ایسکانیوز- عبداله احمدی: هر چند که ریاست کمیسیون ها بی تاثیر ازانتخاب ریاست مجلس نیست و به طور معمول، نوعی همسویی میان رئیس مجلس و رئیس کمیسیون ها وجود دارد اما رایزنی های فراکسیونی نیز می تواند سرنوشت ریاست کمیسیون های پارلمان را مشخص کند.
براساس اصل ۸۵ قانون اساسی«مجلس نمیتواند اختیار قانونگذاری را به شخص یا هیأتی واگذار کند ولی در موارد ضروری میتواند اختیار وضع بعضی از قوانین را با رعایت اصل هفتاد و دوم به کمیسیونهای داخلی خود تفویض کند. همچنین مجلس میتواند تصویب دایمی اساسنامه سازمان ها، شرکت ها، موُسسات دولتی یا وابسته به دولت را با رعایت اصل هفتاد و دوم به کمیسیونهای ذیربط واگذار کند و یا اجازه تصویب آنها را به دولت بدهد».از این رو، به طور معمول طرحها و لوایح مجلس ابتدا در کمیسیون های مربوطه مورد بررسی کارشناسی قرار میگیرد و در هنگام طرح در صحن علنی مجلس، نظر نهایی کمیسیون پرسیده و اعلام میشود.
بر اساس آیین نامه داخلی مجلس شورای اسلامی، ترکیب کمیسیونها، بعد از بررسی اعتبارنامه نمایندگان در شعب پانزده گانه آغاز میشود. وکلای مردم طبق تحصیلات و سابقهای که دارند در خواست خود برای حضور در یک یا چند کمیسیون را اعلام و اعضای شعب با رای گیری برای حضور افراد در کمیسیونها موافقت میکنند.
در همین حال، نمایندگان بر اساس سهم هر فراکسیون با توجه به اکثریت یا اقلیت بودن و همچنین سوابق کاری و تخصصی که دارند در کمیسیونها حضور پیدا می کنند و با این حال می توان پیش بینی کرد که چه افرادی در کدام کمیسیونها حضور می یابند و احتمال رئیس شدن کدام یک از آن ها وجود دارد.
کمیسیونها از حیث تخصص به دو بخش تقسیم می شوند که در قسمت اول کمیسیون اصل ۹۰، امنیت ملی و سیاست خارجی، قضایی و حقوقی و شوراها و امور داخلی کشور در این بخش قرار می گیرد و کمیسیونهای آموزش، اجتماعی، بهداشت و فرهنگی در دستهبندی دوم قرار میگیرند و مابقی آن ها نیز کمیسیونها اقتصادی هستند که کمیسیون ها عمران، صنایع، برنامه و بودجه، کشاورزی و اقتصاد را شامل می شود.
همچنین حضور ۱۷ زن در مجلس دهم، این مجلس را برای همیشه در تاریخ ثبت خواهد کرد و چنین حضور و اقبال مردمی از زنان تحصیلکرده کشور برای عضویت در پارلمان تاثیر بسزایی در ترکیب کمیسیونها خواهد داشت. نمایندگان زن به واسطه تحصیلات و سابقه اجرایی که دارند در کمیسیون اقتصادی، اجتماعی، بهداشت و آموزش و تحقیقات حضور پر رنگی خواهند داشت.
در این میان، کمیسیون اصل ۹۰ از حساسیت ویژهای برخوردار است، به این جهت انتخاب اعضای آن در صحن علنی انجام میشود و رئیس آن به پیشنهاد رئیس مجلس مشخص میشود.
طبق ماده 20 آئین نامه داخلی مجلس نیز هیچ یک از اعضای هیأت رئیسه مجلس نمی توانند به عضویت کمیسیون برنامه و بودجه و محاسبات مجلس انتخاب شود و در صورتى که هریک از اعضای این کمیسیون به عضویت هیأت رئیسه انتخاب گردند از کمیسیون مستعفى شناخته شده و مطابق مراتب منظور در این آئین نامه نسبت به تعیین کمیسیون جدید اقدام خواهند نمود و همچنین نمى توانند به عنوان رئیس یا سخنگوی کمیسیونهاى مجلس انتخاب گردند و درصورتى که رئیس یا سخنگوی کمیسیونها به عضویت هیأت رئیسه انتخاب گردند از سمت خود در کمیسیون مستعفى شناخته می شوند از این رو، علی لاریجانی (رئیس مجلس)،مسعود پزشکیان و علی مطهری (نواب رییس اول و دوم ) غلامرضا کاتب، سیدامیرحسین قاضیزادههاشمی، اکبر رنجبرزاده، علیاصغر یوسفنژاد، احمد امیرآبادیفراهانی و محمدعلی وکیلی به عنوان دبیران هیات رییسه و همچنین محمد آشوری، بهروز نعمتی و محمد قسیم عثمانی به عنوان ناظران هیئت رئیسه 12 نفری هستند که نمی توانند به عنوان رئیس کمیسیون ها برگزیده شوند.
در جدول زیر گزینه های احتمالی کمیسیون ها تخصصی مجلس به تفکیک فراکسیون ها آمده است:
کمیسیون آموزش و تحقیقات
|
|||
نام/ حوزه انتخابیه
|
فراکسیون |
مدرک تحصیلی و سوابق |
رئیس کمیسیون مجلس نهم |
محمدرضا عارف/ تهران |
امید |
دکترای برق- رئیس بنیاد امید ایرانیان - رئیس هیأت مدیره بنیاد باران - رئیس سه انجمن علمی- 35 سال تدریس در دانشگاههای شریف و تهران- رئیس دانشگاه تهران- معاون اول رئیس جمهور دولت اصلاحات- وزیر پست و تلگراف و تلفن- رئیس سازمان مدیریت و برنامه ریزی. |
محمد مهدی زاهدی |
حمیدرضا حاجی بابایی/ همدان |
ولایت |
دکترای الهیات و معارف –عضو هیئت رئیسه مجالس هفتم و هشتم- وزیر آموزش و پرورش در دولت دهم - رئیس فراکسیون فرهنگیان مجلس هشتم-عضوهئیت امنای دانشگاه های بوعلی سینا و علوم پزشکی همدان- رئیس آموزش و پرورش همدان. |
|
کمیسیون اجتماعی
|
|||
علیرضا محجوب/ تهران |
امید |
لیسانس تاریخ- دبیر کل خانه کارگر- نماینده دوره های پنجم، هشتم و نهم مجلس- عضو کمیسیون اجتماعی- |
عبدالرضا عزیزی |
عبداالرضا مصری/ کرمانشاه |
ولایت |
کارشناسی ارشد مدیریت دولتی- نماینده مجلس هفتم وزیر کار، رفاه و تامین اجتماع در دولت نهم- سفیر ایران در ونزوئلا- عضو شورای مرکزی کمیته امداد امام خمینی(ره)- عضو کمیسیون اجتماعی و عضو هیئت رئیسه مجلس نهم |
|
کمیسیون اقتصادی
|
|||
الیاس حضرتی/ تهران |
امید |
کارشناسی ارشد مدیریت دولتی- مدیر مسئول روزنامه های اعتماد و تعادل- عضو شورای مرکزی حزب اعتمادملی - نماینده چهار دوره مجلس، فرمانده سپاه گیلان. |
ارسلان فتحیپور |
کاظم دلخوش/ صومعه سرا |
ولایت |
فوق لیسانس مهندسی اقتصاد و دانشجوی دکترای اقتصاد- نائب رئیس کمسیون اقتصادی مجلس هشتم- عضو هیئت بررسی و تطبیق مصوبات دولت با قوانین در مجلس - معاون نظارتی بیمه مرکزی.
|
|
کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی
|
|||
مصطفی کواکبیان/ تهران |
امید |
دکترای علوم سیاسی - استاد دانشگاه علامه طباطبایی – نماینده مردم سمنان درمجلس هشتم- دبیر کل حزب و مدیر مسئول روزنامه مردمسالاری |
علاء الدین بروجردی |
حشمت فلاحت پیشه/ اسلام آباد غرب |
مستقل |
دکترای علوم سیاسی- کارشناس ارشد روابط بین الملل- عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی- عضو کمیسیون امنیت ملی در دورهٔ هفتم و هشتم مجلس- مشاور تیم مذاکره کننده هسته ای |
|
کمیسیون انرژی
|
|||
غلامرضا حیدری/ تهران |
امید |
مهندسی برق دانشگاه امیرکبیر-دکترای مدیریت سیاستگذاری-رئیس کمیسیون نیرو، مخابرات و انرژی اتمی در مجلس سوم - مشاور وزیر نیرو - عضویت در هیات علمی دانشگاه شهید عباسپور و ریاست دانشکده مدیریت و اقتصاد دانشگاه |
علی مروی |
حسین امیری خامکانی/ زرند |
امید |
دکترای فیزیک- رئیس دانشگاه پیام نور کرمان |
|
کمیسیون برنامه و بودجه و محاسبات
|
|||
محمدرضا تابش/ اردکان |
امید |
دکترای مهندسی منابع طبیعی-- قائم مقام دفتر رئیس جمهوری- نماینده دوره های ششم، هفتم، هشتم و نهم مجلس- عضو کمیسیون برنامه و بودجه و محاسبات عضو شورای عالی محیط زیست-رئیس فدراسیون سوارکاری ایران. |
غلامرضا تاج گردون |
محمود بهمنی/ طالقان |
ولایت |
محمود بهمنی رییس کل بانک مرکزی در دولت دهم- لیسانس اقتصاد گرایش بانکداری- فوق لیسانس مدیریت بانکداری - دکترای مدیریت بازرگانی- معاونت و ریاست اعتبارات کل بانک ملی ایران-ریاست ادارات سرمایهگذاری
|
|
کمیسیون بهداشت و درمان
|
|||
علی نوبخت/ تهران |
امید |
متخصص بیماری های کلیه (نفرولوژی)- معاون اسبق درمان وزارت بهداشت دولت سازندگی- نماینده رئیس جمهور در شورای عالی هلالاحمر- عضو هیئت امنای دانشگاه علوم پزشکی گیلان- دبیر فرهنگستان علوم پزشکی- دبیرانجمن علمی پیوند اعضای ایران- |
حسینعلی شهریاری |
محسن علیجانی زمانی/ تهران |
امید |
دکترای پزشکی- -عضو انجمن اسلامی جامعه پزشکی کشور- مدیر مرکز درمان در منزل جهاد دانشگاهی- معاون پشتیبانی و خدمات تخصصی پژوهشکده سرطان جهاد دانشگاهی- عضو مجمع مشورتی توسعه استان تهران. |
|
کمیسیون صنایع و معادن
|
|||
سید فرید موسوی/تهران |
امید |
دکترای مدیریت- عضو هیأت علمی- عضو حزب اتحاد ایران اسلامی- انجمن مهندسین صنایع ایران- مشاور عالی جامعه مدیران کنترل کیفیت صنایع کشور- عضویت در شورای سردبیری نشریات دانشجویی. |
رضا رحمانی |
محسن کوهکن ریزی/ لنجان |
ولایت |
کارشناسی ارشد حقوق - نماینده دورههای چهارم و هفتم- دبیر کل جامعه اسلامی نمایندگان ادوار مجلس. عضو هیئت رئیسه مجلس هفتم. |
|
کمیسیون عمران
|
|||
مهرداد لاهوتی/ لنگرود |
ولایت |
لیسانس مدیریت- نماینده مجالس هشتم و نهم- عضو سخنگوی کمیسیون عمران- شهردار- مدیر کل استانداری- مدیریت شهرداریها در استانهای کردستان، سمنان، گیلان و مازندران |
سید مهدی هاشمی |
عبدالکریم حسین زاده/ نقده و اشنویه |
امید |
کارشناسی ارشد شهرسازی- نماینده مجلس نهم- نائب رئیس کمیسیون عمران مجلس-مدیر عامل شرکت خصوصی معماری و شهر سازی |
|
کمیسیون فرهنگی
|
|||
مهدی شیخ/ تهران |
امید |
دانشجوی دکترای معارف اسلامی- سطح 3 حوزه علمیه قم- تدریس در دانشگاههای علامه طباطبائی، شهید بهشتی، آزاد اسلامی و علوم انتظامی- مروج فرهنگی ایران در اروپا- راه اندازی خانه فرهنگی در بوسنی و هرزه گوین- مسئولیت های اجرایی در سازمان عقیدتی سیاسی نیروی انتظامی- کارشناس فرهنگی روحانیون در حج عمره و مسئول نمایندگی بعثه نجف. |
احمد سالک |
مجتبی ذوالنوری/ قم |
ولایت |
تحصیلات حوزوی- کارشناسی ارشد علوم دفاعی دانشگاه امام حسین(ع)- دکترای مدیریت استراتژیک دانشگاه عالی دفاع ملی -فرماندهی تیپ امام صادق(ع) – دبیر کل کنگره شهدای روحانی سراسر کشور-ریاست ستاد نمایندگی ولیفقیه در سپاه - جانشین نماینده ولی فقیه در سپاه - مشاور عالی نماینده ولی فقیه در سپاه. |
|
کمیسیون قضایی و حقوقی
|
|||
محمود صادقی/ تهران |
امید |
دکترای حقوق خصوصی- دانشیار دانشگاه تربیت مدرس- عضو شورای مرکزی انجمن اسلامی مدرسین، نائب رئیس انجمن علمی حقوق مالکیت فکری ایران -مشاور وزیر و مدیرکل بازرسی وزارت علوم- دبیر کمیسیون های انجمنهای علمی وزارت علوم-مدیرکل فرهنگی دانشگاه تربیت مدرس. |
اللهیار ملکشاهی |
محمد دهقان/ چناران طرقبه و شاندیز |
ولایت |
دکترای حقوق خصوصی- معاون سیاسی سازمان بسیج دانشجویی کشور- |
|
کمیسیون کشاورزی
|
|||
محمد مهدی برومندی/ مرودشت |
ولایت |
فوق لیسانس مهندسی کشاورزی ،زراعت سخنگوی کمیسیون کشاورزی، آب و منابع طبیعی |
عباس رجایی |
احمد علی کیخا/ زابل |
امید |
دکترای اقتصاد کشاورزی از دانشگاه نیوانگلند استرالیا-عضو هیأت علمی اقتصاد کشاورزی دانشگاه زابل- معاون محیط طبیعی سازمان محیط زیست در دولت های دهم و یازدهم-نایب رئیس اول کمیسیون کشاورزی در مجلس هشتم. ناظر شورای عالی آب کشور. |
|
کمیسیون اصل نود
|
|||
محمد علی پور مختار/ کبودرآهنگ |
ولایت |
دانشجوی دکترای حقوق |
محمدعلی پور مختار |
محمد کاظمی/ ملایر |
امید |
فارغ التحصیل حقوق دانشگا تهران- نماینده دوه ششم مجلس- مخبر کمیسیون حقوقی و قضایی- قاضی دیوان عالی کشور- دادستان انقلاب اسلامی- نماینده سازمان بازرسی کل کشور درهمدان- رئیس ستاد اجرایی فرمان حضرت امام (ره) در کرمانشاه- معاون دادگستری کل استان تهران- رئیس متجمع های قضایی استان تهران- مدیرکل حقوقی سازمان تامین اجتماعی |
|
کمیسیون سیاست داخلی و امور شوراها |
|||
داوود محمدی/ تهران |
امید |
کارشناسی ارشد علوم سیاسی- دبیرکل انجمن اسلامی معلمان- معاون آموزشی منطقه 12 تهران- سرپرست فرمانداری جهرم، مدیرکل سیاسی انتظامی- استانداری فارس |
امیر خجسته |
محمد جواد کولیوند/ کرج |
ولایت |
فوق لیسانس مدیریت صنعتی- معاون استاندار تهران- فرماندار ویژه کرج-نماینده مجلس نهم- نایب رئیس اول کمیسیون شوراها و امور داخلی کشور- استاد و عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی کرج- مدیر کل اموال ، ساختمان و پشتیبانی وزارت امور خارجه- معاون مالی و اداری پست بانک ایران. |
2
04