به گزارش ایسکانیوز و به نقل از روزنامه آرمان به دلیل مهم بودن نقش گروه همسالان در این سن، ممکن است پاک ترین نوجوانان هم در معرض این آسیب باشند. کارشناسان مواد مخدر نسبت به افزایش مصرف ماریجوانا در میان نوجوان اخطار دادهاند.
ویژگیهای جسمی و روانی خاص دوران نوجوانی، برخی از آنان را در معرض آسیبهایی مانند اعتیاد قرار میدهد اما خانواده و مدرسه در طی کردن سالم این دوره نقش بسیار حساسی به عهده دارند. دوران نوجوانی با ویژگیهایی همچون خیالبافی، خود بزرگبینی، حس کنجکاوی، بیداری غرایز، آرزوهای دستنیافتنی، تلاش برای استقلال، اثبات شخصیت و تغییرات جسمانی سریع، یکی از حساسترین و مهمترین دوران زندگی فرد بهشمار میرود.کارشناسان عقیده دارند که نوجوان، تجارب شخصی خود را منحصربهفرد پنداشته و افکار افسانهای نسبت به توانمندیهای خود پیدا میکند. او تصور میکند یک موجود استثنائی است، به همین دلیل خودمحوری و خطرپذیری او زیاد میشود. یک نوجوان سوالات زیادی درباره خود، آینده، ارزشهای اجتماعی و مذهبی دارد و به دنبال یافتن پاسخ آنهاست و در صورت عدم پاسخگویی مناسب بزرگترها و جامعه، دچار بحران هویت میشود. در عین حال نوجوان به دنبال کسب استقلال از والدین است. گاه این استقلال به رسمیت شناخته نشده یا کمتر مورد توجه قرار میگیرد که ممکن است موجب تعارضاتی بین آنها شود. روحیه استقلالطلبی باعث میشود نوجوان در اتخاذ تصمیمات زندگی کمتر به دیگران تکیه کند اما با توجه به کم تجربگی، ممکن است بیشتر در معرض آسیبهایی مانند اعتیاد قرار گیرد. خانواده و اولیای مدرسه باید سعی کنند با منطق و توضیحات قانعکننده، از تعارضات احتمالی نوجوان پیشگیری کنند، چرا که افراط و تفریط نسبت به نوجوانان، مشکلات را بیشتر و آنان را از خانواده دور میکند.
آمار دانشآموزان معتاد
اولین بار سال ۸۷ بود که یک مقام مسئول در ستاد مبارزه با مواد مخدر، آمار دانشآموزان معتاد کشور را ۳۵ هزار نفر اعلام کرد. پنج سال بعد یک مقام مسئول دیگر در همین سازمان از آمار ۷۵ هزار نفری تعداد دانش آموزان معتاد سخن گفت که این نشان داد حتی با وجود غیر قابل باور بودن آمار، در مدت پنج سال با رشد بیش از صد درصدی آمار شیوع اعتیاد در میان دانش آموزان مواجه بودهایم. دو سال بعد در فروردین سال ۹۴، قائم مقام ستاد مبارزه با مواد مخدر تعداد دانش آموزان معتاد در کشور را ۱۳۰ هزار نفر اعلام کرد. این در حالی است که آموزشوپرورش، تعداد دانشآموزان معتاد را انکار میکند. شهریور سال جاری علی مویدی، قائم مقام دبیر کل ستاد مبارزه با مواد مخدر گفت: در چند ماه اخیر ابلاغ کردیم که تحت هیچ شرایطی آمار اعتیاد دانشآموزان در رسانهها اعلام نشود بلکه به صورت محرمانه و مکتوب به وزارت آموزش و پرورش اعلام شود. در این میان، مشاور دبیر کل ستاد مبارزه با مواد مخدر نیز عنوان کرد: در حوزه دانشآموزان پژوهشها حاکی از این است که نباید آمار اعتیاد انکار، اغراق و مسکوت باقی بماند و این سه مولفه در دولت یازدهم با جدیت و رویکردی واقع بینانه برای تبیین آمار مطرح شده است. حمید صرامی در پاسخ به این سوال که بیان این آمار چه تاثیری در روند فعالیتها دارد، اظهار داشت: براساس پژوهشهای انجام شده آمار اعتیاد در طبقه نوجوان نباید بیش از حد علنی اعلام شود اما این مساله به معنای کتمان واقعیت نیست. چنانچه این امر بیش از حد انجام شود در طبقه نوجوان به عنوان هنجار شناخته شده که اثرات خوبی به دنبال ندارد و بحثهایی که تا کنون در ارائه آمار وجود داشته، نه به دلیل کتمان حقیقت بلکه به خاطر کمک به وضعیت است. اما این دیدگاه مخالفانی هم دارد. غلامحسین معتمدی، روانپزشک معتقد است: «به نظر میرسد پنهان کردن اطلاعات و ندادن آمار در مورد آسیبهای اجتماعی نه تنها کمکی به حل آن نمیکند بلکه تجربه نشان داده است که صاحب نظران تا وقتی به آمار درست دسترسی نداشته باشند نمیتوانند در مورد آن برنامهریزی و اندیشهورزی کنند؛ زیرا آمار از ابزارهای مهم این کار است.» او دلیل گستردگی اعتیاد را شبکهای از عوامل در هم تنیده عنوان کرد و افزود: «عدم نظارت خانواده، دسترسی آسان به مواد مخدر، فقر و رفاه زیاد و گسترش شبکههای اجتماعی و هنجارهایی مخالف هنجار رایج در جامعه از مهمترین دلایل گسترش این آسیب است.»
نقش مهم مدرسه در مورد اعتیاد
در هر دوره از زندگی، بنا به شرایط حاکم بر روابط اجتماعی و ارزشهای مسلط جامعه، مهارتهای ویژه، اهمیت و ضرورت مییابند. مهارت برقراری ارتباط مثبت و موثر، توانایی تطبیق با محیط، جامعهپذیری و... از مهمترین مهارتهای پایهای در زندگی امروزی به شمار میروند.کارشناسان امور تربیتی عقیده دارند که پس از خانواده، مدرسه بیشترین تاثیرگذاری را بر شخصیت نوجوانان دارد. اگر نظام آموزشی براساس درک صحیح از ضرورتها و شرایط جدید زندگی اجتماعی پی ریزی نشده باشد، نمیتواند در آموزش مهارتهای پایه برای توفیق در زندگی اجتماعی موفق باشد و با تخریب شخصیت آموزشپذیران، روند پرورش آنان را دچار اختلال میکند. در شکلگیری شخصیت نوجوان، عواملی خطرساز هستند و عناصری محافظتکننده. از اقدامات ضروری هر نظام آموزشی، شناسایی و تضعیف عوامل خطرساز و مقابله با آنهاست. دوره نوجوانی از نظر ابتلا به سوء مصرف مواد مخدر، بسیار حساس و قابل بررسی است و برنامهریزی برای اقدامات پیشگیرانه در این دوره ضروری به نظر میرسد. از جمله عوامل خطرساز میتوان به عواملی مانند نگرش مثبت به مواد مخدر، موقعیتهای مخاطره آمیز و معاشرتهای بدون نظارت و کنجکاوی نوجوان اشاره کرد. در این دوران باید از عوامل بازدارندهای همچون باورها و ارزشها، موقعیتهای تحصیلی و شغلی، استفاده مناسب از اوقات فراغت، هشیاری خانواده و اطرافیان مدد جست. آمارها و تحقیقات موجود نشان میدهند که دانش آموزان ترک تحصیلی نسبت به دانش آموزان در حال تحصیل، بیشتر در معرض گرایش به مواد مخدر قرار دارند. بنابراین مدیران، معلمان و مربیان باید شرایطی را فراهم کنند تا دانشآموزان علاوه بر فراگیری مهارتهای زندگی، از حضور در مدرسه و یادگیری لذت برده و نسبت به حضور در مدرسه دلسرد نشوند. نکته قابل توجه این است که اگر چه وجود دانش آموزان معتاد هرچند بسیار کم، حقیقتی انکارناپذیر است، ولی اغراق در این مورد، احتمال هنجارسازی اعتیاد در دانش آموزان و بیاعتمادی خانوادهها نسبت به مدارس را افزایش میدهد.
ماریجوانا در کمین نوجوانان
مشاور دبیرکل ستاد مبارزه با مواد مخدر در مصاحبهای با هشدار نسبت به افزایش قابل توجه مصرف ماریجوانا در میان جوانان و نوجوانان کشور اعلام کرد: در سالهای ۸۴ تا ۹۵، بیش از ۱۸۰۰ آشپزخانه تولید شیشه در کشور منهدم شد و بیش از ۲۰ تن شیشه با اقدام قاطع دستگاههای انتظامی و امنیتی، کشف و ضبط شد و به واسطه اقدامات قضائی انجام شده، تعداد زیادی از قاچاقچیان شیشه، اعدام یا وارد زندان شدند. این سه عامل باعث شد میزان گرایش جوانان به مصرف شیشه کاهش یابد. به گزارش تسنیم، حمید صرامی با تاکید بر اینکه تمرکز و هماهنگی دستگاهها در اثربخشی اقدامات موثر است، افزود: با وجود این موفقیت، متاسفانه دغدغه اخیر کشور مصرف ماده گل، ماریجوانا و حشیش در میان نوجوانان و جوانان است و انتظار میرود دستگاههای اطلاعاتی، انتظامی و قضائی، همانطور که درباره شیشه توانستند مصرف این ماده را کنترل کنند و قیمت آن از ۵ میلیون تومان برای هر کیلوگرم به ۵۱ میلیون تومان رسید، اقدامی عاجل و جدی درباره گل، حشیش و ماریجوانا نیز انجام دهند.
700700