به گزارش ایسکانیوز به نقل از راه امروز، انتشار خبر تصویب «قانون مبارزه با تامین مالی تروریسم» و تعامل ایران با گروه ویژه اقدام مالی(FATF) طی دو هفته اخیر، واکنش‌های زیادی را از سوی کارشناسان، فعالان سیاسی و اقتصادی کشور به همراه داشت. این در شرایطی است که نبود قانون مدون مبنی بر جرم انگاری تامین مالی تروریسم در کشور یکی از مهم‌ترین موانع تصویب قانون مبارزه تامین مالی تروریسم در کشور بود که با رفع این مانع در اسفند سال گذشته، تعاملات ایران با گروه اقدام مالی در ابتدای سال جاری از سر گرفته شد. هرچند قانون یاد شده در دولت و مجلس به تصویب رسید، اما سابقه تعامل و نخستین مصوبات در زمینه تعامل با گروه ویژه اقدام مالی به دولت و مجلس قبل باز می‌گردد.
حال با تلاش برای پیوستن ایران به گروه ویژه اقدام مالی، شاهد اظهار نظرهای مختلفی از سوی مخالفان و موافقان در این باره بودیم. به طوری که برخی از منتقدان نسبت به برخی از محدودیت‌های اعمال‌شده و تحمیل برخی از اقدامات و توصیه‌ها از جمله «نحوه نظارت مالی مطرح شده»، «سرنوشت حمایت از محور مقاومت»، «نحوه رعایت قطعنامه‌های سازمان ملل»، «نحوه همکاری بانک‌ها با نهادهای داخلی» ابراز نگرانی کردند،اما در مقابل موافقان این اقدام، پیش‌شرط‌های اجرای توصیه‌های این نهاد را به‌عنوان یکی از گام‌های حضور ایران در عرصه اقتصاد جهانی دانسته و بر تسریع فرآیند عضویت تاکید کردند.
حتی در این بین، علی طیب نیا وزیر امور اقتصاد و دارایی با حضور در یک برنامه تلویزیونی تصریح کرد: در برنامه اقدام٬ هیچ حکمی مبنی بر الزام جمهوری اسلامی ایران به عدم ارائه خدمات مالی و پولی به نهادها و افراد تحت تحریم سازمان ملل در ارتباط با بحث‌های غیرهسته‌ای وجود ندارد. همچنین از سوی دیگر، رئیس کل بانک مرکزی نیز برای رفع نگرانی مخالفان از عضویت ایران در «FATF» بیان کرد:هیچ گونه الزام و تعهدی مبنی بر ارائه اطلاعات برای ایران در بر ندارد. ضمن اینکه شناسایی سازمان‌های تروریستی توسط مراجع ذی ربط هر کشور خواهد بود. به گفته ولی الله سیف، این استانداردها فضا را برای شفافیت هرچه بیشتر فراهم می‌آورد. قطعا کسانی که از شفافیت ایجاد شده منفعت نمی‌برند و شرایط شفاف به ضررشان تمام می‌‌شود از اینگونه اقدامات، راضی نخواهند بود. با وجود اینکه متولیان امر، این اطمینان را دادند که عضویت ایران در «FATF» جای هیچ نگرانی ندارد، اما به نظر می‌رسد که مسأله قدری سیاسی شده و برخی تسویه حساب‌های جناحی روی اصل موضوع سایه انداخته است؛ چراکه واکنش متفاوت برخی از منتقدان نسبت به اقدامات صورت گرفته در زمینه تعامل با گروه ویژه اقدام مالی، در دولت سابق و دولت کنونی، شائبه تاثیرپذیری منتقدان از سلایق سیاسی را تقویت می‌کند.
از همین رو «راه امروز» به سراغ برخی از اقتصاددانان رفته تا نظر آنها را در مورد پیوستن ایران به «گروه ویژه اقدام مالی» جویا شود. اقتصاددانان ضمن اعلام موافقت با پیوستن ایران به گروه ویژه اقدام مالی، معتقدند اگر ایران قصد دارد، وارد صحنه بین المللی شود، باید مقررات FATFرا بپذیرد؛ چراکه عدم پذیرش مقررات FATF از سوی ایران، ممکن است شبهاتی را برای دیگر کشورها وجود می آورد که بازگشت تحریم ها را قوت می بخشد. به گفته آنها، عضویت ایران در «FATF» قطعا منافعی برای ایران به همراه خواهدداشت که می توان به مواردی چون «شفاف سازی سیستم بانکی»، «استاندارد سازی فعالیت¬ های پولی ومالی»، «مبارزه با پولشویی»، «کاهش فساد مالی»، «جلب اعتماد نهادهای بین المللی به حسن انجام کار در بانکهای کشور»، « انجام مراودات بانکی با دیگر کشورها»، «جلوگیری از قاچاق»، «جلوگیری از فعالیت های تروریستی» و «کمک به بهبود روند فعالیت های تجاری و اقتصادی» اشاره کرد.
ماجدی: مواضع ایران مشخص شود
در همین راستا، علی ماجدی اقتصاددان به «راه امروز» می گوید: ایران به FATF باید بپیوندد و راهی جز این وجود ندارد. این اقتصاددان بر این باور است که اگر می خواهیم در جامعه بین المللی حضور داشته و گام برداریم، باید مقررات آن را نیز رعایت کنیم؛ چراکه این مقررات برای یک کشور خاص نوشته نشده است. به گفته او، در این گار گروه اقدام مالی مقرراتی وجود دارد که ما نیز آنها را قبول داریم مثل «قانون مبارزه با پولشویی». او ادامه می دهد: حال باید از کسانی که با این اقدام مخالفت می کنند، پرسید آیا واقعا با عدم پذیرش، قصد داریم پولشویی کنیم؟!. از طرفی، FATF یعنی مبارزه با تروریسم است. ماجدی معتقد است که اگر ایران دو پدیده مبارزه با پولشویی و تروریسم را باور دارد پس باید تابع مقررات بین المللی باشد و جای برای این همه نگرانی و مخالفت وجود ندارد.
دینی ترکمانی: شروط نگران کننده برای مخالفان
از سوی دیگر، علی دینی ترکمانی اقتصاددان با تاکید بر اینکه ایران باید به این گروه ویژه اقدام مالی بپیوندد، به «راه امروز» می گوید: اگر این اتفاق رخ ندهد، برای اینکه بتوانیم از تحریم های بانکی خارج شویم، کار بسیار سخت خواهد بود. این اقتصاددان در عین حال معتقد است که این اقدام منجر به «شفاف سازی سیستم بانکی»، «استاندارد سازی فعالیت¬ های پولی ومالی» و همچنین «جلب اعتماد نهادهای بین المللی به حسن انجام کار در بانکهای کشور » خواهد شد. دینی ترکمانی در خصوص مخالفت با پیوستن ایران به FATF بیان می کند: شاید یکی از دلایل مخالفتها این باشد که FATF برای سازمان ها و نهادهایی که درگیر مساله پولشویی یا حمایت از فعالیت های نیروهای سیاسی مثل حزب الله و ... در خاورمیانه هستند، شروطی را مطرح کرده است. از این رو مخالفان معتقدند که پیوستن ایران به این موافقتنامه موجب تحریم داخلی علیه نهادهایی که از جهاد اسلامی حمایت می کنند، خواهد شد و به همین مخالف پیوستن ایران به گروه ویژه اقدام مالی هستند. این اقتصاددان همچنین به این نکته اشاره می کند که این اقدام برای ما یک اجبار است نه انتخاب؛ چراکه اگر به این کارگروه نپیوندیم، ممکن است تحریم ها ادامه پیدا کند و آسیب های جدی به اقتصاد کشور وارد شود . از طرفی دینی ترکمانی تاکید می کند اگر بحث «مبارزه با پولشویی» است، پس طبیعی است که ایران هم باید به مقررات، کنوانسیون ها و قطعنامه های ذی ربط احترام بگذارد.
ندری: 2 دلیل موافقت با «FAFT»
از سوی دیگر، کامران ندری دیگر اقتصاددان ضمن اعلام موافقت با پیوستن ایران به FATF، به «راه امروز» می گوید: به دو دلیل موافق این موضوع هستم؛ نخست اینکه پیاده سازی الزامات FATF در ایران به کاهش فساد مالی در کشور کمک می کند. وی دلیل دیگر موافقت خود با این اقدام را اینگونه بیان می کند: از آنجایی که FATF، ارتباط مالی بانک های داخلی را با بانک های خارجی ممکن می سازد، این تعامل به اقتصاد کشورمان کمک زیادی خواهد کرد. از طرفی ندری، نگرانی مخالفان پیوستن ایران به FATF را به جا دانسته و توضیح می دهد: با توجه به اینکه FATF، 12 ماه به ما فرصت داده تا برنامه اقدامی را در ایران عملیاتی و اجرا کنیم، از این رو باید جزئیات آن مشخص شود و شفاف سازی صورت بگیرد تا شک و تردیدی برای مخالفان به وجود نیاید.
یوسفی: چهار فایده « FATF»
محمدقلی یوسفی اقتصاددان نیز با بیان اینکه دلیلی وجود ندارد که کسی با پیوستن به FATF مخالفت کند، به «راه امروز» می گوید: این اقدام باعث شفاف سازی و سهولت روند کارها می شود. «نقل و انتقال پول به صورت شفاف و مبارزه با پولشویی»، «جلوگیری از قاچاق»، «جلوگیری از فعالیت های تروریستی» و «کمک به بهبود روند فعالیت های تجاری و اقتصادی » از جمله فواید این اقدام مهم است. یوسفی در عین حال علت مخالفت ها را نگرانی از سوء استفاده از این موضوع می داند و تصریح می کند: برخی نگران این هستند که FATF باعث سوء استفاده قدرت های بزرگ از آن شود. همچنین این اقدام ممکن است دنباله رو روش هایی باشد که منافع ملی ایران را زیر سوال ببرد. این اقتصاددان در پایان تاکید می کند که باید از پیوستن به گروه ویژه اقدام مالی استقبال و آن را به عنوان گام ارزشمند برای بهبود شرایط تلقی کنیم.
بغازیان: ایجاد شبهه نکنیم
به گفته یکی دیگر از اقتصاددانان، FATF یک نهاد بین المللی است و اجباری برای عضویت در آن نیست، اما برای کشورهایی که عضو نمی شوند، ممکن است شبهاتی را در سیستم بانکی آنها ایجاد کند. آلبرت بغازیان با بیان این مطلب به «راه امروز» می گوید: عضویت در FATF اقدام مناسبی است، اما چیزی حدود 40 توصیه در این کارگروه مطرح است که سیستم های بانکی کشورهای عضو باید رعایت کنند. البته باید این موضوع را هم در نظر داشت که عدم عضویت در این کار گروه، به شفافیت های داخلی و خارجی کشورها لطمه می زند و مراودات مالی و تمام بحث های مالی را زیر سوال خواهد برد. به گفته این اقتصاددان، اگرچه ایران در زمینه های تروریستی فعالیت ندارد، اما عدم عضویت ایران در FATF ممکن است این شبهه را برای دیگر کشورها ایجاد کند که چرا ایران نمی خواهد عضو این کارگروه شود و در مسایل تروریستی شفافیت داشته باشد. به گفته بغازیان، باید خودمان این مساله را حل کنیم تا موجب خود تحریمی نشود.
202/201
