به گزارش ایسکانیوز متاسفانه ساختمان پلاسکو به طور کامل تخریب شد! عبارتی که تا چند دقیقه و حتی شاید بتوان گفت تا به همین لحظه هنوز باور کردنش ممکن نیست! یک ساختمان عظیم‌الجثه 17 طبقه‌ای دقیقا در عرض 26 ثانیه در میان بهت و حیرتی که تمامی ندارد، با خاک یکسان شد. این را چراغ راهنمایی چهارراه استانبول گواهی می‌دهد. دو عکس یکی در دقیقه 26 قرمز بودن چراغ و هنگامی که آتش از طبقات بالایی ساختمان زبانه می‌کشد و دیگری هنگامی که چراغ زرد شده است و دیگر اثری از ساختمان پلاسکو وجود ندارد، از آن زاویه ثبت شده است. ساختمان 56ساله هفده‌طبقه‌ای پلاسکو، یکی از مراکز اصلی تولید و فروش پوشاک مردانه در مرکز تهران بود که انبارهای لباس زیادی را نیز در خود جای داده بودو به گفته عضو اتحادیه پوشاک حدود 600 میلیارد تومان پوشاک شب عید در این انبارها دپو شده بود که در آتش‌سوزی این ساختمان از بین رفته است. حادثه ساختمان پلاسکو برای تهران یک هشدار بزرگ است. هشدار ضعف بی‌اندازه مدیریت شهری. پلاسکو تنها ساختمان تهران نبود که چنین خطری در کمین آن نشسته بود، ساختمان‌های زیادی در تهران وجود دارد که ممکن است به زودی چنین اتفاقی برای آن‌ها تکرار شود.

محبوبه محمدی در این گزارش می نویسد: این‌که آقای شهردار از ابتدای ماجرا بر سر صحنه حادثه حضور داشته باشد و مورد دفاع تمام قد عده‌ای قرار بگیرد، به هیچ وجه کافی نیست. شهرداری باید به وظیفه خود مبنی بر اعلام خطرات احتمالی که در کمین ساختمان‌هایی از این دست است، به خوبی عمل کند و این ساختمان‌ها در اسرع وقت پلمپ شوند، اما با توجه به این که شهرداری اعلام می‌کند که بارها در مورد این مساله تذکر داده است، ولی باز هم این سوال وجود دارد که چرا این امر صورت نگرفته و امروز شاهد به قوع پیوستن چنین فاجعه عظیمی هستیم.

تکلیف مالکین و کسبه چه خواهد شد؟

در خلال این حادثه مسائل مهمی به چشم می‌خورد. یکی از این مسائل که در حادثه ساختمان پلاسکو وجود دارد، علاوه بر لزوم توسعه بازارهای مالی در حوزه ساخت و ساز، تکلیف مالکین و‌کسبه این ساختمان است. سوالی که پیش می‌آید، تکلیف دارندگان سرقفلی این ساختمان چه خواهد شد؟ با وجود پیچیدگی حقوقی در خصوص مالکیت، سرقفلی، وراثت و مسائلی از این دست که چنین فجایعی را به بار می‌آورد، بر پیچیدگی‌های مساله جبران خسارت می‌افزاید. سوال بعدی این است که چه کسی مسئول ساخت مجدد این پروژه خواهد شد و اصولا ثروت از دست رفته مالکین این واحدها آیا قابلیت بازگشت خواهد داشت؟ در بسیاری از مجموعه‌های تجاری جهان سهام shopping mall ها در بورس‌ها لیست شده است و دارایی‌ها در قالب اجاره‌های بلندمدت در اختیار افراد‌ قرار می‌گیرد. شاید تعیین حق و‌حقوق افراد در این حادثه یکی از پیچیده‌ترین پروندهای حقوقی و مالکیتی وثبتی در کشور باشد. در این زمینه محمدمهدی اعلایی، مدیرکل ثبت احوال استان تهران اعلام کرده است: با توجه به از بین رفتن احتمالی مدارک هویتی تعدادی از مالکان و شاغلان در ساختمان پلاسکو و نیازهای فوری آن‌ها برای انجام امور اداری خود به مدارک هویتی، این افراد می‌توانند با معرفی ستاد مدیریت بحران شهر تهران از روز شنبه با مراجعه به ثبت احوال منطقه مرکزی تهران در خیابان ابوسعید از خدمات اداره کل ثبت احوال استان تهران به شکل ویژه برخوردار شوند.

از ارزش سرقفلی مغازه‌ها تا چک‌های موجود

خسارات وارده از فرو ریختن ساختمان پلاسکو به هیچ عنوان قابل جبران نیست؛ به طوری که عضو هیات مدیره سازمان نظام مهندسی ساختمان استان تهران، خسارت ملکی ناشی از آتش سوزی و تخریب ساختمان پلاسکو را دست کم ۶ هزار میلیارد ریال برآورد کرده است. از طرفی بحث خسارت عظیمی مطرح است که به دلیل تخریب ساختمان به کسبه وارد شده است، از سوی دیگر کالاهای موجود در ساختمان است که از بین رفته است و خسارت تخمینی ناشی از آن را نیز رییس اتاق اصناف ایران چیزی در حدود 1500 میلیارد تومان برآورد کرده است؛ یعنی کسبه و کارگران این مرکز مهم تجاری نه تنها از کار بیکار شده‌اند بلکه تمام دارایی خود را نیز از دست داده‌اند و متاسفانه بیمه ایران نیز اعلام کرده است که از 560 واحد تجاری موجود در این ساختمان که حدود 4هزار نفر جمعیت شاغل نیز داشته است، تنها کالای 100 واحد تحت پوشش بیمه بوده است و رقمی که تحت پوشش بیمه قرار گرفته، چیزی در حدود تنها 30 میلیارد تومان است؛ در حالی که حدود 600 میلیارد تومان پوشاک بازار عید در این مرکز دپو شده بود. با این حساب هیچ کدام از ساختمان‌های این مرکز تجاری تحت پوشش بیمه نبوده‌اند و این مساله معضل را صدچندان می‌کند.

درحالی‌که طبق قانون و براساس ماده ۱۴ قانون تملک‌آپارتمان‌ها‌، مدیر یا مدیران مکلفند تمام بنا را به‌عنوان یک واحد در مقابل آتش‌سوزی بیمه کنند. سهم هریک از مالکان به تناسب سطح زیربنای ‌اختصاصی آن‌ها به وسیله مدیر یا مدیران تعیین و از شرکا اخذ و به بیمه‌گر پرداخت خواهد شد. در صورت عدم اقدام و بروز آتش‌سوزی، مدیر یا مدیران،‌ مسئول جبران خسارات وارده هستند. بنابراین هیات مدیره پلاسکو‌ مکلف به جبران خسارت ساختمان‌های بدون بیمه است. علاوه بر ساختمان و کالاها مساله دیگر وجود اسناد و مدارک و چک‌های متعلق به کسبه این ساختمان‌هاست که نشان‌دهنده نظام ناکارآمد بازار و سرمایه در کشور ماست که با این شرایط به کسبه‌ای که به دلیل وجود اسناد و چک‌های خود حاضر به ترک ساختمان نبوده‌اند باید حق داد. جواد درودیان، رییس سابق اتحادیه پیراهن‌دوزان با اشاره به اینکه برای برآورد خسارت، باید ارزش تمامی اجناس هم در نظر گرفته شود، گفت: به هر حال سرقفلی این مغازه‌ها بسیار گران بوده است و از ۶۰۰ میلیون تا بیش از یک میلیارد تومان ارزش داشته است که بر همین اساس، خسارت بالایی را متوجه صاحبان این مغازه‌ها کرده است. درودیان در خصوص این‌که این مغازه‎ها بیمه بوده‌اند یا نه، گفت: تا سه سال پیش که در شورای ساختمان پلاسکو بودم، تمامی این مغازه‌ها بیمه بودند و اطلاعی ندارم در حال حاضر هم تمامی آن‌ها تحت پوشش بیمه قرار دارند یا تغییرات دیگری حاصل شده است. البته اگر حتی واحدها هم بیمه باشند، پروسه دریافت خسارت بسیار طولانی خواهد بود که امیدوارم این مشکل برای آن‌ها حل شود.

اعتراض یک آتش‌نشان به فرسودگی دستگاه‌ها

یکی از معضلاتی که باعث شده بود امر امداد و نجات با مشکل مواجه شود و به کندی پیش برود، موضوع عدم وجود دستگاه‌های پیشرفته برای رسیدگی به وضعیت چنین حوادث عظیمی در کشور است. روز پنج‌شنبه وقتی مرتضی طلایی، نایب‌رییس‌شورای‌شهرتهران با حضور در محل حادثه پلاسکو در حال بازدید از میزان خسارات حادثه حریق و ریزش ساختمان پلاسکو بود، یکی از آتش‌نشانان که پشت لودر نشسته بود، خطاب به وی گفت: چرا نگاه می‌کنید، پول بدهید دستگاه بخریم، این دستگاه متعلق به چندین سال قبل است و چرا وقتی می‌خواهیم پول نمی‌دهید و باید نامه‌نگاری کنیم؟ واکنش مرتضی طلایی در پاسخ به این اعتراض‌ها تنها سکوت بود.

عدم تخصیص بودجه آتش‌نشانی

عدم اختصاص بودجه کافی به آتش‌نشانی، بار دیگر بر ضرورت کنترل بیشتر دولت بر شهرداری تهران و کنترل بودجه این نهاد صحه گذاشت. هفته گذشته قالیباف از واریز درآمدهای شهرداری به خزانه دولت و تقسیم مجدد از طریق خزانه اعتراض کرده بود. رحمت ا... حافظی، ‎رییس کمیسیون سلامت، محیط زیست و خدمات شهری شورای شهر تهران در این باره گفته است: سال گذشته 140 میلیارد تومان اعتبار از محل دو درصد عوارض برای ارتقای تجهیزات آتش‌نشانی مصوب شد و بر اساس آخرین گزارش‌ها، تا کنون 25میلیارد تومان از این منابع به آتش‌نشانی پرداخت شده است. برای لایحه به‌روزرسانی تجهیزات آتش‌نشانی در ابتدا شهرداری بودجه هزار میلیارد تومانی پیش‌بینی کرده بود که این لایحه طی جلسات متعدد در نهایت به 600 میلیارد تومان در طی برنامه 5 ساله تقلیل یافت و در بررسی این لایحه در صحن، اعضا بر ارائه لایحه محل تامین درآمد، از سوی شهرداری تاکید کردند. تجهیزات آتش‌نشانی باید به‌روز باشد زیرا این تجهیزات با جان مردم سروکار دارند. حافظی درباره مقدار بودجه‌ای که سهم آتش‌نشانی بوده و داده نشده است، گفته است: لایحه جابه‌جایی اعتبارات مازاد هزینه نشده به مبلغ 943 میلیارد تومان، موید بی‌نظمی در پیش‌بینی یا عملکرد بودجه است و باید شهردار نسبت به آن توضیح دهد. در بندهای (د) و (ج) لایحه، از محل جابه‌جایی اعتبارات مازاد هزینه نشده، 943 میلیارد تومان جابه‌جا می‌شود، سوال این است، چرا اعتبارات مازاد هزینه نشده داریم که هزار میلیارد تومان منابع ایجاد کرده؟ این رویه بیانگر این است که در پروژه‌ها عدم عملکرد مناسب داشته اند یا اینکه در زمان تصویب منابع، پیش‌بینی‌های خارج از عرف داشته‌اند که در حال حاضر، پیشنهاد 1000 میلیارد تومان جابه‌جایی را مطرح می کنند.

با تمام این اوصاف آنچه که مسلم است این است که در وقوع حادثه‌ای این‌چنین عظیم، عوامل بسیاری موثر هستند و از ابعاد مختلفی می‌توان به آن نگریست. از بحث عدم ایمنی ساختمان گرفته تا نظام ناکارآمد بازار پول و سرمایه در کشور ما و همچنین مساله ناکارآمدی مدیریت شهری و حضور بی‌موقع و دست و پاگیر مردم در حادثه و ناهماهنگی میان بخش‌های مختلف که همه این‌ها باعث دامن زدن هرچه بیشتر به بحران می‌شود و لزوم بررسی دقیق در تمام این ابعاد به شدت احساس می‌شود. چرا که پلاسکو برای تهران زنگ خطر بزرگی بود. زنگ خطری که باید تمام ارگان‌های ذی‌ربط را به فکر واردارد. آیا تا به حال با خود اندیشیده‎اند اگر در شهر دراندشت تهران، زلزله به وقوع بپیوندد، چه خواهد شد؟

منبع: قانون

700700