به گزارش ایسکانیوز، مطابق تعریف سازمان جهانی هواشناسی در هر ایستگاهی که سرعت بـاد از ۱۵ متر بر ثانیه تجاوز کند و دید افقی به کمتر از یک کیلومتر برسـد طوفان گرد و غبار ایجاد شده است که با توجه به ریز بودن این گرد و غبار و حرکت آن ها در ارتفاع بسیار بالایی از سطح زمین قادر به پوشش شهرهای یک کشور و حتی کشورهای مختلف است. البته در سال های اخیر تغییرات پارامترهای اقلیمی نظیر دمای بالای هوا، بارندگی کم، پوشش گیاهی فقیر و سرعت زیاد باد از یک سو و فعالیت های انسانی همچون برداشت های بی رویه از زمین های کشاورزی و خشک شدن آنها، سدسازی ها، خشک شدن تالاب ها از سوی دیگر موجب افزایش این پدیده در مناطق وسیعی از جهان از جمله نواحی جنوب غرب آسیا، آسیای مرکزی، جنوب غرب آمریکای شمالی، شمال آفریقا معروف به کمربند گرد و غبار جهانی شده است.

بر این اساس، کشور ایران نیز با توجه به قرار گرفتن در این کمربند و تحت تاثیر کانون های داخلی و خارجی انتشار ریزگردها، دچار آسیب های فراوانی شده است. مشکلات بهداشتی و بیماری های تنفسی بخصوص در اقشار حساس جامعه، آسیب رسیدن به تجهیزات نیروگاهی و قطعی برق در مناطق مختلف، اختلال در فعالیت های اقتصادی، کاری و روزمره مردم، تعطیلی مدارس بخشی از تبعات این پدیده بشمار می آیند. با توجه به تنوع علل بروز این پدیده و محدود نبودن آن به عوامل داخلی، نمی توان یک راه حلی قطعی برای این مشکل تعریف کرد. قالبا پرداختن به این گونه مشکلات نیازمند یافتن علل ریشه ای با نگاه سیستمی و در نظر گرفتن جوانب مختلف اقتصادی، اجتماعی و سیاسی است. راهکارهای اساسی همچون مدیریت صحیح منابع آب و خاک، افزایش آگاهی های عمومی، استفاده از فناوری های نو در مهار گرد و غبار، کنترل فعالیت های عمرانی ومنابع ساکن تولید گرد و غبار، ایجاد کمربند فضای سبز اطراف شهرها، حفظ وگسترش فضای سبز درون شهری، برنامه های مقابله با بیابانزایی با روش هایی همچون بادشکن ها، استفاده از انواع مالچ های سنگریزه ای، رسی و نفتی، پلیمر تثبیت کننده شن های روان با فناوری نانو، توسعه و تجهیز مراکز درمانی وپزشکی زمینه هایی هستند که نه تنها در داخل کشور بلکه بصورت منطقه ای بایستی مورد توجه سیاستگذاران و تصمیم گیرندگان قرار گیرند و این امر جز با متعهد شدن کشورها به در نظر گرفتن اهداف توسعه پایدار 2030 سازمان ملل در برنامه های توسعه ای خود و پایش مداوم شاخص های تعریف شده برای عملیاتی شدن این اهداف محقق نخواهد شد.

با توجه به اهمیت موضوع ریزگردها و قرار گرفتن ایران در کمربند گرد و غبار جهانی کارگروه آلاینده‌های محیط زیست صندوق حمایت از پژوهشگران و فناوران معاونت علمی موضوع ریزگردها را در اولویت پژوهشی خود قرار داده و از طرح های پژوهشی محققان در این حوزه حمایت می‌کند.

منبع: معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری

خبرنگار و منتشر کنند: محمدجواد آخوندی

200