به گزارش ایسکانیوز،دهه‌هاست که چند شرکت خودروسازی محدود وطنی در غیاب رقبا بازار ایران را در دست دارند. حمایت از تولید داخلی و اشتغال‌زایی گرچه هنوز پس از گذر این همه سال مطرح می‌شود؛ اما به باور بسیاری این بازار بی‌رقیب، تولید داخلی را به ورطه خمودگی کشانده و جلو رشد آن را گرفته است. تولید انواع محدودی از اتومبیل‌ها که با استاندارد جهانی تفاوت‌های زیادی دارند و گاهی برخی نمونه‌های آن در جهان منسوخ شده است در کنار آلودگی زیاد، صدای منتقدان را بلند کرده است که حمایت از تولید داخل و اشتغال به چه قیمتی؟ طی سال‌های 1384تا 1393 رقمی معادل 219 هزار و 172 شهروند در تصادفات کشته و شمار بیش‌تری نیز دچار معلولیت‌های دایمی شده‌اند. نگاهی به رقم کشته‌شدگان نشان می‌دهد که این آمار از تعداد شهدای هشت سال جنگ تحمیلی نیز بیش‌تر است. به گفته بسیاری از کارشناسان فارغ از مساله فرهنگ رانندگی و ایمنی جاده، فقدان استاندارد خودروها عاملی برای تصادفات جاده‌ای بوده است. در کنار این آمار تکان‌دهنده، 80 درصد آلودگی هوا در کلان‌شهری مانند تهران که بیش از یک هفتم جمعیت ایران در خود جای داده است، نیز به خودروها مربوط می‌شود. اکنون پرسش این است حمایت از تولید داخلی و اشتغال با وضعیت کنونی چقدر توانسته است کارنامه مثبتی برجای گذارد؟ عدم پاسخگویی شرکت‌های خودروساز و نمایشی از رعایت استانداردهای محیط زیست که با گرفتن غرفه‌های عریض و طویل در نمایشگاه‌های سالانه محیط زیست انجام می‌شود، آیا می‌تواند سلامت شهروندان ایران را تضمین کند؟
سعید متصدی، معاون محیط زیست انسانی سازمان حفاظت محیط زیست، در نشست خبری اخیر خود با اشاره به این‌که استاندارد خودروهای تولیدی کشور از یورو 2 به یورو 4 ارتقا پیدا کرده است، گفت: جلوگیری از شماره‌گذاری خودروهای دیزلی فاقد فیلتر دوده تولید داخل از ابتدای آذر 94، جلوگیری از شماره‌گذاری خودروهای بنزینی وارداتی فاقد استاندارد یورو 5، توقف تولید موتورسیکلت‌های کاربراتوری از ابتدای مهر 95، جلوگیری از شماره‌گذاری خودروهای بنزینی تولید داخل فاقد استاندارد یورو 4، ارائه بسته حمایتی تولید خودروها و موتورسیکلت‌های هیبریدی و برقی، بازنگری و تصویب حدود مجاز معاینه فنی خودروها و راه‌اندازی سیستم یکپارچه معاینه فنی خودروها ازجمله اقداماتی است که طی سال‌های اخیر برای کاهش آلودگی هوا انجام شده است. با این حال بسیاری همچنان در ارتقای کیفیت خودروهای داخلی تردید دارند و معتقدند ورود خودروهای خارجی می‌تواند تکانی به خمودگی خودروهای ساخت داخل دهد. به گفته آن‌ها، رانت ایجاد شده برای خودروسازان داخلی نه تنها به ارتقای کیفیت خودروها کمکی نکرده، بلکه آن‌ها را از هرگونه پاسخگویی در برابر شهروندان نیز بی‌نیاز کرده است.
یوسف رشیدی، مدیرکل پیشین شرکت کنترل کیفیت هوای تهران، در گفت‌وگو با «سبزینه»، عنوان کرد: در بیش‌تر شهرهای دنیا 70 تا 80 درصد آلودگی به خودروها مربوط می‌شود و این امر حتی درباره شهری مانند پاریس نیز صادق است. وی با بیان این‌که از سال 1379 روند ارتقای استاندارد خودروها در ایران آغاز شد، گفت: از این دوره به بعد روند بهبود کیفی خودروها آغاز و تاکنون به یورو 4 رسیده است. با این حال یکی از مشکلاتی که خودروها پس از تحویل به مشتری با آن مواجهند موضوع کنترل کیفی است که به معاینه فنی مربوط می‌شود. این امر سبب شده است استانداردهای آغازین حفظ نشده و دچار اشکال شوند. رشیدی درباره کیفیت خودروهای تولیدی نیز بیان کرد: شهروندان در زمان تحویل خودرو ممکن است با مسائلی نظیر جا نخوردن دنده یا موارد مشابه مواجه شوند؛ اما این امر ربطی به موضوع آلودگی هوا یا استاندارد آن‌ها در این رابطه ندارد. رشیدی در پاسخ به این پرسش که برای کنترل آلودگی هوا، معاینه فنی دقیق ازجمله ملزومات محسوب می‌شود، عنوان کرد: نگهداری از استاندارد خودروها و تجهیزات کنترلی مناسب می‌تواند تا حد زیادی به این موضوع کمک کند.
سازمان محیط‌زیست مدافع رقابت‌پذیری خودروها
مسعود زندی، معاون دفتر آلودگی هوا سازمان حفاظت محیط زیست،بیان کرد: در حال حاضر خودروهایی که تولید می‌شوند، استاندارد یورو 4 را دارند؛ اما زمانی که وارد چرخه تردد می‌شوند تا 5 سال کنترل رعایت حدود مجاز معاینه فنی برای آن‌ها اعمال نمی‌شود. در این راستا در صددیم بار دیگر به همان قانون دو سال معاینه فنی که پیش‌تر وجود داشت، بازگردیم. وی درباره انتقاداتی که به سیستم معاینه فنی وارد است، گفت: در کشور ما معاینه فنی چندان قانونمند نبوده و در برخی مراکز خریداری می‌شود. از این رو طرح سیمفا با همکاری وزارت کشور، پلیس راهور، سازمان محیط زیست و دستگاه‌های متولی راه‌اندازی شد تا حدود مجاز معاینه فنی به دقت اندازه‌گیری شود.
زندی کنترل استاندارد خودرو براساس زیرساخت‌های الکترونیک را ازجمله محاسن سیستم جدید معاینه فنی دانست و گفت: از طریق دوربین پلاک‌خوان اطلاعات خودرو به سیستم راهبر ناجا منتقل می‌شود. این امر راه‌های دستکاری را از بین برده و تقلب را به حداقل می‌رساند. سختیگرانه‌تر شدن حدود مجاز معاینه فنی از دیگر مشخصه‌های سیمفا است که در آن تنظیمات دقیق برای ارائه گواهی معاینه فنی نیاز است. معاون دفتر آلودگی هوا سازمان حفاظت محیط زیست درباره مشکلات خودروهای تهران گفت: در این شهر همچنان نزدیک به 400 هزار خودروی فرسوده و کاربراتوری تردد می‌کند و سن مینی‌بوس‌ها نیز از فرسودگی گذشته است. همچنین در تهران حجم بالایی موتورسیکلت کاربراتوری وجود دارد که به‌عنوان منبع آلاینده عمل کرده و تا زمانی که این ناوگان فرسوده و مشکل‌زا ترمیم نشود، معضل آلودگی پابرجا خواهد بود.
بسیاری از دارندگان خودرو فرسوده به‌واسطه هزینه بالای تولید داخلی که در بازار بی‌رقیب قیمت‌گذاری می‌شود، نمی‌توانند به خرید خودروهای تازه اقدام کنند، آیا راه‌حل رفع آلودگی هوای تهران رقابت‌پذیری بازار خودرو نیست، زندی در این‌باره گفت: سازمان محیط زیست مدافع رقابت‌پذیری در بازار خودرو است و این‌که بتوانند خودروهای ساخت کشورهای دیگر نیز وارد شوند تا هر شهروند بتواند با منابع درآمدی خود خودروی مورد نظرش را تامین کند، اما تصمیم‌گیران این حوزه نظر دیگری دارند. در دهه 80 همچنین نوسازی و جایگزینی خودروهای فرسوده در سازمان محیط زیست ردیف اعتباری داشت؛ اما در حال حاضر ستاد حمل و نقل و سوخت، شهرداری‌ها، وزارت شهرسازی و... تکالیف قانونی دارند و می‌توانند در این زمینه اقداماتی را انجام دهند.
واردات تاکسی کاهش 20درصدی آلودگی
حسین شهبازی، کارشناس بخش پایش و پیش‌بینی شرکت کنترل کیفی هوای تهران، نیز درباره سهم آلاینده‌های مختلف بر آلودگی هوای تهران،گفت: براساس پروژه‌ای که در این‌خصوص در شرکت کنترل کیفی هوای تهران انجام شد 80 درصد آلودگی به خودروها برمی‌گردد و از این رو نوسازی و اجرای طرح کاهش به جای طرح زوج و فرد مدنظر قرار گرفت.
او در پاسخ به انتقاد کسانی که معتقدند طرح کاهش تنها اقشار کم درآمد را هدف قرار داده است؛ اما شرکت‌های خودروساز را از هرگونه پاسخی در برابر قیمت بالای خودروها و عدم توانایی دارندگان خودرو فرسوده برای نوسازی معاف می‌کند، بیان کرد: در این طرح تنها خودروهای بالای 20 سال یا خودروهای کاربراتوی سال‌های 83 به قبل هدف‌گذاری شده‌اند.
شهبازی با اشاره به این‌که در کنار طرح کاهش واردات خودروهای خارجی در حوزه حمل و نقل عمومی می‌تواند آلودگی هوای تهران را کم کند، ادامه داد: در این شهر شاهد تردد تاکسی‌های فرسوده زیادی هستیم و با فرض تردد 20 برابری یک تاکسی در مقابل یک خودروی شخصی می‌توان با جایگزینی تاکسی‌های فعلی با خودروهای با کیفیت خارجی 20 برابر آلودگی هوا را نیز کاهش داد.
منبع:روزنامه سبزینه
700/703
