اخیر مشاهده کرد.
سال ۹۱، ناصحی، مدیرکل سابق سلامت روان وزارت بهداشت، سهم زنان را در اختلالات روانی ۵/۲۶ درصد و سهم مردان را ۸/۲۰ درصد دانست و گفت: به طور متوسط شیوع بیماری‌های روانی در جمعیت ۱۵ تا ۶۴ سال، ۶/۲۳ درصد است که نسبت به آمار ۲۰ سال قبل، رشد چندانی را نشان نمی‌دهد.
دو سال پس از ارائه این آمار، روانپزشک اظهار کرد که مردان ایرانی پنج برابر زنان دچار بیماری‌های روانی می‌شوند و دلیل آن را مشکلات اقتصادی دانست. باغبانیان، ، با تاکید بر اینکه شیوع افسردگی‌های شدید در بین مردان پنج برابر زنان است، ادامه داد: افسردگی‌های خفیف تا ۲۰ درصد در بین زنان شایع است. کمی بعد از آن هم یعنی در بهمن سال گذشته دبیر علمی ششمین همایش علمی سلامت روان و رسانه گفت: ۵/۴۹ درصد افراد جامعه دچار اختلال روانی و شش دهم درصد افراد مبتلا به اختلالات شدید روانی هستند.
انگ‌زدایی از بیماری‌های روانی
جدای از روند افزایشی تعداد بیماران روانی در کشور نکته مهم در این بین نگاه نادرست و طبق معمول انگی است که خیلی از ما آدم ها نسبت به دیگرانی که آنها را به درستی نمی‌شناسیم و در زندگی آنها نبوده ایم مطرح می کنیم در حالی که اکثر این قضاوت ها در جهل و سوء تعبیر ریشه دارد. اگر اندکی به آمارهای مطرح شده در مورد تعداد بیماران روانی در کشور توجه کنیم متوجه می شویم فقط شش درصد این افراد اختلال روانی حاد دارند در حالی که طیف وسیعی از این افراد اختلال روانی حاد نداشته و به‌دلیل بیماری‌هایی نظیر بیش فعالی در کودکان یا افسردگی در بزرگسالان در زمره بیماران روانی قرار می گیرند که هرچند شدت بیماری شان کم است اما باید حتما تحت مداوا قرار بگیرند. با این وجود طبق آمارها بسیاری از مبتلایان به بیماری های روانی برای درمان مراجعه نمی کنند که این مانند بیماری های جسمی و رها کردن آن تبعات ناگواری دارد.
محمدی، دبیر علمی ششمین همایش علمی سلامت روان و رسانه در ادامه گفته بود: شش درصد افراد نیز جامعه دارای افسردگی، سه درصد دچار شیدایی و چهار درصد از کودکان دچار وسواس و همچنین هفت دهم درصد از کودکان دچار کم خورگی و ۱۸ درصد از کودکان نیز به بیش فعالی مبتلا هستند که از جمله اختلالات روانی در جامعه است.
دلایل اختلالات روانی در زنانروان‌شناسان و جامعه شناسان معتقدند دلایل اختلالات روانی در زنان به مسائل هورمونی و شرایط این افراد در اجتماع مربوط می‌شود. دکتر علی باغبانیان، روانپزشک معتقد است که عوامل ژنتیک، استرس و ساختار شخصیتی فرد، سه ضلع بیماری‌های روحی و روانی افراد را تشکیل می‌دهند.هادی معتمد، آسیب‌شناس اجتماعی نیز بیماری‌های اعصاب و روان را غیرمرتبط با مسائل اجتماعی می‌داند و معتقد است که به‌طورکلی، ایجاد مشکلات مرتبط با اعصاب و روان به عواملی مانند بیولوژی، عوامل ساختاری و مادرزادی، عوامل سایکولوژیک و خانوادگی و عوامل اجتماعی بستگی دارد.
در مورد مسائل خانوادگی مؤثر در بیماری‌های روحی و روانی باید گفت که خانواده با وجود همه تهدیدها همچنان نهادی قوی در جامعه ایران است و همین امر می‌تواند تاثیر بیماری‌های روحی و روانی را کاهش دهد. در رابطه با مسائل اجتماعی نیز باید توجه کرد که ما در یک جامعه در حال گذار و توسعه قرار داریم و سیر تحولات و تغییرات بر اعصاب و روان افراد تاثیرگذار خواهد بود. پرویز مظاهری، روانپزشک، نیز معتقد است که زنان به دلیل هورمون، زایمان و نقش مضاعفی که زن در جامعه و بیرون از خانه دارد، بیشتر دچار افسردگی می‌شوند. افسردگی زنان تا ۱۷ درصد و دو برابر مردان است، اما آمار اسکیزوفرنی و اختلالات دوقطبی در زن و مرد یکسان است. اضطراب در میان زن‌ها بیشتر است؛ به‌طوری‌که ۱۰ تا ۱۷ درصد مردها و ۳۰ درصد زنان اضطراب دارند.
وزارت بهداشت چه برنامه‌ای دارد؟
بیش از ۱۰ سال است که وزارت بهداشت بر لایحه‌ای در مورد سلامت روان کار می‌کند که در آن حقوق بیماری‌های روان مطرح شده است و پس از تایید در وزارتخانه برای تصویب نهایی به مجلس خواهد رفت. این لایحه که به گفته برخی کارشناسان از سال ۸۱ روی آن کار می‌شود، به دنبال بهبود وضعیت سلامت روان کشور است. پس از بررسی‌ها و جلسات مختلفی که برگزار شد، سرانجام متن پیش‌نویس قانون شامل مواردی چون تعاریف، بستری اختیاری، بستری اجباری، درمان جامع‌‌نگر (خدمات در دسترس، توجه به پیشگیری و توانبخشی، خدمات سرپایی، تداوم در مراقبت و درمان و مراقبت متناسب با نیاز بیمار)، تشنج درمانی، قیمومیت، گروه‌های ویژه و بیماران کیفری در ۱۰ فصل و ۱۰۷ ماده برای اولین‌بار در پاییز سال ۸۷ در وزارت بهداشت آماده ارائه به دولت برای ارائه لایحه آن به مجلس شد. در آخرین تغییراتی که چندی پیش از سوی مسئولان وزارت بهداشت در مورد متن پیش‌نویس قانون سلامت روان مطرح شد، موضوعاتی مانند ارتقای جایگاه روان‌شناسان، حضور کارشناسان سلامت روان به عنوان پزشک اولیه، رعایت حقوق بیمار، بستری اجباری با در نظر گرفتن حقوق بیمار، بهبود شرایط پوشش بیمه‌ای، سرپرستی بیماران روانپزشکی، تخصیص بخش‌های روانپزشکی مخصوص بیماران روانی مجرم و توانمندسازی افراد جامعه در برابر بیماری‌ها دیده می‌شود.
لزوم توجه ویژه به زنان در لایحه
مصطفی فروتن، روان‌شناس و رفتارشناس اجتماعی، در مورد میزان گستردگی اختلالات روانی در گروه‌های زنان و مردان تصریح کرد: به لحاظ بحث فیزیولوژیک و تیپولوژی که بین زن و مرد وجود دارد و با توجه به نوع نگاهی که نگاه جزئی‌نگر و کلی‌نگر محسوب می‌شود، معمولا نرخ بیماری‌هایی از این دسته در بین زنان تمام کشورها بیشتر است.
او ادامه داد: اساسا نمی توان آماری دقیق از میزان اختلالات روانی در بین زنان و مردان ارائه داد؛ زیرا اگر بخواهیم دسته اختلالات روانی یا مشکلاتی که در دسته بیماری‌های روان تعریف می‌شود را آنالیز کنیم، از یک افسردگی زایمان تا آشفتگی‌های شدیدتر را می‌توان جزو اختلالات در نظر گرفت.
فروتن دلیل اختلالات روانی در زنان را تشریح کرد و گفت: به دلیل تفاوت در بحث غدد، نگرش و جنسیت بین زن و مرد معمولا شاهد این هستیم که شرایط و ساختار فیزیولوژیک زنان در نوع نگاه به مسائل بیشتر اثر می‌گذارد.
به گزارش مهر، این روان‌شناس ادامه داد: زمانی‌که می‌گوییم آمار مراجعان زن در بحث بیماری‌ها و نابسامانی‌های روانی بیشتر است، به این معنا نیست که این موضوع قاطعانه درست است، بلکه به این دلیل است که معمولا مردان به این احساسات خود کمتر دقت می‌کنند و بر این باور نادرست هستند که می‌توانند این وضعیت را ادامه دهند، اما این لزوما به این معنی نیست که نرخ اختلالات کمتر است، بلکه به این معناست که میزان مراجعه زنان بیشتر است.
105105
