نرگس آبیار: هنوز جنگ از ما جدا نشده  است/ کاراکترهای خاص و عمیقتری در قشر محروم می بینیم

کارگردان فیلم «نفس» می گوید: من فمنیست نیستیم و خیلی اعتقادی به این جریان ندارم اما معتقدم که در همه دنیا، به غیر از تاریخ باستان، یک مرد سالاری حاکم است و فقط مختص ایران هم نبوده است، در دنیا چند سیاستمدار زن داریم؟! قدری اوضاع نسبت به گذشته بهتر شده است اما همچنان مرد سالاری وجود دارد.

نرگس آبیار، نویسنده و کارگردان فیلم «نفس» که به تازگی اکران آن آغاز شده درباره جنبه های ادبی که از کتاب «نفس» به فیلم راه پیدا کرده است در گفت و گو با ایسکانیوز گفت: نوشتن کتاب نفس از سال 85 آغاز شد، این کتاب را بسیار آرام آرام نوشتم و نگارش آن سال 91 تمام شد، تصمیم داشتم آن را همان زمان منتشر کنم اما طی صحبت هایی که با بعضی تهیه کننده ها داشتم، قرار شد اول فیلم «نفس» ساخته شود و بعد کتاب را منتشر کنم.
او ادامه داد: تبدیل کتاب «نفس» به فیلم بسیار سخت بود زیرا جنبه‌های ادبی در کتاب خیلی فراوان است، راوی در رمان «نفس» دختربچه ای حدود 9 ساله است که روایات شیرینی را با ادبیات خودش بیان می کند. تمام واژه‌ها، جملات و کلمات از فیلتر ذهن کودک داستان عبور کرده است و تبدیل آن به فیلم سینمایی سخت بود، چون در فیلم تصویر و زبان شیرین کودکانه را نداریم برای همین تصویر را جایگزین ‌کردیم، برای قسمت هایی هم که نگاه کودکانه را نیاز داشتیم از نریشن استفاده کردیم و در بخش هایی از فیلم هم از المان های تصویری و انیمیشن استفاده کردیم چون بچه ای که در فیلم وجود دارد بسیار تخیل می کند، برای همین پرسپکتیو انیمیشن فیلم به سمت نقاشی کودکان نزدیک شد.
آبیار درباره نزدیک بودن جزییات کتاب «نفس» و فیلم آن، گفت: در بخش های نریشن (گفتار متن) جزییاتی که در کتاب وجود دارد، استفاده شده است، اما مهم روح اثر است و اینکه از نگاه یک کودک جهان را ببینیم، بخش هایی از کتاب را هم نتوانستیم در کتاب استفاده کنیم با این حال روح حاکم بر کتاب که معصومانگی و کودکانه بودن است در فیلم حفظ شده است.

آبیار در پاسخ به این سوال که چرا فیلم «نفس» را پس از انتشار کتاب نساخته است؟گفت: اولین بار بود که فیلمی اقتباسی پیش از انتشار کتاب آن ساخته می شد و نظر تهیه کنندگان این بود که همزمان با نمایش فیلم در جشنواره فجر، کتاب «نفس» هم منتشر شود و اگر کتاب پیش از نمایش فیلم منتشر می شد، مضمون و پایان فیلم مشخص می شد و دیگر برای مخاطب فیلم جذاب نبود، غافلگیری در پایان «نفس» وجود دارد که دوست نداشتیم پیش از نمایش فیلم با انتشار کتاب گفته شود.


او درباره اینکه چرا قشر فقیر و روستایی در فیلم های او حضور پر رنگی دارند، گفت: فیلم اول من، در فضای شهری اتفاق می افتد منتهی آنجا با قشر متوسط و حتی زیر طبقه متوسط روبرو هستیم، آدمها و موضوعاتی که سراغ داشتم در این فضا بودند اما ممکن است که زمانی هم پیش آید که در یک فضا و طبقه دیگر اجتماعی فیلم بسازم، در واقع موضوع برای من تعیین کننده است که درباره کدام قشر جامعه فیلمسازی کنم اما معتقدم اتفاقات و درام های بهتری در قشر پایین و روستایی جامعه شکل می گیرد چون همیشه با چالش روبه رو هستند و کاراکترهای بیشتری در قشر محروم می بینیم. قشر مرفه بسیار شبیه به هم هستند.
کارگردان «نفس» درباره دلیل انتخاب یک کودک به عنوان نقش اصلی در این فیلم اظهار داشت: رمان درباره یک کودک است و نثر من در داستان هایی که می نویسم بیشتر با موضوع فانتزی کودکان است و می خواستم خودم را محک بزنم تا ببینم چقدر می توانم در فیلم با این موضوع کار کنم. چیزی که در این فیلم برایم مهم بوده این است که از زاویه دید یک کودک دنیای اطراف او را ببینم و وقایعی مثل انقلاب، جنگ و بحران‌های بزرگ 50 سال گذشته در سه سال زندگی کودک که با آن مواجه هستیم رخ دهد و همه اتفاقات را از نگاه بی قضاوت یک کودک بنگریم.
او ادامه داد: تاریخ برای من مهم است اما در این فیلم اهمیتش در این حد است که از فیلتیر ذهنی کودک بگذرد و از دریچه نگاه او به انقلاب و جنگ بنگریم. ما یکی از طولانی‌ترین جنگ‌های 100 سال گذشته دنیا را داشتیم برای همین جنگ به شدت برایم مهم است و بعد از این هم برایم اهمیت خواهد داشت. جنگ در کل بستر خاص و عجیبی برای داستانها و درام‌ها به وجود می‌آورد و ماجراهای تراژیکی که اتفاق می‌افتد و می تواند ضمن تکان دهنده بودن جذاب هم باشد. هنوز جنگ از ما جدا نشده و حالا با فاصله گرفتن از آن می توانیم نگاه بی قضاوتی به این موضوع داشته باشیم.

آبیار در پاسخ به این سوال که چرا زنان در فیلم های شما منفعل هستند، گفت: بستگی به این دارد که تعریف شما از عمل چه باشد، در فیلم اولی که ساختم با یک زن منفعل مواجه هستیم که چالشی در زندگی‌اش باعث می‌شود شخصیت او تغییر کند. در «شیار 143» عملی که زن انجام می دهد، انتظار است، برای همین زن در «شیار 143» که شخصبت اصلی فیلم هم به شمار می آید منفعل نیست. شاید به نظر شما انتظار یک نوع انفعال باشد اما از نظر من اینگونه نیست. رنجی که زن در «شیار 143» می کشد او را شکوهمند جلوه می دهد این زن در زندگی عادی هم منفعل نیست چون زندگی‌اش را اداره می‌کند. در «نفس» هم با زن منفعل مواجه نیستیم، دختر بچه ای داریم که جستجوگر است و در جستجوی معنا است و علاقمند به خواندن کتاب و در جستجوی آگاهی است. شما عمل را در حرکت شخصیت می بینید و اینکه کاری را پیش ببرد و این در واقع نگاه ظاهری به موضوع است در حالی که اینگونه نیست و شخصیت های این فیلم ها در زندگی اجتماعی خود حرکت دارند؛ در عین حال حرکتی درونی دارند برای همین لزومی بر حرکت بیرونی نیست، تخیل کردن شخصیت «بهار» در فیلم « نفس» را انفعال نمی دانم و برای من مهم است که شخصیت ها را از درون کاوش کنم.
او در پاسخ به این سوال که چه زمانی قرار است فیلمی بسازد که شخصیت اصلی آن یک مرد باشد، گفت: حتما به این فکر می کنم که فیلمی بسازم که شخصیت اصلی آن یک مرد باشد اما در مرحله اول باید آن شخصیت مرد را خوب بشناسم.

او درباره شخصیت های فیلم هایش بیان کرد: این کاراکترها افرادی هستند که من در اجتماع زیاد با آنها برخورد داشته ام، مادر فیلم «شیار 143» زنی بود که وجود داشت و من با او مصاحبه کردم و مواد اولیه رمانم را از این مصاحبه به دست آوردم ، «بهار» در «نفس» را هم خیلی می شناختم و همه اینها آدم هایی هستند که در اجتماع بودند و من از آنها الهام گرفتم.

آبیار ادامه داد: من علاقه ای به تحت تاثیر قرار دادن مخاطب ندارم برای همین حتی در «شیار 143» از عناصر تشدید کننده ملودرام استفاده نکردم؛ از موسیقی و تصاویر آهسته که باعث تاثیرگذاری بیشتر می شود بهره نبردم، بیشترین حجم موسیقی در این فیلم در صحنه آخر است که لالایی خوانده می شود و اعتقادی هم به استفاده زیاد از موسیقی ندارم. در واقع موضوع در فیلم «شیار 143» تراژیک است و باعث می شود که تماشاگر گریه کند و اتفاقا بسیار از تحت تاثیر قرار دادن مخاطب پرهیز کردم.

کارگردان فیلم «نفس» درباره چالش های پیش رویش برای ساخت این فیلم، گفت: ساخت «نفس» برای من ریسک بزرگی بود چون در «نفس» تلاش کردم که «شیار 143» را ادامه ندهم و در واقع جا پای «شیار 143» نگذاشته ام برای همین ریسک بزرگی بود که بخواهم فضای متفاوت را تجربه کنم چون در فیلم از انیمیشن استفاده کرده و در واقع یک فضای دیگری از فیلمسازی را تجربه کردم که ممکن بود با سر زمین بخورم اما تا الان نتیجه خوبی از ساخت این فیلم گرفته ام.
او درباره دلایل علاقه اش به فضای جنگ، گفت: اتفاقا فیلم بعدی هم که قرار است بسازم باز هم با موضوع جنگ است، بسیار تصادفی وارد فضای داستان های جنگی شدم، هیچ وقت فکر نمی کردم که درباره جنگ بنویسم اما جنگ برایم بسیار مهم است با این حال دوست دارم که فضاهای دیگری را هم تجربه کنم.

آبیار ادامه داد: من به اعتقادات کلیشه ای درباره فیلمنامه اعتقاد ندارم، از آن اعتقاداتی که فکر می کنند همه چیز باید مثل یک پازل چیده شود و اگر نباشد اشتباه است را قبول ندارم ، اگر بخشی از فیلم «سینما پارادیزو» و یا «پسر بچگی»را حذف کنید اتفاقی نخواهد افتاد، پس بنابراین فیلم هایی وجود دارند که اگر بخشی از آنها حذف شود اتفاقی نمی افتد اما مجموعه سکانس های فیلم فضایی را به وجود می آورد که از دیدن آن لذت می برید و با آن ارتباط برقرار می کنید؛ «نفس» هم از این دست فیلم ها است که شاید با حذف برخی قسمت های آن مشکلی در فیلم پیش نیاید.
او در پاسخ به این سوال که نوع فیلم هایی که شما مثال زدید در دسته فیلم های پست مدرن قرار می گیرند، آیا «نفس» هم پست مدرن است، بیان کرد: «نفس» فیلم پست مدرنی نیست چون پست مدرن تعریف بسیار پیچیده ای دارد و در واقع «نفس» فیلم واقع گرایانه ای است که فانتزی هم دارد و آوانگارد است و شاید بتوان گفت که در سینمای ایران نمونه آن را نداشته ایم و اگر هم زمانی در فیلم ها از انیمیشن استفاده شده است به گونه ای بود که قابل قبول ارائه نشده است برای همین «نفس» متفاوت است اما نمی توانم بگویم پست مدرن است.
نرگس آبیار درباره هزینه های صرف شده برای تولید فیلم «نفس»، گفت: هزینه عجیبی برای فیلم نشده است و مبلغ تولید اندکی از یک فیلم آپارتمانی بیشتر شده است، فیلمی که صحنه های شلوغ بسیاری دارد، 6 الی 7 میلیارد تومان می توانست هزینه تولید داشته باشد اما از یک فیلم آپارتمانی در تهران حدود 300 میلیون تومان بیشتر شد.

نرگس آبیار در پایان درباره علاقه اش به ساخت فیلم هایی با موضوع زنان، گفت: من فمنیست نیستیم و خیلی اعتقادی به این جریان ندارم اما معتقدم که در همه دنیا، به غیر از تاریخ باستان، یک مرد سالاری حاکم است و فقط مختص ایران هم نبوده است، در دنیا چند سیاستمدار زن داریم؟! قدری اوضاع نسبت به گذشته بهتر شده است اما همچنان مرد سالاری وجود دارد و باید اتفاق و تجدیدنظری نسبت به این جریان بیافتد تا حقوق زنان با مردان مساوی شود چون زنان پا به پای مردان کار می کنند و موثر هستند اما همیشه نادیده گرفته می شوند.
501500

کد خبر: 704477

وب گردی

وب گردی