سعدالله نصیری قیداری در گفت‌وگو با خبرنگار ایسنا درخصوص روند قانونی تشکیل کمیسیون ملی یونسکو با اشاره به تشکیل سازمان جهانی یونسکو پس از جنگ جهانی دوم اظهار کرد: از دلایل تشکیل سازمان جهانی یونسکو می‌توان به پناه آوردن مردم به فرهنگ، آموزش و علم به عنوان سه عنصر اصلی جهت دستیابی به صلح و عدالت اشاره کرد. البته این سه عنصر در نظام دینی ما نیز از اولویت برخوردار است؛ به گونه‌ای که می‌توان گفت بسیاری از مصوبات کنونی در سطح جهان، 1400 سال پیش در آموزه‌های دینی ما مورد تاکید قرار گرفته بوده است.
دبیر کمیسیون ملی یونسکو در ایران ضمن بیان اینکه کمیسیون ملی یونسکو در ایران قبل از انقلاب و بر اساس مصوبه مجلس تشکیل شد، افزود: پس از انقلاب و در 29 شهریور ماه سال 66 اساسنامه این کمیسیون اصلاح و متناسب با اصول و موازین اسلامی در کنار پیگیری اهداف سازمان یونسکو شکل تازه‌ای به خود گرفت.
وی به برخی از ماده‌های اساسنامه این کمیسیون اشاره کرد و گفت: به عنوان مثال طبق ماده یک اساسنامه کمیسیون ملی یونسکو، این کمیسیون مرکز عمل و اداره برنامه‌های سازمان یونسکو در ایران است. همچنین بندهای یک و دو ماده 2 نیز مشارکت در فعالیت‌های یونسکو با الهام از اصول اسلامی و اهداف یونسکو از طریق همکاری با سازمان جهانی یونسکو را مورد تاکید قرار داده است.
نصیری ادامه داد: بند 6 ماده 2 اساسنامه نیز تعمیم آموزش و مبارزه با بی‌سوادی از طریق همکاری با یونسکو را مورد اشاره قرار داده است و از طرفی بند 8 ماده 2، بند6 ماده 8 و بند 3 ماده 13 ارتباط بین یونسکو و سازمان‌های دولتی و غیردولتی را به عهده کمیسیون ملی یونسکو گذارده که البته این موضوع همواره در دولت‌های مختلف قبل و بعد از انقلاب مورد تاکید بوده است.
وی همچنین بند 10 ماده 2 اساسنامه مبنی بر همکاری در اجرای طرحها و برنامه‌های دولت در چارچوب فعالیت‌های یونسکو را نیز مورد اشاره قرار داد و از وظایف شورای عالی کمیسیون ملی یونسکو به عنوان رکن اول کمیسیون، تصویب برنامه‌های اصولی در قالب برنامه‌های فعالیت‌های عمومی یونسکو عنوان کرد.
دبیر کمیسیون ملی یونسکو در ایران افزود: همچنین بند 3 ماده 10 اساسنامه نیز بر طرح و تعقیب نظرات و پیشنهادهای ایران در کنفرانس عمومی و سایر مجامع یونسکو تاکید کرده است.
نصیری ضمن اشاره به بندهای یک و 2 ماده 10 اساسنامه مبنی بر کسب نظر از دولت درخصوص مشارکت در برنامه‌ریزی و اجرا یا ارزیابی برنامه‌ها و فعالیت‌های بین‌المللی، منطقه‌ای و ملی یونسکو اظهار کرد: پیگیری نظرها و پیشنهادهای دولت در مورد اجرای تصمیمات و توصیه‌های سازمان یونسکو از دیگر الزامات است همچنین اقدامات مربوط به طرح‌های مناسب با نیازهای کشور در مورد تعلیم و تربیت و علوم و فرهنگ و ارتباطات در بند 5 ماده 13 مورد تاکید قرار گرفته است.
وی ادامه داد: تاکنون 13 کمیته تخصصی در گروه‌های آموزش، علوم طبیعی، علوم انسانی، ارتباطات و فرهنگ در رابطه با تهیه و مطالعه طرح‌های مناسب با نیازهای کشور در کمیسیون تشکیل شده است.
وی بند 6 ماده 13 مبنی بر تهیه اسناد بر اجرای برنامه‌های یونسکو و نظارت بر آنها را مورد اشاره قرار داد و گفت: بند 2 ماده 13، گزارش‌دهی در رابطه با فعالیت‌های کمیسیون ملی یونسکو به صورت سالانه را مورد تاکید قرار داده است که البته در گذشته نیز اقدامات متعددی در این زمینه انجام شده است.
5 گروه فعال در کمیسیون ملی یونسکو
وی در ادامه با بیان اینکه 5 گروه فعال در کمیسیون ملی یونسکو وجود دارد که هر کدام از آنها تعدادی کمیسیون تخصصی دارند و براساس آیین‌نامه‌های مصوب شورای اجرایی کمیسیون اعضای حقیقی و حقوقی همچون چهره‌های ماندگار، کارشناسان زبده، معاونان وزرا و وزرا در این کمیسیون‌ها عضویت دارند که انواع فعالیت‌ها را در حوزه‌های آموزش، فرهنگ، علوم انسانی، علوم اجتماعی، اطلاعات و ارتباطات انجام می‌دهند.
نصیری اظهار کرد: به عنوان مثال یکی از وظایف گروه فرهنگ، ثبت مواریث فرهنگی در فهرست جهانی یونسکو است که تاکنون حدود 33 نفر از مشاهیر، 10 میراث مکتوب، 20 میراث فرهنگی و ابنیه تاریخی را در فهرست جهانی یونسکو به ثبت رسانده‌ایم.
به گفته نصیری علی رغم محدودیت‌های یونسکو برای کشورها، ایران تقریبا برای 40 سال آینده لیست برای ثبت در فهرست جهانی دارد.
وی با تاکید بر اینکه سازمان یونسکو یک چهارراه فرهنگی است که با حضور هوشیارانه و با بصیرت می‌توانیم ذخایر فرهنگی و ارزشی خود را در چارچوب قوانین کشور، در آنجا ابراز کنیم، گفت: با مجوز یونسکو حدود 13 کرسی در دانشگاه‌ها در حوزه‌های مختلف تاسیس شده است که براساس توافقنامه امضا شده بین یونسکو و دانشگاه و وزارتخانه میزبان گزارش¬هایی را ارائه می‌کنیم و تمدید فعالیت این مراکز در گرو ارزیابی و تایید سازمان یونسکو است.
عدم اجرای بیانیه‌های یونسکو در صورت مغایرت با اسناد بالادستی کشور
نصیری در ادامه ضمن اشاره به تاریخ چند هزار ساله ایران و روند تولید علم در دهه‌های اخیر، گفت: ایران حرفهای بسیار زیادی برای طرح در جوامع بین‌المللی دارد و با توجه به نقش یونسکو در تبادل فرهنگ بین حدود 200 کشور، مسائل مربوط به بین‌المللی‌سازی فعالیت‌های آموزش عالی مورد توجه قرار گرفته است که البته مسوولیت اصلی این موضوع با مرکز همکاری‌های بین‌المللی و علمی وزارت علوم است که کمیسیون ملی یونسکو نیز با این مرکز همکاری نزدیکی دارد.
وی تصریح کرد: کمیسیون ملی یونسکو از طریق ارتباط با کمیسیون‌های ملی کشورهای دیگر به خصوص کشورهای منطقه می‌تواند با دیپلماسی علمی و فرهنگی در فضای بین‌المللی حضور داشته باشد و شاخص‌ها و تجربیات بین‌المللی را در رابطه با ارتقای کیفیت و تعریف منابع جدید مالی و تکنولوژی آموزشی دنیا را به کشور منتقل کند.
نصیری تاکید کرد: البته هیچ‌کدام از بیانیه‌ها، توصیه‌ها و کنوانسیون‌های یونسکو اجباری و الزام آور نیست چراکه فضای یونسکو فضای تشویق و ترغیب است به گونه‌ای که در صورت مغایرت بیانیه‌ای با ارزش‌ها و اهداف ملی و اسناد بالادستی کشور، عدم اجرای آن به صورت رسمی اعلام می‌شود.
وی ضمن بیان اینکه اولویت همواره با اسناد بالادستی و قوانین کشور است، بر تطبیق آنها با قوانین کشور و البته بومی‌سازی تاکید کرد.
"سند آموزش برای همه" توفیق چندانی نداشت
وی در ادامه به برنامه آموزش 2030 اشاره کرد و گفت: سابقه این برنامه به دهه‌های قبل باز می‌گردد؛ زمانی که فعالیت‌هایی قبل از سال 2000 در سازمان یونسکو انجام و در نهایت منجر به تدوین سند آموزش برای همه از 2000 تا 2015 شد.
نصیری ادامه داد: در سال 1380 نیز سند ملی آموزش برای همه در بخشی از وزارت آموزش و پرورش کشور تدوین و کارگروهی برای اجرای این سند تشکیل شد.
وی با بیان اینکه این سند در سطح دنیا به طور متوسط توفیق چندانی نداشت و در کشور ما نیز از 6 هدف مدنظر، 3 هدف تا حدی به پیشرفت رسید، افزود: گسترش آموزش پیش از دبستان، آموزش ابتدایی و متوسطه رایگان، برابرسازی فرصت‌های آموزشی برای پسران و دختران، کاهش نرخ بی‌سوادی بزرگسالان، توصیه مهارتهای جوانان و بزرگسالان و بهبود همه جنبه‌های کیفیت در آموزش مجموع اهداف مدنظر بوده است که با حضور 186 کشور بدون هیچ‌گونه بازی سیاسی یا تهاجم فرهنگی یا نفوذ در داکار تصویب شد.
وی با بیان اینکه این اهداف با پشتوانه قوی در اسناد بالادستی ما موجود است، الزامات تهیه سند ملی را مورد اشاره قرار داد و افزود: در سال‌های گذشته سازمان یونسکو به واسطه جلوگیری از نفوذ کشورهای استعمارگر و قدرت طلب توانسته بین اکثر کشورهای دنیا خوشنام باشد. این سازمان تلاش دارد کشورها را ملزم به سرمایه‌گذاری در حوزه آموزش کند.
لزوم ایفای نقش ایران در تدوین قوانین جهانی
وی با بیان اینکه ایران برای تدوین قوانین جهانی هیچ ضعفی ندارد، گفت: باید براساس آرمان‌ها و تجربیات و پتانسیل‌های کارشناسان و استادان دانشگاه‌ها و صاحبنظران در سطح جهانی حضور یابیم.
وی ضمن بیان اینکه سند ملی آموزش 2030 فقط نباید محدود به وزارت آموزش و پرورش شود، اظهار کرد: همه نهادهای ذی‌ربط آموزش باید در این مسئله حضور یابند زیرا علاوه بر آموزش رسمی ابتدایی و راهنمایی و متوسطه و دانشگاهی مسائل آموزش سلامت، آموزش‌های اجتماعی، مسوولیت پذیری اجتماعی، آموزش در مورد اشتغال و کارآفرینی مورد تاکید قرار گرفته است در نتیجه باید وزارتخانه‌های دیگر نیز پشتیبانی‌های برنامه‌ای و بودجه‌ای کنند تا این سند نسبت به سند آموزش برای همه موفق‌تر عمل کند.
وی در ادامه با بیان اینکه سند آموزش 2030 از اهداف بیانیه اینچئون در چارچوب عمل برای توسعه پایدار سازمان ملل است، گفت: نبود فقر، به صفر رساندن گرسنگی، سلامت مطلوب و رفاه، آموزش با کیفیت مادام‌العمر برابر و فراگیر برای همه، برابری فرصت‌های برابر آموزش برای پسران و دختران (که البته این اصطلاح را برابری جنسیتی درسند ملی به کار بردیم)، آب سالم و تاسیسات بهداشتی، انرژی پاک، قابل دسترس بودن شغل شرافتمندانه، رشد اقتصادی، صنعت نوآوری و زیرساخت، کاهش نابرابری‌ها شهرها و جوامع پایدار، تولید و مصرف مسوولانه، اقدام برای اقلیم، زندگی زیر آب، زندگی روی زمین، صلح عدالت و توانمند مشارکت برای اهداف توسعه پایدار از جمله اهداف بوده است.
وی با بیان اینکه سند ملی آموزش 2030 در راستای هدف " آموزش با کیفیت مادام العمر و فراگیر برای همه" در دستور کار قرار گفت، افزود: برخی از رسانه‌ها به هر دلیلی این موضوع را به عنوان دریچه نفوذ ذکر کردند در حالی که ما ازقبل پیگیر این مسائل بودیم از طرفی اگر به این موضوعات وارد نشویم جملاتی در اسناد ذکر می‌شود که با ارزشهای ما سازگار نیست.
وی ادامه داد: در ویرایش اول سند در اردیبهشت ماه سال گذشته، بیانیه اول اینچئون کره تصویب شد که وزیر آموزش و پرورش وقت و سه تن از نمایندگان مجلس در این خصوص نظارت خود را اعلام کردند.
وی افزود: کمیسیون ملی نیز طی سه جلسه در کمیسیون علمی و فناوری دولت تمام موارد را عنوان و قرار شد سند ملی آموزش توسط کمیسیون ملی یونسکو تدوین شود که تمام اقدامات تدوین با 30 کارگروه انجام شد چراکه عقیده بر این بود افرادی که قرار است این سند را اجرایی کنند بهتر است در روند تدوین نیز حضور داشته باشند.
سند ملی آموزش به هیچ وجه محرمانه نیست
نصیری با اشاره به اینکه آنچه که تدوین شده ویرایش اول است که به محض رونمایی روی سایت قرار می‌گیرد؛ گفت: این سند به هیچ وجه محرمانه نبوده و از روز نخست تشکیل کارگروه‌ها تمام گزارشات روی سایت کمیسیون بارگذاری شده است.
به گفته وی بعد از اعمال نظرات کارشناسان متعدد و تنظیم ویرایش نهایی به صورت لایحه توسط دولت به مجلس می‌رود تا به عنوان مصوبه قانونی برای اجرا ابلاغ شود. همچنین در روز رونمایی 6 نفر از کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس و 7 نفر از شورای عالی انقلاب فرهنگی حضور خواهند داشت.
وی در پایان با بیان اینکه دنیا در حال تحول است و ما در چارچوب سیاست‌ها باید برای کنوانسیون¬ها احترام قائل شویم گفت: اینکه عنوان می‌شود اطلاعات کشور را ارائه می‌کنیم، درست نیست؛ بلکه ما بر اساس پروتکل‌های بین‌المللی عمل می‌کنیم. وقتی اطلاعات مربوط به رعایت استانداردهای آموزشی در تدوین کتب مختلف، درصد بی سوادی و باسوادی و غیره را ارائه نکنید، ضد انقلاب این اطلاعات را جعل و چهره کشور را مخدوش جلوه می‌دهد. البته باید در ارائه این گونه آمارها چشمان‌مان باز باشد.
201
منبع: ایسنا
