سیدعباس صالحی:کار منتقد این است که کتاب خوب را نشان دهد/حسن اسلامی:ظرفیت نقد و نقدپذیری را نداریم!

مراسم اختتامیه سیزدهمین جشنواره نقد کتاب امروز در محل پژوهشکده فرهنگ و هنر و معماری برگزار شد.

به گزارش ایسکانیوز، سید عباس صالحی، معاون فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در ابتدا با اشاره به اینکه نقد مکتوب و شفاهی سابقه زیادی دارد گفت: نقدهای شفاهی این حسن را دارند که به منتقد و صاحب کتاب این امکان را می دهد که رو در روی یکدیگر قرار گرفته و گفت وگو کنند و این گفت وگو موجب شفاف تر شدن کلام می شود.
او اظهار داشت: نقد مکتوب این حسن را دارد که نویسنده مقاله می تواند سخن خود را با تمرکز بیشتری با عنوان نقد بنویسد و آن را عرضه کند. در سخن شتابی است که قلم می تواند آن کتاب را بگیرد.
معاون فرهنگی وزارت ارشاد با اشاره به این دو فرم نقد اضافه کرد: این دو روش متعارف و معمول ما بوده است اما اکنون به نظر می رسد در فضای مجازی یک ترکیب دوگانه و مکتوب با هم شده است و در واقع سومین فرم که به عنوان شاخه سوم نقد در حال رویش است. این فرمت جدید مثل هر فرصت جدید برای نقد به طور عام و نقد کتاب به طور خاص فرصت قابلیت خوبی را برای رصد کردن فراهم میکند و ما باید محاسن و نیکویی های نقد شفاهی و کتبی را در این فضای جدید بارور کنیم.
وی اضافه کرد: با همه افت و خیزهایی که دارد امروزه به نظر می رسد فضای مجازی توانسته به عنوان یک ابزار جدید به کمک نقد بیاید. ما باید برای نقد به طور عام و نقد کتاب به طور خاص بهره مند شویم. در نقد مکتوب و شفاهی تاکید بیشتر بر این بوده که وجوه آسیب شناسی آن کتاب را مورد توجه قرار دهیم.
او در پایان سخنان خود اظهار کرد: در گذشته کتابهایی که منتشر می شد اندک بودند و منتقد می توانست به راحتی آثار خوب را از بد تشخیص دهد. اما امروزه در این حجم کتابهایی که منتشر می شوند شاید کارهای منتقد این باشد که کتاب خوب را نشان دهد چرا که انبوهی از خوانندگان علم و فرهنگ سر درگم هستند که در حوزه خود چه به خوانند. این نکته بسیار مهمی است.

سپس سیدحسن اسلامی اردکانی پس از عرض تبریک به حاضران و منتخبان این جشنواره بیان کرد: هنگامی که از نقد سخن می گوییم باید بدانیم منظور ما چه چیزی است. در واقع منظور از نقد قضاوت سنجیده و خرده گیرانه درباره چیزی است. ما مدام در حال نقد هستیم از آلودگی هوا تا ترافیک سنگین. وقتی ما بتوانیم مساله را شخصی نکنیم و از آن فاصله بگیریم می توانیم به تدریج به نقد درست برسیم. نقد به این معنا لازمه ی تلفیق ذائقه است، ناقدان محصولات فرهنگی جامعه را میسنجند و ذوق هنری را ارتقاء می دهند.
او ادامه داد: جامعه معمولا در مقابل ناقدان یک رفتار دوگانه دارد. ما هم ناقدان را می ستاییم و هم ظرفیت نقد و نقدپذیری را نداریم. نخستین نکته مورد نظر این است که ناقدان حرفه ای عمل کنند. یعنی نقد حرفه ای را شیوه خود قرار دهند و این مساله نیاز به استمرار دارد.
وی با بیان اینکه ما نتوانسته ای سنت نقد را نهادینه کنیم گفت: من از دوستان خود خواهش می کنم تا به این جشنواره اکتفا نکنند و هدف برگزاری جشنواره های این چنین، نهادینه کردن فرهنگ نقد و نقد پذیری است.

سید حسن اسلامی اردکانی در ادامه با اینکه حرفه ای بودن و حرفه ای عمل کردن نقاد مهم است اظهار داشت: ما باید از عاطفی و هیجانی نقد کردن پرهیز کنیم. نقد نخست محتوای پرباری داشته باشد و ناقد باید به محتوای کتاب نقد بزند و محتوا باید نیرومند باشد. دومین مساله حرفه ای بودن نقد ساختار دانست. زبان نقد باید درست باشد و این مساله مهمترین عنصر و تاثیرگذارترین در نقد است.
دبیر علمی جشنواره همچنین گفت: در این جشنواره مقالات خوبی داشتیم اما به لحاظ زبانی پذیرفتنی نبودند. زبان نقد باید مخاطب را قانع کند و باید این مساله را در نظر بگیرد که مخاطب نویسنده کتاب نیست و نباید در نقد خود تسویه حساب شخصی کند. ما نمی خواهیم فرهنگ هتاکی و فحاشی را به جای نقد در جامعه رواج دهیم.
او افزود: نقد به خودی خود رنجاننده است و مقام نقد به اندازه کافی دردناک و آزارنده خواهد بود. در نتیجه، باید از تعابیر تند در نقد خود بپرهیزیم. شاید درست باشد در این زمینه تعبیر مرگ مولف را به کار بگیریم و صرفاً در نقدمان با متنی که می خوانیم مواجه شویم.
اردکانی همچنین توضیح داد برای ناقد بودن باید پیگیر و سمج باشید. هیچ کس ناقدان را دوست ندارد. لذا نباید انتظار تشکر از کسی داشته باشیم و از سوی دیگر باید این را در نظر بگیریم که ناقد کارآگاه نیست تا بدنبال مجرم بگردد.
دبیر علمی جشنواره با بیان اینکه امسال هزار و شصت نقد به دبیرخانه ارسال شده گفت: تعداد نقدهای ارسال شده نسبت به سال گذشته دو برابر شده است و از میان این نقدها دویست و چهل و نه اثر به مرحله دوم داوری رسیدند که در نهایت از میان آنها سی و سه مقاله انتخاب شد.
وی افزود: در گروه فلسفه مقالات خوب زیاد بودند و رقابت تنگاتنگ بود در نتیجه داوری سختی را در این مرحله داشتیم. متاسفانه در بخش علوم سیاسی ایران و اسلام قرآن و حدیث و روانشناسی هیچ اثر برگزیده ای نداشتیم که این مساله جای تاسف دارد.

500500

کد خبر: 714423

وب گردی

وب گردی