تماشاخانه های خصوصی، کیسه ای برای کسب درآمد فرهنگی

در بسیاری از تماشاخانه های خصوصی بعضی از کارگردانان، نمایش های شکست خورده سال ها پیش خود را با بازیگران سینما به روی صحنه می برند و آن را تبدیل به اجرایی پر فروش می کنند در حالی که اگر بازیگر نمایش را از آن اجرا حذف کنید دیگر هیچ چیز برای ارائه ندارد و نمایشنامه و ایده اجرایی همان است که بود. در واقع تماشاخانه ها کمکی به رشد کیفی نمایشنامه ها و  ورود خلافیت های تازه کارگردانی به هنر تئاتر نکرده اند و تنها باعث شدند تا مردم ستاره های سینما را از نزدیک ببینند.

به گزارش ایسکانیوز، دیگر گذشت آن روزها که برای دیدن تئاتر حتما باید خودت را به چهار راه ولیعصر و مجموعه «تئاتر شهر» می رساندی تا پس از یک هفته برنامه ریزی بتوانی به تماشای یک نمایش بنشینی، دو سال است که وضعیت تئاتر و تعداد سالن های آن تغییر کرده است؛ آن قدر که حتی ممکن است سوپر مارکت سر کوچه تان هم پارکینگ خانه اش را به یک تماشاخانه تبدیل کرده باشد و شما بی خبر از همه جا از او چیپس بگیرید و ماست موسیر.

تعداد تماشاخانه های خصوصی در تهران روز به روز در حال افزایش است و هر کدام از آنها هم قوانین خاص خود را دارند، تنها 23 تماشاخانه در تهران توسط وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی برای انجمن صنفی تماشاخانه های ایران معرفی شده اند، در واقع این تعداد سالن هایی هستند که وزارت فرهنگ با فعالیت آنها به شکل مجاز موافقت کرده است. اما آیا با رشد تماشاخانه ها در نقاط مختلف تهران روند بی حرکت این هنر کمی از حالت رخوت خارج شده است؟! آیا کیفیت نمایش های اجرا شده در این سالن ها باعث شده تا تماشاگران با تئاترهای متفاوتی با گذشته روبرو باشند؟! آیا با وجود تعدد نمایش های اجرا شده در تماشاخانه های خصوصی، استعداد درخشانی در نمایشنامه نویسی، کارگردانی و بازیگری بروز کرده است؟!
سال های 94 و 95 به عنوان سال تئاتر از سوی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی معرفی شد همین موضوع موجب آن شد تا این هنر از نظر کمی رشد قابل توجهی داشته باشد؛ به این شکل که تعداد تماشاخانه های خصوصی روز به روز افزایش پیدا کند تا آنجا که هر خانه قدیمی که در آستانه فرو ریختن است تبدیل به یک سالن اجرای تئاتر شد. آنچه که در این میان جالب توجه است گرفتن مجوز موقت این سالن ها است که معمولا به بهانه اجرای تعزیه گرفته می شود، به طور مثال مدیر یکی از تماشاخانه ها خصوصی که در سال 94 فعالیت خود را آغاز کرده است و اتفاقا به یکی از مهم ترین سالن ها هم در طول کمتر از یک سال فعالیتش تبدیل شده است، مجوز موقت این سالن را به بهانه اجرای تعزیه در ماه محرم و صفر سال گذشته گرفته و خانه ای قدیمی و چند طبقه را تبدیل به تماشاخانه ای خصوصی کرده است، سال گذشته سازمان شهرداری مجوز فعالیت برای اجرای تعزیه را تا پایان ماه صفر صادر می کند اما این سالن عملیات ساخت و ساز و تبدیل آن مکان به یک تماشاخانه را آغاز می کند و دریغ از آنکه حتی یک اجرای تعزیه هم در این مکان انجام شود. چند بار پس از ماه صفر شهرداری به دلیل پایان مجوز ساخت و ساز در آن مکان اقدام به تخریب آن می کند که با میانجیگری ماجرا ختم به خیر می شود.

این یکی از موارد عجیب و غریب دریافت مجوز برای تماشاخانه های خصوصی است، فارغ از نوع گرفتن مجوز، کیفیت تماشاخانه ها است که آزار هنده است، کیفیت پایین سیستم های صوت، نور، ابعاد نامتناسب سالن ها که گاهی حتی یک اتاق بیست متری تبدیل به سالنی برای اجرا شده است، مکان نشستن تماشاگران و سیستم تهویه از جمله مواردی است که می توان به عنوان ضعف این سالن ها از آنها یاد کرد، ضمن اینکه اکثر این تماشاخانه ها، خانه هایی با قدمت ساخت زیاد هستند که فقط در ظاهر بازسازی شده و به شکل سالن نمایش درآمده اند. بعضی از این تماشاخانه ها در کوچه هایی باریک و یا در طبقات بالای یک ساختمان واقع شده اند که نجات جان افراد را در مواقع ضروری چون آتش سوزی سخت می کند.

اما با این همه، وجود مکان های متعددی برای اجرای تئاتر اتفاق بسیار خوبی به خصوص برای گروه های جوان و فارغ التحصیلانی است که تصمیم به حضور حرفه ای در این عرصه دارند؛ اما آیا امکان فعالیت بدون دغدغه برای گروه های نام برده فراهم است؟!

نمایش هایی که دو سال گذشته در تماشاخانه های خصوصی به روی صحنه رفته اند نشان دهنده آن است که حضور بازیگران سینما، تلویزیون و حتی فوتبالیست ها بیش از پیش در سالن های تئاتر افزایش یافته است، با توجه به موضوع درآمدزایی که تماشاخانه های خصوصی را بیشتر تبدیل به بنگاه کرده است، گروه هایی که نمی توانند از بازیگران چهره سینما و تلویزیون استفاده کنند محکوم به شکست مالی و بدهکار شدن به تماشاخانه های خصوصی هستند، در حال حاضر اجرای یک نمایش بسیار کم هزینه در تماشاخانه ای با کیفیت بسیار پایین برای سه هفته اجرا حدود 15 میلیون تومان هزینه دارد، این مبلغ تنها هزینه های دو ماه پلاتو برای تمرین، اجاره سالن برای اجرا، طراحی و ساخت لباس و دکور، طراحی و چاپ پوستر و بروشور است، حال اگر قرار باشد این نمایش هزینه های فوق را با فروش بلیت تامین کند با بلیت 15000 تومانی و سالنی با ظرفیت 50 نفر، اگر هر شب تمام ظرفیت سالن تکمیل شود و اگر تخفیف های دانشجویی و بلیت های مهمان را در این محاسبات قرار نگیرند، این نمایش 13 میلیون و پانصد هزار تومان خواهد فروخت، که با وجود بهترین شرایط باز هم گروه نمایشی مورد نظر متضرر خواهد شد؛ در این محاسبه دستمزد بازیگران و عوامل اجرایی نمایش در نظر گرفته نشده است. این اتفاقات باعث می شود تا نقش تهیه کننده در این میان پر رنگ شود و برای آنکه تهیه کننده به فروش گیشه مطمئن باشد باید از بازیگران شناخته شده سینما و تلویزیون استفاده شود که آنها هم دستمزدهای خاص خود را دارند، همین موضوع باعث می شود که استقبال مردمی از این نمایش ها بیشتر شود و در نتیجه گرو هایی که قادر به داشتن تهیه کننده نیستند و یا تمایلی به استفاده از بازیگر به اصطلاح چهره ندارند محکوم به شکست خواهند بود.
در بسیاری از این سالن ها بعضی از کارگردانان نمایش های شکست خورده سال ها پیش خود را با بازیگران سینما به روی صحنه می برند و آن را تبدیل به اجرایی پر فروش می کنند در حالی که اگر بازیگر نمایش را از آن اجرا حذف کنید دیگر هیچ چیز برای ارائه ندارد و نمایشنامه و ایده اجرایی همان است که بود. در واقع اگر این اتفاقات را کنار هم بگذارید آنچه نتیجه می شود این است که تماشاخانه ها کمکی به رشد کیفی نمایشنامه ها و ورود خلافیت های تازه کارگردانی به هنر تئاتر نکرده اند و تنها باعث شدند تا مردم ستاره های سینما را از نزدیک ببینند.

از سوی دیگر سالن های دولتی و مناسب تئاتر هم مثل سابق در اختیار کارگردانانی است که هنوز مشخص نشده بعضی از آنها با چه رانتی می توانند به راحتی در تالار وحدت که بهترین سالن اجرای تئاتردر ایران است نمایشی را به روی صحنه ببرند.

اوضاع نا بسامان تئاتر که سال ها گریبان این هنر را گرفته است در سال های اخیر با وجود تماشاخانه های خصوصی که امید می رفت باعث رشد کیفی و حضور فارغ التحصیلان تئاتر باشد تبدیل به چاهی برای کسب درآمد عده ای شده که با کمترین هزینه مکانی بسیار بی کیفیت را تبدیل به کیسه ای برای کسب درآمد فرهنگی خود کرده اند.
501500

کد خبر: 707136

وب گردی

وب گردی