زهره حاجیان- ایسکانیوز: این کودکان به خودی خود معضل نیستند، اما تبعاتی که کار کردن این کودکان و نوجوانان به دنبال دارد آنها را به یکی از بزرگ‌ترین آسیب‌های اجتماعی تبدیل کرده است. گفت‌وگوی ایسکانیوز با جواد درویش، معاون فرهنگی اجتماعی شهرداری منطقه 18 به دلیل گسترده بودن بحث آسیب‌های اجتماعی و وضعیت کودکان‌کار کمی بیشتر از مصاحبه‌های معمول طول کشید.
ریشه‌های معضل کار کودکان
موضوع کودکان کار، یکی از جدی‌ترین آسیب‌های اجتماعی منطقه ماست. معاون فرهنگی‌ـ اجتماعی شهرداری در مورد این آسیب اجتماعی می‌گوید: «وضعیت کار کودکان در خیابان‌ها و کارگاه‌ها تبدیل به معضلی اجتماعی شده است و به جرئت می‌توان گفت که آسیبی است که جامعه را تهدید می‌کند.»
او با اشاره به اینکه این کودکان در منطقه پخش هستند می‌گوید: «متأسفانه در منطقه 18 بیشتر از 400 کودک کار و خیابان وجود دارد و دلیلش هم گستره فقر در منطقه است. این کودکان به دلیل اعتیاد پدر، فقر خانواده، طلاق یا مسائلی از این دست مجبور به کار می‌شوند و از سوی دیگر باندهایی هم هستند که این بچه‌ها را به کار می‌گیرند و از آنها سوءاستفاده می‌کنند. البته نمی‌توان ادعا کرد که همه اینها باند هستند و به‌صورت برنامه‌ریزی شده فعالیت می‌کنند.»
قدم بزرگ برای آینده کودکان کار
هم‌اکنون مدیریت شهری منطقه در شهرک گلدسته حدود 140 کودک کار را تحت پوشش قرار داده و همچنین در کنار ساختمان معاونت فرهنگی و اجتماعی شهرداری منطقه، حدود 60 نفر از کودکان‌کار پوشش داده شده‌اند.
درویش به ایسکانیوز می‌گوید: «در حال حاضر با «مؤسسه مهرآفرین» کار می‌کنیم که فعالیت‌های اجتماعی خوبی دارد و ما کنارشان هستیم تا این قدم بزرگ برداشته شود و تا یکی، 2 هفته دیگر کار شروع می‌شود.» به اعتقاد درویش، شناسایی کودکان‌کار و خیابان و تشکیل پرونده و رسیدگی تخصصی به این بچه‌ها، کار بزرگی است. او می‌گوید: «در قدم بعدی به دنبال این هستیم که در آینده، این کودکان را به کارآفرینی سوق دهیم، چراکه اگر قرار است این بچه‌ها کار کنند بهتر است تحت نظارت ما در کارگاه‌های کارآفرینی فعالیت داشته باشند.»
آموزش کار مناسب
معاون شهردار منطقه با بیان این مطلب که قرار است با همکاری سمن‌های منطقه، فضایی را برای کارآفرینی ایجاد کنند می‌گوید: «در نظر داریم در این کارگاه‌ها، مشاغلی را آموزش دهیم که بچه‌ها بتوانند انجام دهند، چراکه ما نمی‌توانیم جلوی کار کردن کودکان را بگیریم، چون آنها دچار فقر هستند و مشکل مالی دارند و مجبورند برای امرار معاش و گذران زندگی‌شان کار کنند و ما هم توان این را نداریم که خرج همه اینها را بدهیم و نگذاریم کار کنند.» درویش با اشاره به اینکه لازم است برنامه‌ای تدارک ببینیم که کودکان‌کار از خیابان جمع شوند می‌گوید: «کودکان کار و خیابان در معرض خطرات و اتفاقاتی هستند که ممکن است درگیرشان کند. آنها شاید درگیر مسائل موادمخدر و حتی جابه‌جا کردن آن شوند و ما برای اینکه از این خطرات نجاتشان دهیم باید جایی مناسب برای کار کردن برایشان فراهم کنیم.»
مرکزی به نام «پرتو» در منطقه ما
معاون فرهنگی اجتماعی شهردار منطقه در ادامه می‌افزاید: «در این معاونت برنامه‌ریزی‌هایی برای ساماندهی کودکان‌کار انجام داده‌ایم. مرکزی به نام «پرتو» هم در منطقه فعالیت می‌کند و با تحت پوشش قرار دادن کودکان به آنها آموزش می‌دهد. اعضای مرکز سعی می‌کنند تا به کودکانی که از تحصیل بازمانده‌اند کمک کنند و آنها را به چرخه تحصیل باز گردانند.» به گفته درویش، معاونت فرهنگی و اجتماعی پا را فراتر نهاده و با چند NGO، کار مشارکتی انجام می‌دهد: «در این همکاری، کودکان‌کار و خیابان منطقه را شناسایی کرده‌ایم و برای آنها پرونده تشکیل داده‌ایم و مباحث پزشکی و وضعیت خانوادگی و همچنین وضعیت اجتماعی آنها بررسی و برای بهبود شرایط آنها تلاش می‌کنیم.» او می‌گوید: «در حال حاضر در 2 ناحیه این کار را انجام داده‌ایم و قرار است طرح را در تمام منطقه گسترش دهیم.»
نخبه‌هایی که در خیابان‌ها سرگردانند
درویش با اشاره به اینکه از بین همین کودکان‌کار که در خیابان هستند نخبه‌هایی شناسایی شده‌اند می‌گوید: «با شناسایی این کودکان کمک کردیم که آنها به سمت درس و تحصیل برگردند و جالب اینجاست که اگر ما اینها را شناسایی نکنیم و برنامه‌ای برایشان نداشته باشیم شک نکنید آنها به هوش سیاه تبدیل شوند و به سمت افکار منفی سوق پیدا کنند. بنابراین بهتر است که آنها را مدیریت کنیم و از هوش، استعداد، انرژی، قدرت و توان‌شان برای کشورمان استفاده کنیم.» درویش می‌گوید: «ما با افراد و گروه‌هایی که تفکرشان با ما همسوست و دنبال این هستند که شهر را از مشکلاتی که برای این بچه‌ها وجود دارد پاکسازی کنند آماده همکاری هستیم و در هر زمینه‌ای کمک می‌کنیم و از ظرفیت آنها بهره‌می‌بریم. البته کار را در چارچوب مقررات و قانون به جلو می‌بریم و با باندهای سودجو که از این بچه‌ها سوءاستفاده می‌کنند حتماً مقابله می‌کنیم.»
اولویت با بچه‌هاست
جواد درویش، معاون شهردار منطقه در پاسخ به این سؤال که سودجویان منطقه در زمینه کودکان‌کار تا به حال شناسایی شده‌اند می‌گوید: «در حال حاضر فقط شرایط کودکان‌کار را بررسی می‌کنیم. براساس اطلاعات به دست آمده و داشته‌های خودمان و گزارشات رسیده به دنبال این هستیم که اول این بچه‌ها را شناسایی کنیم. چون نگران این هستیم که اگر اقدامی کنیم این بچه‌ها را از این منطقه جمع کنند و به جاهای دیگر بفرستند و ما نتوانیم حریف آنها شویم.»
درویش در پاسخ به این سؤال که به غیر از کودکان کار، آسیب‌های اجتماعی منطقه کدام است می‌گوید: «در منطقه 18 به دلیل مهاجر‌پذیر بودن، خرده فرهنگ‌های مختلفی وجود دارد و بیشتر این مهاجران وضعیت مالی خوبی ندارند. بنابراین فقر در این منطقه بیداد می‌کند. فقر در کنار معضل دیگری به نام طلاق که آن هم حاصل فقر است از آسیب‌های اجتماعی این منطقه به شمار می‌رود.
البته نمی‌توان تضادهایی که بین خرده‌فرهنگ‌ها وجود دارد و پرخاشگری‌ها، اعتیاد، و مسائل اخلاقی را هم نادیده گرفت. اینها مسائل اجتماعی هستند که با آنها روبه‌رو هستیم و تلاش می‌کنیم با برنامه‌های فرهنگی آنها را حل کنیم. در سال گذشته منطقه 18 را به کارگاه آموزشی تبدیل کردیم و بیش از 4 هزار کارگاه آموزشی برای مردم ارائه کردیم تا آگاهی مردم را بالا ببریم. سعی کردیم خرده فرهنگ‌های مردم را به هم نزدیک کنیم و در سال 1395 هم تصمیم‌مان این است که منطقه را به کارگاه‌های کارآفرینی تبدیل کنیم، یعنی کارگاه‌هایی تشکیل می‌دهیم و برای این کار از کارآفرینان تهران دعوت می‌کنیم. به دنبال این هستیم که فضایی ایجاد کنیم تا اعضای خانواده‌های نیازمند مشغول به کار شوند و درآمدی داشته باشند و بتوانند با سختی کمتری امرار معاش کنند.»
105105
