به گزارش ایسکانیوز و به نقل از روزنامه شهروند این آموزگار که ٧سال از دوران تدریس را با ناشنوایان گذرانده، برای ارتباط با جهان زیست آنان ٤ جلد کتاب «زبان اشاره طبیعی»، ویژه ناشنوایان به زبان کردی منتشرکرده است؛ او که در رشته کاردانی کودکان استثنایی گرایش ناشنوایان تبحر دارد، معتقد است؛ زبان اشاره را باید با درک و عقلانیت به کودکان ناشنوا تدریس کرد.
شیروان یاری در این گزارش می نویسد: این معلم برای آموختن و خدمت بیشتر به معلولان ناشنوا، کارشناسی را در رشته کودکان استثنایی فرا گرفت و ارشد خود را در رشته روانشناسی بالینی دنبال کرده است. این آموزگار جوان بوکانی یاد و خاطره «جبار باغچه بان» را نیکو می‌دارد و از عدم حمایت مادی و معنوی مسئولان آموزش‌وپرورش برای چاپ کتاب‌هایش گله‌مند است: «همین رفتار‌های دلسرد‌کننده شماری از نویسندگان را برای چاپ کتاب در اقلیم کردستان عراق سوق می‌دهد که مایه تأسف است.» برای تشریح محتوا و درونمایه کتاب‌های زبان اشاره طبیعی گفت‌وگویی با این معلم عاشق تدریس به ناشنوایان انجام شده که از دید شما مخاطبان می‌گذرد.
زبان اشاره سیستم قراردادی خاص منظم و پیشرفته زبانی است که برای انتقال معنا به جای الگوهای صوتی یا نوشتاری در زبان از الگوهای علایم دیداری (ترکیب همزمان شکل، جهت و حرکت دستان، بازوها یا بدن و حالات صورت برای بیان سلیس افکار گوینده استفاده می‌شود. گفته می‌شود که شما درسمت معلم کودکان استثنایی چهارجلد کتاب در زمینه زبان اشاره تدوین و چاپ کرده‌اید؛ درباره محتوا و درونمایه این کتاب‌ها توضیح دهید که آیا زبان اشاره این کتاب‌ها با رسم‌الخط فارسی است یا کردی؟
نام کتاب‌ها «زمانی ئاماژه سروشتی» (زبان اشاره طبیعی) است که هرجلد چندین فصل دارد. اشارات به ترتیب از جلد اول تا جلد چهارم از سطح پایین (ناشنوایان دبستان و پیش‌دبستان) تا سطح پیشرفته (ناشنوایان بزرگسال) آورده شده‌اند. جلد اول شامل الفبای دستی کردی ناشنوایان، اعداد، اشارات کردی، لغات فارسی عربی و انگلیسی است. جلد دوم، سوم و چهارم شامل اشارات کردی، لغات فارسی عربی و انگلیسی. سعی شده که هیچ کدام از ناشنوایان و نیمه‌شنوایان کردستان از هرمنطقه و لهجه‌ای از این زبان اشاره بی‌بهره نمانند. به همین دلیل لغاتی که در زیر اشارات آمده، آمیخته‌ای از لهجه‌های مختلف زبان کردی است؛ همچنین در اکثر موارد لغات آورده شده فقط در فتحه، کسره یا ضمه‌ای با هم تفاوت تلفظی دارند که هدف مهم بالابردن گنجینه لغات در افراد ناشنواست. درنتیجه دامنه لغات این ٤ جلد کتاب تقریبا بین ١٣ تا ١٤هزار لغت کردی کاربردی از لهجه‌های مختلف زبان کردی است.
این کتاب‌ها به تأیید سازمان آموزش‌وپرورش رسیده وآیا قابل استفاده و استناد برای تدریس دروس ناشنوایان است؟
کتاب‌ها مورد تأیید هستند ولی چون جامعه هدف (ناشنوایان) کوچک است، چاپ کتاب‌ها از نظر اقتصادی به‌صرفه نیست؛ غافل از این‌که زیرجامعه هدف که همان ناشنوایان و نیمه‌شنوایان باشند، جامعه بزرگتری به اسم خانواده‌های این افراد و باز هم جامعه بزرگتری به اسم تمامی افراد شنوای جامعه وجود دارد که برای ارتباط با هم قابل استفاده است.
محتوای این ٤ جلد بیشتر آموزش دروس درچه مقطعی است و آیا برای مقاطع بالاتر از دبستان تدوین و چاپ کتاب اشاره وجود دارد؟
درجلد اول بخشی شامل الفبای دستی کردی وجود دارد که مستقیما در تدریس با ناشنوایان (از سطح دبستان تا مقاطع بالاتر) کاربرد دارد و اشارات موجود در هر ٤ جلد که مکمل هم هستند، جهت برقراری ارتباط افراد ناشنوا با یکدیگر و سایر افراد شنواست.
روابط زبان‌های اشاره با زبان شفاهی چگونه است، زبان‌های اشاره به طریقی وابسته به زبان‌های شفاهی هستند؟
زبان اشاره یک زبان کاملا مستقل است و هیچ ربطی به زبان شفاهی که افراد شنوا با آن تکلم می‌کنند، ندارد.
به نظر شما به‌عنوان یک معلم کودکان استثنایی، ناشنوایان استان‌های مناطق کردنشین به چه دلیل در مقایسه با استان‌های برخوردار نمی‌توانند از امکانات آموزشی و تحصیل آکادمیکی دارا باشند و اکثر آنان مایل به ادامه تحصیل در مدارج بالای دانشگاهی نیستند؟
ناشنوایان به دلیل نداشتن گنجینه لغات درهیچ کجای ایران امکان ادامه تحصیل در دانشگاه را ندارند، فقط می‌توانند در بخش‌های عملی رشته‌های فنی و حرفه‌ای و کارودانش ادامه تحصیل دهند.
امکانات تفریحی و ورزشی مدارس کودکان استثنایی مناطق کردنشین برای معلولان به‌ویژه ناشنوایان چگونه است؟
در کل مدارس ایران امکانات ورزشی، تفریحی و... در مدارس کم است، ولی ازچند سال قبل تجهیزات خوبی در زمینه‌های فیزیوتراپی، کاردرمانی، شنوایی‌سنجی، کاردرمانی و گفتاردرمانی به مدارس استثنایی کشور اختصاص داده شده، ولی باز هم جای بعضی از برنامه‌ها ازجمله موسیقی درمانی و برنامه‌های اینچنینی در این نوع مدارس خالی است.
طرد اجتماعی ناشنوایان درفرهنگ عمومی جامعه را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
دیدگاه جامعه نسبت به کودکان استثنایی بهتر شده، ولی در مورد ناشنوایان به دلیل نبود ارتباط کلامی و همچنین قابل فهم نبودن زبان اشاره‌ای ناشنوایان برای افراد شنوا، طبیعی است ارتباط و به‌تبع آن انزوای اجتماعی برای ناشنوایان پیش بیاید. در کل نبود نیروهای انسانی متخصص در رشته‌های مختلف استثنایی و غافل‌بودن از بسیاری موارد اثرگذار در پیشرفت همه‌جانبه کودکان و بزرگسالان استثنایی دو مشکل اساسی دراین‌باره است که مسبب آن هم فقط سازمان آموزش‌وپرورش کودکان استثنایی کشور است.
به نظر شما مسئولان و مدیرانی که درگیر معضل و مشکلات ناشنوایان هستند، فریاد در سکوت ناشنوایان را می‌شنوند؟
شمار زیادی از مسئولان فغان جهان خاموش ناشنوایان را می‌شنوند اما چندان کاری برای آنها نمی‌کنند شنوایان، ناشنوایان انگشت‌شمارند.
105105
