به گزارش ایسکانیوز،دکتر فرشاد شیبانی، متخصص روانشناسی بالینی در گفتگو با برنامه سایبان آرامش شبکه رادیویی سلامت با اشاره به عوامل رفتارى در افسردگى افزود: اولین عامل فقدان است؛ آیا شما اخیراً فقدان مهمى در زندگى‏تان تجربه کردید، براى مثال، از دست دادن شغل، دوست یا رابطه نزدیک؟ شواهد تحقیقى نشان داده است افرادى که استرس‏هاى مهمى دارند به احتمال بیشترى افسرده مى‏شوند مخصوصاً اگر آن‏ها مهارت‏ هاى مقابله‏ اى کافى نداشته باشند یا به‏ کار نبرند.
وی در ادامه به عامل کاهش رفتار پاداش ‏دهنده اشاره و بیان کرد: آیا به فعالیت‏هایى که براى شما در گذشته پاداش‏دهنده بودند کمتر مى‏پردازید؟ افسردگى با عدم فعالیت و کناره ‏گیرى مشخص مى‏شود. براى مثال، افراد افسرده گزارش مى ‏دهند زمان بیشترى را صرف رفتارهاى غیرپاداش ‏دهنده و منفعل مانند تماشاى تلویزیون، دراز کشیدن در رختخواب، فکر کردن به مشکلات، و شکایت کردن به دوستان مى‏ کنند. آن‏ها زمان کمترى را صرف رفتارهاى چالش ‏برانگیز و پاداش‏دهنده مانند تعاملات اجتماعى مثبت، ورزش، مطالعه و کار سازنده مى‏ کنند.
دبیر کمیته دانشجویی سلامت روان و رسانه انستیتو روانپزشکی تهران با اشاره به فقدان خودپاداش ‏دهى، ادامه داد: اکثر بیماران افسرده به خودشان براى رفتار مثبت پاداش نمى‏ دهند. براى مثال، آن‏ها به‏ ندرت خودشان را تحسین مى‏کنند. در اکثر اوقات افراد افسرده فکر مى‏ کنند آنقدر بى‏ارزش هستند که نباید خودشان را تحسین کنند. برخى افراد افسرده فکر مى‏ کنند اگر آن‏ها خود را تحسین کنند، تنبل خواهند شد.
وی عدم کاربرد مهارت‏ ها را چهارمین عامل دانست و گفت: آیا مهارت‏ هاى اجتماعى یا مهارت‏ هاى حل مسئله وجود دارد که به‏ کار نمى‏ برید؟ افراد افسرده مشکلاتى در بیان کردن خودشان، حفظ دوستى یا حل مشکلات با همسر، دوستان و همکارانشان دارند. هم به‏ علت فقدان این مهارت‏ ها و هم عدم کاربرد مهارت‏هایى که دارند، آن‏ها تعارض میان ‏فردى بیشتر دارند.
شیبانی در ادامه به خواسته‏هاى جدید افراد اشاره و بیان کرد: آیا خواسته‏ هاى جدیدى وجود دارد که شما را براى احساس بیماربودن مستعد کند؟ انتقال به شهر جدید، آغاز کار جدید، والدشدن، یا پایان دادن به یک ارتباط و تلاش براى یافتن دوستان جدید مى‏تواند استرس مهمى براى برخى افراد ایجاد کند.
وی با تاکید بر اینکه بودن در موقعیتى که شما احساس ناامیدى کنید، ادامه داد: افسردگى ممکن است ناشى از ماندن در موقعیتى باشد که شما نمى‏ توانید پاداش و تنبیه را کنترل کنید. شما احساس غمگینى یا خستگى، از دست دادن علاقه و احساس ناامیدى مى‏ کنید زیرا معتقد هستید فرقى ندارد چه کارى انجام دهید زیرا نمى‏ توانید چیزى را بهتر کنید. مشاغل غیرتقویت‏ کننده یا روابط نامناسب مى ‏تواند منجر به این احساسات شود.
این روان شناس بالینی با اشاره به اینکه ماندن در موقعیت تنبیه مکرر، نوعی درماندگی است، بیان کرد: نه تنها شما نمى‏ توانید پاداش به‏ دست آورید بلکه توسط دیگران مورد انتقاد قرار مى‏گیرید و طرد مى‏ شوید. براى مثال، بسیارى از افراد افسرده ممکن است با افرادى که آن‏ها را انتقاد مى‏کنند یا به آن‏ها به شیوه‏هاى مختلف آسیب مى‏زنند زندگی کنند.
وی اجتناب و منفعل بودن را آخرین عامل معرفی و اظهارداشت: ممکن است تمایل داشته باشید از تجارب یا احساسات ناخوشایند اجتناب کنید. این منجر به پاداش ‏هاى کمتر و احساس ناامیدى بیشتر مى‏ شود.
شیبانی در ادامه بیان کرد: اگر چه هر یک از عوامل استرس و فقدان توصیف شده در بالا مى‏تواند شما را مستعد افسردگى کند؛ اما آن‏ها ضرورتا منجر به افسردگى نمى‏ شوند (براى نمونه، شخصى ممکن است فقدانى را تجربه کند اما با این فقدان توسط افزایش رفتارهاى پاداش ‏دهنده، یادگیرى مهارت‏ هاى جدید، جهت ‏دهى مجدد توجه و ایجاد اهداف جدید روبرو شود).
وی با تاکید بر اینکه شیوه‏هاى مختلف تفکر مى‏تواند شانس شما را براى افسرده‏شدن افزایش دهد، گفت: شما به احتمال بیشترى افسرده مى‏شوید اگر فکر کنید مقصر هستید و یا چیزى نمى‏ تواند تغییر کند و شما باید در هر چیزى کامل باشید.
دبیر کمیته دانشجویی سلامت روان و رسانه انستیتو روانپزشکی تهران در پایان برنامه رادیو سلامت گفت: درمان شناختى به‏ طور خاص به شناسایى، آزمودن، چالش و تغییر دیدگاه ‏هاى بیش از حد منفى تمرکز دارد.

701/700