ناهید سمیعی: قرن بیستم قرن حداکثر هاست. حداکثر لذت ،حداکثر قدرت، حداکثر کار،حداکثر بهره کشی ، حداکثر استفاده از منابع و . . . اما آیا براستی روح سرکش انسان مجال آن را خواهد یافت که تا به ابد حداکثر بماند؟ جواب این سوال را قرن بعد داد. استفاده بی رویه از محیط زیست در قرن بیستم سبب شد که ادامه حیات برای انسان ها دچار چالش های جدی و جبران ناپذیر شود و چشم انداز حیات در کره زمین با ترس همراه شود و به موجب این مشکلات بشر در قرن بیست و یکم دانست که توسعه تنها زمانی پایدار خواهد ماند که در استفاده از منابع طبیعی خود حداقل باشیم و حفاظت از محیط زیست خود را در راس امور قراردهیم.

دانشگاه های سبز در جهان

نخستین بار در جهان موضوع دانشگاه سبز و توسعه پایدار توسط یک فرد آمریکایی مطرح شد. او یک انجمن حرفه ای در سال 2005 با عنوان انجمن توسعه پایدار و پیشرفت آموزش عالی را تشکیل داد که این انجمن در دنیا به اختصار با عنوان AASHE شناخته شد. اما در حال حاضر AASHE به دانشگاه هایی گفته می شوند که بالاترین سطح موفقیت را در طراحی های سبز و و توسعه آن در جوامع اطراف خود دارند.

در تمامی دانشگاه های جهان سیستمی به نام سیستم پایداری وجود دارد که این امکان را می دهد تا تمامی دانشگاه ها میزان پیشرفت خود را در زمینه توسعه پایدار و حفظ منایع طبیعی ارزیابی کرده و بر اساس نوع فعالیتش در چهار رده پلاتین، طلا، نقره و برنز قرار گیرند. در جهان 19 دانشگاه در رده برترین دانشگاههای جهان قرار دارند، این دانشگاه ها با ارائه طرح هایی برای کاهش زباله، مصرف درست انرژی، ارائه کمک های مالی به دانشجویان در پروژه های محیط زیستی، ترویج حمل و نقل جایگزین و سایر اقداماتی که به نفع محیط زیست خواهد بود به این برتری دست یافته اند.

نخستین دانشگاه در جهان، دانشگاه ایالتی کلرادو - فورت کالینز،این دانشگاه سبزترین نهاد آموزشی در ایالات متحده آمریکا است که در رده بندی پلاتین در جهان قرار دارد. فضای این دانشگاه مجهز به اولین خانه سبز خورشیدی است که از این طریق هوای مطبوع کل مجموعه، ارتباط مستقیمی با فضای خارجی سرسبز بیرونی آن دارد.

دانشگاه دوم، کالج سبز کوه -واقع در کنار دریاچه ای در جنوب ورمونت است. این دانشگاه در برنامه های درسی خود آموزش هایی با عنوان پایداری محیط زیست قرار داده که برای دانشجویان مفید بوده و به همین دلیل از نظر سطح علمی در موضوع محیط زیست به خود می بالد. این کالج در دامنه یک کوه سبز واقع شده است و به عنوان دومین دانشگاه سبز در ایالات متحده آمریکا شناخته می شود.

دانشگاه سوم دانشگاه کالبی COLBY COLLEGEاست که یکی از قدیمی ترین دانشگاه های ایالت متحده آمریکا است. این کالج در سال 2013به عنوان چهارمین دانشگاه سبز در آمریکا انتخاب شد. همچنین کالبی سال های زیادی است که در زمینه محیط زیست مطالعات گسترده ای انجام داده و به همین دلیل تا کنون جایزه های بسیاری را دریافت کرده است. اتفاقی که در این دانشگاه همواره جریان دارد این است که دانشجویان این دانشگاه موظفند با انجام پژوهش های علمی و البته با همکاری اعضای هیئت علمی، چالش های پیچیده زیست محیطی را حل کنند.

برترین دانشگاه های ایران در سبز سازی فضاهای آموزشی کدامند؟

ایران نیز به عنوان یک کشور در حال توسعه چنانچه به محیط زیست خود ارج ننهد بدون شک با مشکلات اساسی رو در رو خواهد بود و نخواهد توانست به اهداف توسعه ای و چشم انداز 20 ساله کشور دست یابد. در این زمینه دانشگاه های کشور با توجه به اقلیم متفاوت هر استانی فعالیت های بسیاری را در خصوص سبز سازی دانشگاه ها انجام داده اند. دانشگاه های بسیاری در ایران مانند دانشگاه صنعتی اصفهان به عنوان دانشگاه پایلوت و اولین دانشگاه سبز کشور ، دانشگاه صنعتی امیر کبیر با تغییر در فضای سبز دانشگاهی خود، دانشگاه زنجان که بر اساس رتبه بندی " گرین متریک"، در میان 301 دانشگاه جهان به عنوان یکی از سبزترین دانشگاههای جهان شناخته شد، دانشگاه صنعتی شریف که همواره پیش قدم در سبز سازی فضاها و فناوری های نوین بوده و همچنین دانشگاه آزاد اسلامی که با ایجاد کمیته توسعه فناوری محیط زیست، توسعه فناوری انرژی های پاک و تجدیدپذیر و کمیته توسعه فناوری آب، خشکسالی، کشاورزی و منابع طبیعی همواره در این امور پیش قدم بوده است و ...

یک دانشگاه باید در حفظ، مدیریت و مصرف منابع پیش قدم شود

کیومرث کلانتری مدیر کل دفتر آموزش سازمان محیط زیست، در گفتگو با ایسکانیوز در خصوص دانشگاه سبز و ویژگی های آن گفت: برای دانشگاه های سبز یکسری شاخصه ها در نظر گرفته شده است که هر دانشگاهی که این شاخصه ها را داشته باشد، دانشگاه سبز نامیده می شود. مواردی که منجر می شود یک دانشگاه تبدیل به یک دانشگاه سبز شود شامل صرفه جویی در نور طبیعی، استفاده صحیح از کاغذ، سبز بودن فضای خارجی دانشگاه، مدیریت پسماند ها و پساب ها، انرژی های نو، انرژی های تجدیدپذیر و غیره است.

او با بیان اینکه یک دانشگاه باید در حفظ، مدیریت و مصرف منابع پیش قدم شود ادامه داد: قطعا تمامی دانشگاه ها می توانند در راستای هدف توسعه پایدار یا همان SPG حرکت کنند به شرطی که بپذیریم که منابع ما منابع محدودی است و نیاز ما نیاز نامحدودی است.

کلانتری شاخصه هر کدام از دانشگاه های کشور را متفاوت دانست و گفت: به عنوان مثال دانشگاهی که در مازندران است نسبت به دانشگاهی که در زاهدان قرار دارد از نظر شاخصه های مصرف و مدیریت منابع متفاوت است. مهم این است که دانشگاه ها خط قرمز را در مصرف منابع حفظ کرده و از داشته هایش استفاده کند.

او افزود: دانشگاهی سبز خواهد بود که ضوابط و معیار های دانشگاه سبز را رعایت کند و بتواند آموزش های محیط زیستی را در کنار دیگر آموزش هایش داشته باشد.

منسوخ شدن کاغذ با امکان استفاده از مکاتبات الکترونیکی در دانشگاه آزاد اسلامی

در این راستا دانشگاه آزاد اسلامی همواره پیش قدم بوده و اقدامات مهمی را در جهت حرکت به سمت دانشگاه سبز شدن پیموده است. داوود ثمری، مدیر کل ارتباط با صنعت دانشگاه آزاد اسلامی دراین باره می گوبد: یکی از اولین و مهمترین اقداماتی که در این زمینه انجام شده، بحث مکاتبات الکترونیکی است تا تمام واحد ها و مراکز دانشگاه آزاد اسلامی به صورت الکترونیکی با یکدیگر ارتباط داشته باشند تا به نوعی استفاده از کاغذ در دانشگاه آزاد از بین رود.

ثمری می افزاید: موضوع دیگری که جز مولفه های دانشگاه سبز بوده و دانشگاه آزاد آن را در دستور کار خود قرار داده، موضوع ذخیره انرژی و توجه به انرژی های پاک مثل انرژی های خورشیدی و انرژی های بادی است. در این راستا نیز حدود 4 یا 5 دانشگاه برای تامین برق به سمت استفاده از انرژی باد و سلول های خورشیدی رفته اند.

وی همچنین ادامه می دهد: به علاوه دانشگاه آزاد سه حوزه دیگر که با موضوع دانشگاه سبز در ارتباط است را چندی پیش آغاز کرده است. این حوزه ها شامل: ایجاد کمیته توسعه فناوری محیط زیست، توسعه فناوری انرژی های پاک و تجدیدپذیر و کمیته توسعه فناوری آب، خشکسالی، کشاورزی و منابع طبیعی است. تمامی این فعالیت ها نشان دهنده توجه دانشگاه آزاد به موضوع دانشگاه سبز است.

مدیر کل ارتباط با صنعت دانشگاه آزاد اسلامی ادامه می دهد: همچنین در مراکز رشد بزرگترین دانشگاه حضوری جهان چندین شرکت دانش بنیان در حوزه ذخیره انرژی فعالیت می کنند و از این طریق محصولاتی به دست آمده که با خاموش شدن وسائل به صورت خودکار سیستم های گرمایشی و سرمایشی قطع می شوند.

ثمری درباره انعقاد تفاهم نامه دانشگاه آزاد با سازمان محیط زیست می گوید: در همین راستا دانشگاه آزاد اسلامی اخیرا با سازمان حفاظت محیط زیست تفاهم نامه ای با حضور دکتر میرزاده و دکتر ابتکار امضا کرده است تا بتواند این موضوع را به تمام واحد های کشور بسط دهد.

20103