به گزارش ایسکانیوز به نقل از اداره کل روابط عمومی و امور بین‌الملل کانون، هومن نامور و عبدالوهاب شهلی‌بر در نشستی ضمن تعریف قصه، کاربردهای آن در پرورش مهارت‌های اجتماعی را بررسی کردند.
بر این اساس، فردا دوشنبه 23 بهمن و در دومین روز از برگزاری نشست‌های تخصصی نوزدهمین جشنواره بین‌المللی قصه‌گویی کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، کارشناسان به تفصیل در باره‌ی تاثیرهای اجتماعی قصه و قصه‌گویی سخن گفتند.
در ابتدا نرگس شیخ‌سفلی معاون مدیرکل آموزش و پژوهش کانون به مهمانان گفت: «هدف از برگزاری این نشست‌ها طرح ابعاد علمی در حوزه قصه‌گویی و تلاش برای پیدا کردن جایگاه قصه‌گویی برای پرورش نسلی ایرانی است که درخور فرهنگ و مرز و بوم ما باشند.»
وی ادامه داد: «در نشست «قصه‌گویی و رشد مهارت‌های اجتماعی» می‌خواهیم بدانیم که مهارت اجتماعی چیست و چه ضرورت‌هایی را طلب می‌کند. در سوی دیگر نیز به مبحث قصه می‌پردازیم و در نهایت به ارتباط این دو مقوله خواهیم پرداخت.»
شهلی‌بر نخستین سخنران این نشست بود. او به موضوع خود یعنی «قصه‌گویی، تبادل تجربه‌ها و فهم جهان» اشاره داشت و در ادامه به سه سرفصل «ماهیت قصه و تفاوت آن با سایر اشکال ادبی»، «جایگاه اجتماعی قصه‌گویی» و «ارتباط قصه‌گویی و رشد مهارت‌های اجتماعی» پرداخت.
این کارشناس قصه را این‌طور تعریف کرد: «در معنای عام قصه چیزی است که ما با آن درگیریم و در سطح زندگی فردی برای بیان معانی خود نیاز به طرح قصه داریم. ما در طول روز مدام در حال بیان قصه هستیم و در سطح کلان‌تر و در جوامع نیز همگی در حال روایت‌هایی از اسطوره‌ها هستند. با این حال خود قصه چیست؟»
وی ادامه داد: «قصه تجربه‌ای است که دهان به دهان منتقل می‌شود. در قصه عناصری وجود دارد که در تضاد با رمان است. در رمان تخیل انسان حاکم است و قصد آن مشورت دادن نیست. اما قصه‌ها با واقعیت پیوستگی دارند و قصه‌ها آشکار و نهان به مشورت و اندرز می‌پردازند و با حکمت در ارتباط است.»
وی با برشمردن تبارهای قصه‌گویی به سخنان خود ادامه داد و بعد این پرسش را مطرح کرد: «وضعیت قصه‌گویی در جهان امروز چه شکلی است؟ پاسخ این است که قصه در عصر جدید رو به زوال است.»
شهلی‌بر با برشمردن صنعت چاپ و بعد صنعت رسانه‌ای به عنوان موانع قصه‌گویی، توانایی تبادل تجربه در دنیای معاصر را کم‌رنگ دانست و حفظ این سنت را یک ارزش تلقی کرد.
این کارشناس در ادامه‌ی سخنانش به استفاده‌های قصه در آموزش مهارت‌های اجتماعی اشاره داشت: «ارتباط با طبیعت و محیط زیست یکی از استفاده‌های قصه در آموزش مهارت‌های اجتماعی است. قصه‌گویی کودک را با طبیعت پیوند می‌دهد. چرا که قصه‌ها جان انگارند و ارتباط هستی شناسی را معنا می‌بخشند. خود بیان‌گری دیگر کاربرد مورد بحث ماست. کودکان مسکوت‌اند و قصه فرصت صحبت را به آن‌ها می‌دهد. قصه مولد تخیل است و تخیل خلاق منشا تولید معانی جدید و در نهایت قصه قادر است به تجارب شخصی معنا ببخشد.»
این نشست با سخنان دکتر هومن نامور نیز همراه بود. او در تایید سخنان شهلی‌بر به بیان معنی قصه پرداخت: «قصه با داستان متفاوت است. قصه نویسنده ندارد اما داستان نویسنده دارد. قصه موضوعی جمعی است که در طول زمان از سوی عده‌ی زیادی ساخته و پرداخته شده است و زمان و مکان ندارد. قصه جزییات ندارد اما حتما قهرمانی در آن حضور دارد.»
وی در ادامه تعاریف خود گفت: «قصه نوشتاری نیست و حوادث در آن علت و معلول ندارد. اما قصه‌گو با کلام و لحن خود و تصویرسازی‌های بی‌بدیلش به آن معنا می‌دهد و آن را از زمان عبور می‌دهد.»
نامور در ادامه‌ی سخنانش به تعریف رشد پرداخت و این باور را غلط دانست که «قصه درمانی» امری قطعی برای حل مشکلات کودکان است.
وی در ادامه سخنانش نقش قصه را در ارتباط کودک با دنیا پررنگ ارزیابی کرد: «بعد اجتماعی انسان به سه بخش تقسیم می‌شود. ارتباط بین من و همسالان، ارتباط بین من و خانواده، ارتباط بین من و دیگران (جامعه، مدرسه و...). در این شرایط هر چه ارتباط بیشتر شود حمایت هم بیشتر می‌شود پس بالا بردن مهارت‌های اجتماعی می‌تواند به جذب حمایت بیشتر بینجامد.»
این کارشناس بر تاثیر قصه و قصه‌گویی بر رشد اجتماعی کودک تاکید کرد و به الگوی ذهنی اشاره داشت: «قصه‌ها سبب ساختن الگوهای ذهنی می‌شوند و اگر به اسطوره‌ها بپردازیم ضربه‌ی بزرگی به آن‌ها زده‌ایم. امروزه غرب هم دست از اسطوره‌سازی برداشته است چرا که می‌داند اسطوره‌ها بیانگر ضعف‌های انسان‌اند. ما خودمان را به اسطوره‌ها وصل می‌کنیم.
وی با بیان مثال‌هایی افزود: پلاسکو تخریب شد، ما دنبال یک قهرمان بودیم. اهواز را طوفان فرا گرفت و ما دنبال قهرمان بودیم. ضعف بشر، قهرمان می‌سازد. اگر ما به قصه‌هایی می‌پردازیم که می‌خواهیم برای بچه‌هایمان قهرمانانی بسازیم صرفاً برای این است که خودمان احساس ضعف می‌کنیم. جایی که ضعف بشر آغاز می‌شود، قهرمان‌سازی می‌شود. بنابر این باید مراقب باشیم که چه چیز را برای بچه‌ها بازگو می‌کنیم.»
گفتنی است امروز یک‌شنبه 24 بهمن نیز قرار است نشستی با عنوان «پرورش تفکر فلسفی کودکان با قصه‌گویی» از ساعت ۱۴ تا ۱۶ در سالن کنفرانس شماره یک مرکز آفرینش‌های فرهنگی هنری کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان پذیرای علاقه‌مندان باشد.
502500
دریافت کننده: بخشی پور/ تائید کننده سلیمی
