زهره حاجیان - نام پوکمون گو،کلش و ده ها بازی یارانه ای دیگر شاید برای عده ای غریب باشد اما عده زیادی را درگیر خود کرده است .
این روزها دیگر خبری از بازی کردن بچهها در کوچه و خیابان نیست، بچههای امروزی هفتسنگ و گرگم به هوا را نمیشناسند، نمیدانند بازی زو چیست. این روزها در خانهها و حتی در مهمانیها بیشترکودکان و نوجوانان و حتی بزرگسالان سرشان را در گوشیهایشان فرو کردهاند و درحال بازی هستند. این بازیها حتی به داخل اتوبوس و متروها کشیده شده و هر کسی را میبینی سرگرم یکی از بازیهای رایانهای است و گذر زمان را احساس نمیکند.
درسالهای اخیر همواره در مورد تاثیرات سوءبرنامههای ماهوارهای، شبکههای اجتماعی، سایتهای غیرمجاز اینترنتی و حتی فیلمها و سریالهایی که به صورت زیرزمینی توزیع میشود و در اختیار شهروندان قرار میگیرد، هشدارهایی داده شده است و بازیها و بهویژه بازیهای رایانهای مشمول این هشدارها بودهاند. این هشدارها اخیرا رنگ و بوی دیگری گرفته و مسئولان عنوان میکنند که با متخلفان برخورد خواهد شد با وجود این مشخص نیست در دورهای که بهراحتی میتوان بازیهای رایانهای را تهیه کرد چگونه میشود با برخوردهای سلبی جلوی آن را گرفت و آگاهسازی و آموزش خانوادهها همچنان حلقه مفقوده ساماندهی بازیهای رایانهای است.
در گذشته سپری کردن اوقات فراغت فقط به اسباب بازی و بازیهای آن زمان یا تلویزیون و سینما خلاصه میشد اما استفاده از تکنولوژی در صنعت سرگرمی موجب شده تا تجارت با این صنعت پیوند بخورد و اوقات فراغت در عصر حاضر به نحو دیگر سپری شود غافل از اینکه آسیبهای جسمانی مانند ضعف بینایی، مشکلات ستون فقرات، آرتروز و.... که به علت استفاده بیش از حد مجاز از بازیهای رایانهای رخ میدهد همچنین آسیبهای روانی و تربیتی نظیر منزویشدن فرد، تنبلی ذهن، گسست عاطفی در فضای خانواده، افت اخلاقی و تحصیلی، رواج خشونت و... در انتظار کاربران است.
بیرون بروند که چه ؟ همین که در خانه اند خوب است
به اعتقاد یک جامعهشناس هنوز هم عدهای از خانوادهها از اینکه کودکان و نوجوانانشان با بازیهای رایانهای مشغولند، خوشحال هستند و فکر میکنند استفاده از تکنولوژیهای جدید برای فرزندانشان مفید هم است.
حمید فتاحی می گوید: مادران همینکه میبینند فرزندانشان از خانه بیرون نمیروند و مشغول بازی با کامپیوتر و گوشیهایشان هستند راضی هستند واز اینکه فرزندانشان ارتباط کمتری با افراد ناباب دارند و در کنار خودشان در خانه هستند خدا را هم شکرمیکنند اما کمتر اطلاع دارند که یکی از مشکلات زیادهروی در انجام این بازیهاست و فرزندان بدون توجه به زمان به این کار میپردازند که آسیبهای جدی را برای آنها خواهد داشت.
او با اشاره به اینکه یکی از دلایل اصلی مخالفت کارشناسان با بازیهای رایانهای این است که کاربران بهویژه کودکان و نوجوانان دچار مشکلات جسمی و حتی روحی میشوند، میگوید: این روزها مشکلات جسمانی مانند وزن زیاد و چاقی خطر قابل توجهی برای کودکان محسوب میشود زیرا آنها بیشتر از قبل مواد غذایی مصرف می کنند وکمتر تحرک دارند.
این جامعهشناس تاکید میکند: مشکل مهمتر این است که بچهها کمتر میتوانند با همسن و سالان خود ارتباط بگیرند و مهارتهای اجتماعی را نمیآموزند و همین ممکن است برای حضور آنها در جامعه مشکل ایجاد کند .
فتاحی با اشاره به رواج خشونت در کودکان میگوید: بررسیها نشان داده که بازیهای رایانهای میتواند خشونت کودکان را افزایش دهد و بهتر است والدین بازیهای رایانهای را تا حد متعارف و معقولی برای فرزندانشان ممنوع کنند و آنها را به بازیهای جمعی تشویق کنند .
بازیهای رایانهای ارتباط بین فردی را کاهش داده است
یک روانشناس رواج و فراگیرشدن بازیهای رایانهای را مختص ایران نمیداند و میگوید: مشکل استفاده از رایانه و استفاده گسترده بچهها از کامپیوتر و گوشیهای تلفن همراه و رواج استفاده از بازیهای رایانهای در دنیا موجب مشکلات جسمی و روحی برای کاربران و مخصوصا کودکان و نوجوانان شده است.
بهروز بیرشک میگوید: آمار چاقی در کودکان بیشر شده و اضافه وزن و کمتحرکی درمیان همه اقشار مردم گسترده شده و یکی از عوامل آن استفاده از کامپیوتر و بازیهای رایانهای است و این گستردگی استفاده از بازیها و ارتباط بین فردی را از حالت نرمال خارج کرده است.
او با اشاره به اینکه این روزها همه در لاک خود فرو رفتهاند، میگوید: یکی از آسیبهایی که این کار دارد این است که همه از هم به لحاظ گفتمان دور میشوند و حضور در جامعه و ارتباط گرفتن با انسانها دچار مشکل جدی میشود.
نبود نظارت کامل و جامع در مورد بازیهای رایانهای از مسائلی است که این روانشناس به آن اشاره میکند و میگوید: مسئولان باید بر این نوع بازیها و بهویژه فیلمها و بازیها و سریالهایی که خشونت را ترویج میکنند نظارت داشته باشند.
او با تاکید بر اینکه جوانان و نوجوانان به دلیل داشتن هیجان به سمت بازیها و فیلمها میروند، میگوید: این نوع بازیها هیجان دارد و جوانان به دلیل نداشتن هیجان و سرگرمی به سمت آنها تمایل پیدا میکنند.
بیرشک درباره تاثیرات روحی و روانی این نوع بازیها میگوید: بازیهای خشن میتواند روی روح و روان بچهها تاثیر منفی بگذارد و شاید خانوادهها در همان روزهای اول این تاثیر را نبینند و متوجه نشوند اما در درازمدت تاثیرات مخرب را روی شخصیت فرزندانشان خواهند دید.
او تاکید میکند: مساله پرخاشگری که در روانشناسی مطرح است و در تحقیقات روانشاسی نشان میدهد که دیدن فیلمها و بازیهای خشن حساسیتهای بین فردی را افزایش داده و روابط انسانی را ضعیفتر میکند و بهجای این بازیها باید بازیهای فکری را ترویج دهیم و کودکان و نوجوانان را تشویق کنیم که از بازیهای خشن دست بردارند. تاریخچه بازیهای رایانهای که متعلق به سه دهه قبل است و طی این مدت، بازیهای رایانهای رشد چشمگیری داشته بهگونهای که انواع و اقسام بازیهای رایانهای وارد بازار شده است.
105105