زهره حاجیان - اگر فقط نیم ساعت روی نیمکت انتظار یکی از داروخانه های شهر بنشینید می توانید تعداد زیادی از افراد را ببینید که برای تسکین درد و یا بند آمدن سرفه و یا تهیه دارویی برای رفع سوزش چشم و خارش و گزیدگی و.... به مسئول داروخانه مراجعه می کنند و داروهایی را بدون نسخه درخواست و یا دریافت می کنند.

هزینه درمان بدون داشتن دفترچه بیمه زیاد است

محمود رضایی کارگری ساختمانی است که به تازگی صاحب فرزند شده و برای خرید داروی تب بر برای کودک 4 ماهه اش مراجعه کرده می گوید: بیمه نیستم و دفترچه نداریم و برای بردن دخترم به درمانگاه یا مطب باید حداقل 15 هزار تومان ویزیت بدهم و هزینه دارو با قیمت آزاد و اگر نیاز به تزریق آمپول و سرم باشد باید کلی پول بدهم و مگر من در روز چقدر درآمد دارم ؟

او می گوید: مشکل کارگران ساختمانی نداشتن کار مداوم و ثابت است و ممکن است حتی یک ماه یا بیشتر بیکار باشند و به همین دلیل پس اندازی ندارند و حالا که صاحب فرزند شده ام می بینم که چقدر هزینه های داشتن فرزند و دارو و درمان سخت است بنابر این مجبورم به داروخانه بیاییم و شرایط بیماری فرزندم را توضیح دهم و دارو بگیرم.

سمیه وحدانی یکی دیگر از مراجعه کنندگان به داروخانه در حالیکه نسخه کهنه و مچاله ای را در دست دارد می گوید:من سال هاست داروی اعصاب و افسردگی می خورم و هر بار نسخه ای که پزشک نوشته را می آورم و تمدید می کنم .

در میان مراجعه کنندگان به داروخانه افرادی هم هستند که تقاضای ترامادول و متادون می کنند و دست خالی از در داروخانه بیرون می روند اما بیشتر بیماران تقاضای خرید داروهای مسکن مانند استامینوفن و ژلوفن و پروفن را دارند .

استامینوفن از داروهای ضدتب و ضددرد غیر مخدر است

دکتر مهدی رحیمی متخصص بیماری های داخلی که دانش آموخته دانشگاه علوم پزشکی دانشگاه آراد اسلامی است معتقد است: استامینوفن که با نام تایلنول در آمریکا و پاراستامول در انگلستان به فروش می رسد، یک داروی مسکن و تب بر است که برای تسکین انواع دردهای مداوم و خفیف، سردرد، درد عضلانی، کمردرد، دندان درد، دردهای قاعدگی، درد مفاصل و درد ناشی از سرماخوردگی به کار می رود.

او با اشاره به اینکه استامینوفن از داروهای ضدتب و ضددرد غیر مخدر است می گوید: معمولا استامینوفن ها اثرات ضدالتهابی و ضدپلاکتی ندارد و با تاثیر مستقیم بر مرکز حرارتی هیپوتالاموس برای انسداد اثرات مواد تب زای درونی، اثر ضد تب خود را اعمال می کند، اما با انسداد عروق محیطی باعث افزایش جریان خون در پوست و افزایش تعریق شده و در نتیجه حرارت بدن زیاد می شود.

اوبا تاکید بر اینکه این استامینوفن درایران به شکل قطره ،شربت ،قرص و شیاف تولید می شود و هر یک دارای مقادیر متفاوتی ماده موثر است می گوید: قرص استامینوفن را می توان برای سهولت بلع ، خرد کرد. انواع خوراکی استامینوفن را می توان با مقدار اندکی از مواد غذایی نظیر ماست یا مربا مخلوط کرد. برای استعمال راحت تر شیاف بهتر است آن را ۳۰ دقیقه در یخچال نگاه داشت . برای کودکان شربت های طعم دار استامینوفن در بازار موجود است. اگر یک نوبت دارو را فراموش کردید، می توانید زمانی که آن را به یاد آوردید، مصرفش کنید. اما اگرنوبت بعدی رسیده است ، نوبت فراموش شده را رها کرده به برنامه دارویی منظم خود بازگردید.

مصرف استامینوفن نباید بیش از ۱۰ روز ادامه داشته باشد

دکتر رحیمی می گوید: از آنجایی که استامینوفن به عنوان یک داروی ضددرد کم عارضه در میان مصرف کنندگان دارو شناخته شده است در نتیجه این باور غلط، برخی افراد به صورت خودسرانه و بی رویه این دارو را مصرف می کنند، در حالی که این دارو در موارد مصرف با مقادیردرمانی نیز ایجاد عارضه کرده و در صورت مصرف بیش از حد و بی رویه و نیز خارج از کنترل، عوارض دارو به صورت بارز و برجسته ظهور می کند بنابر این مصرف دارو باید با احتیاط و فقط در مواقع نیاز صورت گیرد.توجه داشته باشید که مصرف استامینوفن نباید بیش از ۱۰ روز ادامه داشته باشد مگر آنکه زیر نظر پزشک باشد .

رابطه استامینوفن و آسم و بیماری گرفتگی ریه

او به پژوهشی که از سوی موسسه ملی پژوهشی آزمایشی بهداشت و تغذیه دانشگاه ناتینگهام انگلیس صورت گرفته اشاره می کند و می گوید: محققان دریافتند که مصرف دائم و بدون تجویز مسکن استامینوفن، خطر ابتلا به آسم و بیماری مزمن گرفتگی ریوی را افزایش داده و در صورت مصرف روزانه باعث آسیب فعالیت ریه ها می شود.

به روایت آمار و ارقام
هر ایرانی سالانه نزدیک به 340عدد دارو مصرف می کند که این عدد بیش از استانداردهای جهانی است.جالب تر اینکه ایرانی ها 10 تا ۵۱ درصد مجموع داروهای کشور را بدون مشورت با پزشک و خودسرانه مصرف می کنند! (این در حالی است که میزان مصرف خودسرانه دارو در دیگر کشورهای جهان تنها ۲ تا ۳ درصد است) مسکن ها، قطره های چشمی و آنتی بیوتیک ها به ترتیب بیشترین میزان مصرف خودسرانه را به خود اختصاص می دهند. براساس گزارش‌های مرکز ثبت و بررسی عوارض جانبی دارویی وزارت بهداشت و درمان طی چند سال اخیر،حدود 10 هزار عارضه دارویی در مرکز ADR ایران به ثبت رسیده که از این میزان، داروهای تزریقی به تنهایی 30درصد عوارض دارویی را شامل می شوند (مصرف خودسرانه داروهای تزریقی در کشور ما در سال ۴ برابر میانگین جهانی است).

700700