محمدرضا یوسفی(نویسنده کودک و نوجوان) با اشاره به اینکه برنامههای فرهنگی کشور ما مقطعی و موسمی است، به ایسکانیوز گفت: وزاتخانههای آموزش و پرورش و فرهنگ و ارشاد تنها یک هفته در سال به یاد کتاب میافتند. وقتی ساختارهای فرهنگی را میخوانیم و میخواهیم که توسعه پیدا کنند، باید تمام سال درگیر آن باشیم نه فقط یک هفته.
دولت برنامهای برای مبارزه با بحران نشر و خدمت به کتاب ندارد
او ادامه داد: قطعاً این یک هفته نمیتواند تأثیرگذار باشد. به جای این برنامهها بهتر است که در مدارس یک واحد کتابخوانی بگذارند. این کارها مسئولیتهای سهوی است و فکر میکنند که این یک هفتهی کتاب هم باید بگذرد! بسیاری از مدیران ما فرهنگی نیستند. برای مثال مدیران مدارس فرهنگی نیستند و به همین جهت به موضوع بی توجه هستند یا کسانی که فرهنگی هستند، امکاناتی در اختیار ندارند تا به آن بپردازند.
یوسفی با اشاره به اینکه دولت برنامهای برای مبارزه با بحران نشر و خدمت به کتاب ندارد بیان کرد: مشکلات متعددی در این حوزه وجود دارد که باید بررسی شود. برنامههای فرهنگی معمولاً مقطعی هستند که به زودی فراموش میشوند. هفتهی کتاب نیز مانند جشنوارهی تئاتر کودک است که در اکثر استانها این مسئله جدی گرفته نمیشود و پس از گذشت دوران این جشنواره به راحتی فراموش میشود. البته کتاب هنوز به آن درجه از ذلت نرسیده است.
وی افزود: دستاندرکاران فرهنگی برنامهی روشنی برای فعالیتهای خود ندارند و نهادهای زیربط نیز با هم هماهنگی لازم را ندارند. در واقع این موضوع نیاز به یک مدیریت کلان دارد تا بتواند ارگانها را با هم هماهنگ کند. در حال حاضر کانون پرورش فکری کودک و نوجوان نیز بخشی از وزارت آموزش و پرورش است اما با هم هماهنگ نیستند و این هماهنگیها نیازمند یک انگیزه است.
وضعیت کتاب و نشر به شدت بحرانی است
این نویسنده با اشاره به تیراژ کتاب در ایران بیان کرد: من سال 57 وقتی که هنوز یک نویسندهی تازهکار بودم، کتابهایم با تیراژ پانزده هزار نسخه منتشر میشد، اما امروز بعد از گذشت سالها، تیراژ کتابهای من هزار نسخه است و این یعنی فاجعه. مسئولین میگویند این انقلاب فرهنگی است در حالی که باید فرهنگی بودن انقلاب را در عمل نشان دهند.
یوسفی ادامه داد: در ظاهر کارهایی صورت میگیرد که در عمل نتیجهای به همراه ندارد و وضعیت کتاب و نشر به شدت بحرانی است و این وضعیت درست نمیشود مگر اینکه دولت عملکرد خود را بازخوانی کند. در واقع بخش دولتی است که این بلا را بر سر کتاب آورده است اما هنوز هم میشود با آسیبشناسی کارهای مثبتی انجام دادو.
این نویسنده و نظریهپرداز ادبیات کودک و نوجوان با اشاره به اینکه سیستم چاپ و نشر و توزیع ما بسیار سنتی است گفت: مردم ما کتابخوان هستند اما کتاب خوب به دستشان نمیرسند و در واقع نمیدانند که چه کتابی در بازار موجود است چرا که هیچ تبلیغاتی روی کتاب صورت نمیگیرد. تلوزیون در حوزهی کتاب کاری نمیکند و تبلیغات چیپس و پفک از کتاب بیشتر است چرا که اینها سودآور هستند. متأسفانه صدا و سیما انگیزههای فرهنگی را فراموش کرده است.
در رأس مسائل فرهگی افراد بی صلاحیت را قرار میدهیم
وی افزود: نظام ما نیازمند یک بازبینی فرهنگی است. البته نمیتوان تمام تقصیر را به گردن رسانهها انداخت. اینها بیشتر توجیه است. پدیدهی کتاب نخستین اثر و شکل فرهنگی انسان بوده است و بعد از آن رقبای فراوانی مانند سینما و عکس و تئاتر داشته است که با کتاب همکار و در عین حال رقیب آن است. کتاب تمام این دورانها را پشت سر گذاشته و همچنان به عنوان یک رسانهی فرهنگی باقی مانده و خواهد ماند.
نویسندهی کتاب «اسب سفید» با اشاره به اینکه ساختارهای فرهنگی ما نیازمند یک بازخوانی هستند بیان کرد: وقتی در رأس مسائل فرهگی افراد بی صلاحیت را قرار میدهیم که جامعه و کتاب را نمیشناسند، باید هم این بلا بر سر کتاب و نشر ما بیاید. دولت همیشه دربارهی شایسته سالاری سخن میگوید اما در عمل کاری انجام نمیدهد.
او در پایان سخنان خود اظهار کرد: دولت باید در مردم انگیزه ایجاد کند. البته مردم هم باید پیگیر مسائل باشند، وقتی نان گران میشود همه میپرسند چرا گران شده؟ اما کسی دربارهی کتاب سوالی از دولت نمیپرسد، چرا که دولت عملاً برنامهای در این زمینه ندارد و صنعت نشر ما با بحران مالی روبه روست.
502500