به گزارش ایسکانیوز نزار النداوی مترجم، شاعر و مستندساز لبنانی دانمارکی است که از پدری لبنانی و مادری عراقی زاده شده و در دانمارک بزرگ شده است. او در اثر معاشرت با ایرانیان با زبان فارسی آشنا و به آن علاقمند شده تا جایی که به یکی از مترجمان زبان فارسی به عربی تبدیل شده است. از فیلم هایی که او از فارسی به عربی ترجمه کرده می توان به مریم مقدس، خورشید و زمین، صاحب دلان، به رنگ خداو... اشاره کرد. النداوی در طول سال ها به عنوان فیلمساز مستندهایی چون انقلاب تونس، انقلاب مصر، شاعر کلاسیک عربی محمد مهدی جوهری شاعر عراقی، زنان بر سر قدرت، آلودگی دریایی در لبنان در اثر جنگ 2006 ، دوباره تریاک، چرا پناهندگی؟ و ... را ساخته و در این میان توانسته جوایزی چون جایزه بین المللی noor آمریکا، جشنواره ی بهترین فیلم کوتاه عربی در سال 2009 از جشنواره ی سانفرانسیسکو را از آن خودکند و کاندیدای جشنواره ی کاروان آمستردام باشد. او به عنوان مترجم آثار فارسی به عربی ترجمه ی بعضی اشعار حافظ و مولانا را انجام داده و با همراهان لبنانی خود در برنامه های حافظ شناسی در آن کشور برگزار می کند. به مناسبت حضور نزار النداوی در ایران از او دعوت کردیم تا در خبرگزاری ایسکانیوز حاضر شود و با او به گفتگو نشستیم.

به عنوان اولین سوال، یک بیوگرافی از خودتان بفرمایید.

من لبنانی هستم دانمارکی هستم عراق متولد شدم. پدرم لبنانی هستند مادرم عراقی هستند. در لبنان بزرگ شدم. 29 سال قبل به دانمارک سفر کردم و همانجا بیشتر زندگی می کنم، رشته اقتصاد خواندم و کارم چیز دیگری است مدتی در تجارت کار کردم اما موفق نشدم و بعد دنبال کار ترجمه و کار رسانه رفتم. ترجمه از فارسی به عربی و دانمارکی به عربی انجام می دادم.

زبان فارسی را کجا و چگونه یاد گرفتید؟

من دوستان فارسی زبان زیادی داشتم و دارم از آنها فارسی را یاد گرفتم و هنوز هم با آنها در ارتباط هستم و ازشان یاد می گیرم. زمانی که دانمارک بودم برای پناهندگان در دانمارک ترجمه می کردم آنها احتیاج به مترجم داشتند من برایشان ترجمه می کردم. بعد عده خیلی زیاد از فیلم ها و سریال ها ایرانی از جمله مریم مقدس، صاحبدلان و خیلی فیلم های زیادی که یادم نیست را از فارسی به عربی برای زیرنویس و دوبله ترجمه کردم. این شد که اقتصاد را کلا گذاشتم کنار و دنبال کار رسانه و هنر رفتم.

درمورد کتاب هایی که ترجمه کرده اید توضیح دهید.

من بعضی از شعرهای ایرانی را به عربی ترجمه کردم . این اشعارقبلا به عربی ترجمه شده بود اما به نثر بود و من آمدم شعر فارسی به شعر عربی ترجمه کردم یعنی به شکل منظوم در آوردم و هنوز دارم روی آنها کار می کنم. در میان شعر کلاسیک ایران از اشعار حافظ زیاد ترجمه کرده ام . در تونس یک کنفرانسی بود که من را نیز دعوت کردند و من هم در آن کنفرانس که درباره حافظ بود شرکت داشتم و صحبتی کردم. یک کتاب از گزینه اشعار حافظ هم دارم که در لبنان چاپ شده است. کل دیوان حافظ را هنوز ترجمه نکرده ام و چیزهایی که خواستم استفاده کنم را انتخاب کردم.

شما گفتید این اشعار را به نظم ترجمه کرده اید پس خودتان هم با شعر آشنایی دارید؟

بله من همان آن وقت که فارسی یاد می گرفتم به شعرهای حافظ یا سعدی و باباطاهر گوش می دادم و کلماتی که نمی فهمید را م از دوستانم می پرسیدم که متوجه معنی آنشوم و همین طور همراه زبان شعر را نیز یاد گرفتم.

تا الان ترجمه هایی که از شعر حافظ و شاعران ایرانی به عربی موزون نبوده به صورت نثر بوده است؟

از مولانا صحبت کنم که به صورت نثر جمع شده بود و متاسفانه ترجمه خیلی بدی بود.مثلا ترجمه محمد کفافی که در قاهره چاپ شده بعضی از اشتباهات هم در آن است.

آقای شبلی هم حافظ را ترجمه کرده اند ترجمه ایشان چطور است؟

راستش آن را دقیق نخواندم هنوز نمی توانم رای بدهم اما دیدم بعضی شعرهای حافظ را ترجمه کرده اند اما همه آنها به نثر است.

استقبال از اشعار فارسی چطور است؟

خوب بود در تونس و در لبنان همیشه درباره حافظ جلساتی را برگزار می کنیم، چون ما در لبنان انجمن شعر داریم و در تونس هم مردم خیلی استقبال کردند. در آن انجمن من همیشه از شعر ایرانی حافظ و مولانا می خوانم و هر کسی که شعر حافظ و شعر مولانا را گوش می دهد و خوشش می آید.

چه ویژگی در شعر حافظ هست که آن را دوست دارید؟

راستش من زبان خیلی خوب نیست که بتوانم به صورت دقیق درباره ویژگی های حافظ صحبت کنم اما می توانم بگویم من عرفان خوانده ام، قبل از این که شاعر بزرگی شوم هم شعر خوانده بودم، شعر سبک حافظ خیلی عالی است هم از لحاظ محتوا و هم فرم عالی است و در آن پر از رمز و کنایه است.

نظرتان راجع به شعرهای عربی که در حافظ است چیست؟

شعرهای عربی که حافظ دارد که از یک شاعر که عرب زبان نیست خیلی خوب است. یک چنین شعری که آدم خوب توجیه می شود که حافظ زبان عربی را خوب بلد است. از کنایه و جناس در عربی قشنگ استفاده کرده است. درمورد سعدی نمی توان این را گفت به نظر من حافظ بهتر بود. شعر سعدی را هم من خوانده ام اما شعر حافظ به نظر من یک مقدار بالاتر است.

شما اشعار مولانا را هم ترجمه کرده اید؟

بله بخش هایی از مثنوی را ترجمه کرده ام و نی نامه از آن جمله است. نی نامه پیش از این فقط به نثر ترجمه شده بود به یادم هست آقایی به نام هاشمی در نجف که فوت شد هزار و دویست بیت از از مثنوی معنوی را ترجمه کرده بودکه فوت شد ، اما من آمدم این شعر را خواندم و ترجمه را دیدم ، ایشان بیشتر به صورت نظم آن را ترجمه کرده بود یعنی شاعرانه نبود وزن داشت.

چه شد که به فرهنگ ایران علاقمند شدید؟

نمی دانم! یک دفعه دیدم خیلی علاقه مندبه زبان و فرهنگ و موسیقی و همه چیز ایران شدم.

موسیقی سنتی هم گوش می دهید؟

بله خیلی من آقای شجریان را گوش می دهم. شجریان و شهرام ناظری و افتخاری و خیلی های دیگر که هستند.

وضعیت توجه به شعر فارسی در کشورهای عربی چگونه است؟ در دانشگاه های کشورهای عربی مثل مصر و لبنان یا عراق دیده اید که اشعار فارسی هم آموزش داده شود؟

بله در دانشگاه لبنان و عراق ادب فارسی هست اما زیاد دانشجویان اطلاع ندارند، چون می دانید معمولا در دانشگاه زیاد معلومات نمی دهند یک چیزهای کوتاهی می گویند.

خب درمورد فیلم هایتان صحبت کنید، فیلم هایی که ساختید همه مستند بودند؟

اولین فیلمی که ساختم 11 سال پیش بود که راجع به یک شاعر بزرگ عرب به نام محمدمهدی الجواهری بود که عراقی هم هست. فیلم دوم زن ها سر قدرت در رابطه با زن هایی که در دنیای عرب وارد سیاست شدند. بعد رفتم دوربین خریدم و خودم فیلمبرداری کردم و در جنوب عراق از یک چایی فروش یک مستند ساختم و فرستادم به هلند که در جشنواره کاروان کاندید شد بعد فرستادم به آمریکا که سانفرانسیسکو جایزه اول را بردم. برای شبکه المستقبل که لبنانی است 4 فیلم ساختم که درباره آلودگی دریایی بعد از جنگ 33 روزه، تریاک دوباره, پناهندگان عراقی در لبنان بود و یک فیلم هم ساختم پیرامون مشکلات دوباره نوسازی بعد از جنگ 33 روزه لبنان . بعد شروع کردم یک عده از مستندات تاریخی و فرهنگی و مذهبی ساختم. رفتم مصر از سر امام حسین از مقام حضرت زینب که می گویند آنجا دفن شده بعد ضریح مالک اشتر و محمدابوبکر و فاطمه دختر امام حسین هرکدام جدا جدا فیلم درست کردم.

برای ساخت فیلم هایتان در مناطقی بودید که معمولا جنگ بوده و درگیری هیچ وقت اتفاقی برایتان نیفتاد؟

من چند تا گزارش از عراق در همان وضعیت امنیتی اش درست کردم که خیلی بد بود. دو الی سه بار در وضعیت خیلی خطرناک بودیم در لبنان هم همین طور. در مناطق عملیاتی بودیم که من را گرفتند بردند جایی برای بازجویی و اذیتم کردند.

فکر می کنید فیلم های مستند شما چه ویژگی دارد؟

من همیشه از کار خودم راضی نیستم حتی از شعری که می نویسم. فکر می کنم بهترین فیلم هایی که ساخته شده در مغرب بوده است یا که فضا خیلی قشنگ تر و تمیز تر بود و کار راحت تر بود و فیلمبرداری در آنجا جالب بود. البته متن که می نویسم برای فیلم های خودم چون شاعر هستم به روش مستند شاعرانه انجام می دهم. یعنی آدم هم از فیلم خوشش می آید هم از متنی که گوش می دهد.

برنامه آینده تان چیست؟

حتما به شعر گفتن ادامه می دهم ولی زیاد شعر نمی نویسم، کم و طولانی می نویسم. اگر چیز جدیدی نداشته باشم نمی نویسم چیز تکراری هم نمی نویسم سبک خاصی دارم .

اگر بخواهید از ایران فیلم بسازیددوست دارید چگونه باشد؟

من یک سوژه دارم به نام کاروان یا مسافر. کارگردان باید مسافرت کند تا خیلی از چیزهای تاریخی که مجموع همه چیز است از طبیعت، از صنعت، از دانش و حتی از پشت صحنه زندگی را باید نشان دهیم. از ماشینی که پنچر شده و همه چیز، به یک روشی که قشنگ باشد، نه این که روش معمولی که فقط متن و تصاویر را نشان دهد ولی هنوز معتقدم که اگر اسپانسر پیدا کنم. سعی خواهم کرد همان مدتی که در ایران هستم از ایران فیلم بسازم چون به نظرم در خارج از ایران این کشور را خوب نمی شناسند من می خواهم ایران را به دنیا معرفی کنم.

502502